Przepuklina w ciąży – rodzaje, objawy, leczenie

W ciąży możemy mieć do czynienia z uwypukleniem się przepukliny, która istniała wcześniej. Może też dojść do powstania przepukliny, która jest skutkiem ciąży. Przepuklina tworzy się, gdy w wyniku osłabienia tkanek powłok brzusznych powstaje w nich otwór, przez który część narządów wewnętrznych przedostaje się pod skórę, uwidaczniając się w postaci uwypuklenia.

Przepuklina najczęściej staje się widoczna, gdy ciężarna kaszle, kicha, śmieje się lub coś dźwiga – wzrasta wtedy ciśnienie w jamie brzusznej, wypychając narządy wewnętrzne pod skórę.

Rodzaje przepukliny w ciąży

O tym, z jaką przepukliną mamy do czynienia, decyduje jej lokalizacja oraz sposób, w jaki przepuklina reaguje na nacisk przyłożony z zewnątrz (to mówi o stopniu jej zaawansowania). Wyróżnia się przepuklinę, którą można odprowadzić (przy ucisku guzek przepukliny udaje się całkowicie spłaszczyć) oraz taką, której nie można odprowadzić (ucisk guzka przepukliny nie sprawa, że narządu wewnętrzne wracaj do jamy brzusznej).

Ze względu na miejsce ich występowania wyróżnia się następujące rodzaje przepuklin, które mogą pojawiać się w ciąży:

• Przepuklina pępkowa

  To najczęstszy typ przepukliny występujący w ciąży. Objawia się wypukłością pępka lub miejsce w jego pobliżu (zobacz zdjęcie główne). Część przepuklin pępkowych jest wynikiem niezrośnięcia pierścienia pępkowego. Są obecne, ale nie uwidaczniają się aż do czasu ciąży. Inne przepukliny pępkowe powstają dopiero w ciąży jako skutek osłabienia tkanek i utworzenia się w nich otworu, przez który wydostają się narządy wewnętrzne.

Przepuklina pępkowa w ciąży. rys. Adobe Stock

• Przepuklina pachwinowa

  Może nie być widoczna z zewnątrz. Towarzyszy jej ból lub uczucie ciężkości w okolicach krocza lub pachwin. W tym rodzaju przepukliny narządy wewnętrzne uwypuklają się przez kanał udowy. Przepuklina pachwinowa może powstać po prawej lub po lewej stronie spojenia łonowego. Jest to dość rzadki typ przepukliny w ciąży.

• Przepuklina pooperacyjna

  Może powstać w obrębie powłok brzusznych w miejscu blizny pooperacyjnej. Jej objawem jest wybrzuszenie w okolicy zagojonej rany operacyjnej. Może powstać w bliźnie po zabiegu usunięcia wyrostka robaczkowego, pęcherzyka żółciowego lub po innym zabiegu, który wymagał cięcia powłok brzusznych. W ten sposób powstaje również przepuklina po cesarce.

  Przepuklina pępkowa, pachwinowa i pooperacyjna należą do grupy przepuklin brzusznych. Ze względu na lokalizację wyróżnia się jeszcze przepuklinę udową, w której narządy wewnętrzne przez kanał udowy przedostają się dalej niż w przypadku przepukliny pachwinowej, bo aż do górnej części uda. Objawem przepukliny udowej jest wystąpienie wybrzuszenia na przedniej stronie górnej części uda.

• Przepuklina kresy białej

  Nazywana jest przepukliną nadbrzuszną. W jej przypadku dochodzi do osłabienia włókien kresy białej, czyli splotu kolagenowych włókien, które znajdują się między dwiema częściami mięśnia prostego brzucha, w linii pośrodkowej ciała, między mostkiem a spojeniem łonowym. Przepuklina kresy białej w ciąży objawia się uwypukleniem w tym rejonie podczas napinania brzucha, kaszlu, kichania, śmiechu. Powstaje, gdy dojdzie do rozstępu mięśnia prostego brzucha, które zdarza się dość często właśnie w ciąży.
  

Zupełnie innym rodzajem przepukliny jest przepuklina kręgosłupa. W tym przypadku nie chodzi o przemieszczenie się narządów wewnętrznych, ale o przemieszczenie jądra miażdżystego krążka międzykręgowego. Dzieje się tak wskutek uszkodzenia pierścienia włóknistego krążka. Potocznie dolegliwość ta nazywana jest wypadnięciem dysku i może dokuczać nie tylko ciężarnym. Jej objawem jest ból w okolicy kręgosłupa (najczęściej lędźwiowego), który może promieniować do kończyn (najczęściej dolnych). Przepuklina kręgosłupa w ciąży jest wskazaniem do cesarskiego cięcia.

Czy przepuklina w ciąży jest groźna?

Jeśli lekarz stwierdzi, że przepuklina jest niewielka, można ją odprowadzić i nie powoduje silnych dolegliwości, najczęściej z jej usunięciem czeka się do rozwiązania ciąży. W wielu przypadkach przepuklina umożliwia odbycie porodu naturalnego, ale o tym, jak ciąża będzie rozwiązana (poprzez cesarskie cięcie czy naturalnie), decyduje lekarz. Poród naturalny to duży wysiłek związany z dalszym zwiększeniem ciśnienia w jamie brzusznej, co w przypadku niektórych przepuklin może być przeciwwskazane.

Po porodzie przepuklinę można zoperować, zamykając otwór, przez który uwypuklają się narządy wewnętrzne.

Zawsze, gdy kobieta w ciąży zauważy u siebie objawy przepukliny, powinna skonsultować się z lekarzem. Nie wolno do końca ciąży nic dźwigać, należy unikać zaparć oraz wysiłku fizycznego, który może nasilić objawy przepukliny.

Uwaga! Czasami dochodzi do tzw. uwięźnięcia przepukliny, czyli zaklinowania się narządów wewnętrznych w otworze przepukliny, co uniemożliwia narządom normalne funkcjonowanie, ukrwienie ich i odżywienie. Stan ten może być groźny dla życia. Jeśli w okolicy przepukliny zaobserwujesz twardy bolesny guz, zaczerwienie skóry w tym miejscu i zwiększenie jej ciepłoty, pojawią się nudności, wymioty, wzdęcie i ostry ból brzucha, natychmiast trzeba jechać do szpitala, w którym przeprowadzona zostanie operacja uwolnienia przepukliny.

Sprawdź też:

• Brzuch po ciąży – najczęstsze problemy
• Brzuch po cesarce – jak wygląda i jak się goi
• Przepuklina pępkowa u niemowląt