11 niezbędnych badań w ciąży

Morfologia krwi
Na początku określa się poziom hCG, żeby potwierdzić ciążę. Ocenia się też budowę płytek krwi i bada skład krwi: liczbę krwinek białych (leukocytów) i czerwonych (erytrocytów), poziom hematokrytu (wskaźnika gęstości krwi), stężenie hemoglobiny (barwnika erytrocytów, który przenosi tlen i dwutlenek węgla).

Zobacz też: Badanie GBS

Pierwsze badanie to punkt odniesienia dla kolejnych. Niektóre wartości mogą potem odbiegać od normy, ale lekarz oceni całą morfologię i porówna ją z tą pierwszą. Częste badania krwi pozwalają m.in. w porę wykryć infekcję – wzrasta wtedy liczba krwinek białych (norma dla ciężarnych to ok. 15 tys./µL). Ocenią też, czy nie grozi ci niedokrwistość. Wskazuje na nią obniżony poziom hemoglobiny (norma to 11,5–16 G/DL).

Sprawdź normy morfologii krwi w ciąży.

Ciśnienie krwi
Regularne pomiary ostrzegają o nadciśnieniu tętniczym. Nagły i duży jego wzrost może wskazywać na groźne zatrucie ciążowe (gestozę). Objawia się ono nie tylko nadciśnieniem, ale także obecnością białka w moczu, obrzękami twarzy, rąk i nóg. Lekarz bada ciśnienie podczas każdej wizyty. Powinno być zawsze niższe niż 140/90.

Analiza moczu
Informuje o pracy nerek i stanie całego organizmu. Białko w moczu może wskazywać na zaburzenia pracy nerek lub gestozę. Jeśli wykryto cukier, robi się dalsze badania w kierunku cukrzycy. Gdy analiza wykaże obecność komórek nabłonka lub liczba leukocytów przekracza normę – to sygnał stanu zapalnego dróg moczowych. Do badania oddawaj poranny mocz. Staraj się złapać środkowy strumień (nie jest zanieczyszczony białkiem ani bakteriami z okolic pochwy i dna pęcherza).

Badanie ultrasonograficzne (USG)
Pewnie z utęsknieniem na nie czekasz, żeby zobaczyć na ekranie swoje maleństwo... Konieczne są 3 badania USG zewnętrzne. Na początku można zrobić USG dopochwowe – ok. 6.–8. tygodnia ciąży, które jednak nie jest obowiązkowe. Lekarz pokrywa brzuch warstwą żelu, która poprawia przewodzenie ultradźwięków. Przesuwa sondę po brzuchu, a urządzenie rejestruje echo fal, gdy odbijają się one od części ciała dziecka.

W pierwszym trymestrze (11.–14. tydzień ciąży) wykonuje się USG, by ocenić ryzyko wystąpienia wad genetycznych. W tym celu lekarz kontroluje przezierność karkową płodu i obecność kości nosowej. Na drugim badaniu (18.–22. tydzień ciąży) specjalista ogląda płód pod kątem wad, głównie serca. Ocenia też inne narządy wewnętrzne. Można już zwykle zobaczyć płeć dziecka. Na trzecim USG (ok. 30. tygodnia ciąży) sprawdza się budowę płodu oraz to, czy dziecko prawidłowo rośnie i czy ilość płynu owodniowego jest właściwa. W razie wątpliwości lekarz może zlecić wykonanie dodatkowych badań USG.

Zobacz, co widać na badaniu USG w ciąży.

Odczyn Wassermanna
Czyli badanie WR. Pobiera się krew, aby wykluczyć kiłę, chorobę przenoszoną drogą płciową. Wykonuje się je na początku (wtedy jest najgroźniejsza) i pod koniec ciąży – co pozwala zapobiec kile wrodzonej u dziecka, która wywołuje nieuleczalne zmiany.

Badania prenatalne
Pozwalają dokładnie ocenić rozwój płodu (i np. potwierdzić lub wykluczyć wadę genetyczną czy rozwojową). Są to badania inwazyjne, tzn. niosą (co prawda niewielkie) ryzyko poronienia. Zaleca się je zwykle kobietom po 35. roku życia oraz tym, u których w rodzinie (własnej lub partnera) występowały wady genetyczne.

Amniopunkcja: za pomocą igły pobiera się płyn owodniowy, w którym znajdują się przydatne do badania komórki płodu.
Biopsja kosmówki: nakłuwa się skórę na brzuchu i pobiera próbkę kosmków łożyska.
Kordocenteza: przez brzuch pobiera się niewielką ilość krwi pępowinowej dziecka.

Grupa krwi i czynnik Rh
Badanie jest ważne z dwóch powodów. Po pierwsze, jeśli przytrafi ci się coś złego i konieczne będzie przetaczanie krwi, nie wystarczy powiedzieć lekarzom, jaką masz grupę – musi być dokument, który to potwierdza.

Druga sprawa to czynnik Rh. Chodzi o to, by wyłowić kobiety z ujemnym (Rh–). Jeśli ich partnerzy mają Rh+, istnieje ryzyko konfliktu serologicznego między matką a dzieckiem. Ciężarnym z Rh– podaje się wtedy odpowiednie przeciwciała, aby uniknąć powikłań w rozwoju dziecka.

Cytologia i posiew
Cytologia polega na analizie mikroskopowej próbki nabłonka z szyjki macicy – pod kątem zmian, które mogą sygnalizować nowotwór. W posiewie zaś ocenia się stan bakteriologiczny pochwy i szyjki macicy – czy nie ma drobnoustrojów (nieleczone infekcje mogą być przyczyną poważnych komplikacji), w tym m.in. paciorkowca grupy B, który może wywołać u noworodka powikłania (jeśli zostanie wykryty, w czasie porodu daje się antybiotyk).

KTG
Czyli kardiotokografia. Monitoruje pracę serca płodu i skurcze macicy. Na brzuch zakłada się pasy z czujnikami połączone z monitorem KTG. Badanie trwa około 15 minut.

Poziom cukru
Cukrzyca jest zagrożeniem dla kobiety i dziecka w jej łonie, dlatego jest to badanie obowiązkowe. Jeśli choroba nie występowała w waszej rodzinie, badanie przeprowadza się dwukrotnie – na początku pierwszego i pod koniec drugiego trymestru – na czczo. Gdy wyniki przekraczają normę, lekarz zleca bardziej czułą analizę, tzw. test obciążenia glukozą. Krew pobiera się na czczo. Norma to 70–105 mg%, niższy poziom może wskazywać, że jesz za mało węglowodanów. Jeśli zaś wynik przekracza normę, dostaniesz do wypicia wodę z dawką glukozy. Po 1–2 godzinach powtarza się badanie i porównuje oba wyniki.

Antygen HBS
To analiza krwi, dzięki której sprawdza się, czy jesteś nosicielką wirusa zapalenia wątroby typu B. Jeśli okaże się, że tak, lekarze podadzą dziecku zaraz po urodzeniu immunoglobulinę, żeby nie doszło do zakażenia. Potem zaszczepią je – tak jak inne noworodki.

Poznaj 10 ciążowych dolegliwości, o których musi wiedzieć twój lekarz.