Grupa krwi dziecka: od czego zależy
Grupa krwi dziecka zależy od grup krwi, jakie mają jego rodzice. Dziecko może mieć grupę krwi zupełnie inną niż jego rodzice, gdyż to zależy od tego, jaką kombinację genów od nich otrzyma.
Grupa krwi dziecka jest kombinacją genów decydujących o grupie krwi matki i ojca. Każde z nich może mieć jedną z czterech grup krwi: A, B, AB lub 0. Także od tego, jaki czynnik Rh mają rodzice – plus czy minus – zależy czynnik Rh krwi dziecka.
Od czego zależy grupa krwi
Każdy z nas odziedziczył po swoich rodzicach dwa allele, czyli różne rodzaje genów, determinujących grupę krwi – jeden od matki i jeden od ojca. Dlatego grupa krwi dziecka zależy od tego, jaką kombinację alleli otrzymało. Żeby przewidzieć grupę krwi dziecka, trzeba znać grupy krwi rodziców.
Przekazywanie genów grup krwi dziecku
Każdą grupę krwi tworzą dwa allele. Te dwa geny mogą występować w następujących kombinacjach:
- grupa krwi A – mogą ją tworzyć dwie kombinacje alleli: A i A oraz A i 0.
- grupa krwi B – mogą ją tworzyć dwie kombinacje alleli: B i B oraz B i 0.
- grupa krwi AB – tworzy ją kombinacja alleli: A i B
- grupa krwi 0 – tworzy ją kombinacja alleli 0 i 0.
Dlaczego grupa A i B może być utworzona z dwóch kombinacji
W genetyce wyróżnia się allele dominujące i recesywne. Allele dominujące są "silniejsze" od recesywnych.
Jeśli chodzi o geny determinujące grupę krwi, dominujące są allele A i B, a recesywny jest allel 0. Dlatego, jeśli spotkają się allele A (dominujący) i 0 (recesywny) lub B (dominujący) i 0 (recesywny), powstają grupy krwi A i B, a nie zero. Grupa krwi AB oznacza zatem, że jej właściciel ma dwa allele dominujące: A i B, a posiadacz grypy krwi 0 musi mieć dwa allele recesywne 0.
Choć matka i ojciec mają dwa allele dominujące grupę krwi, to ich komórki rozrodcze – plemniki i komórki jajowe – zawierają tylko jeden allel. Jeśli matka:
- ma grupę krwi A, może przekazać dziecku allel A lub 0,
- ma grupę B – przekaże dziecku allel: B lub 0,
- ma grupę AB – dziecko dostanie od niej allel A lub B,
- ma grupę krwi 0 – przekaże dziecku wyłącznie allel 0.
Podobnie jest z ojcem.
Grupa krwi dziecka to wynik kombinacji alleli
Gdy komórka jajowa łączy się z plemnikiem, zarodek otrzymuje jeden allel grupy krwi od matki, a drugi od ojca. Grupa krwi dziecka zależy od tego, jakie dwa allele spotkają się ze sobą w momencie zapłodnienia. Poniżej zobaczysz tabelę, z której odczytasz, jaką grupę krwi może mieć dziecko rodziców z określonymi grupami krwi.
Grupa krwi dziecka – czynnik Rh
Oznaczając grupę krwi, podaje się także informację o tym, czy jest w niej obecny czynnik Rh. Jeśli jest, do nazwy grupy krwi: A, B, AB lub 0 dodaje się znak Rh+, a jeśli nie ma czynnika Rh, dodaje się znak Rh–.
Każdy z nas ma dwa allele czynnika Rh. Allel czynnika Rh+ jest dominujący na allelem Rh–. Zatem grupa krwi Rh+ oznacza, że jej posiadacz może mieć dwa allele Rh+, albo jeden Rh+ i jeden Rh–. Natomiast ktoś, kto ma grupę krwi Rh– musi mieć dwa allele Rh–.
Grupa krwi dziecka – dziedziczenie czynnika Rh
Podobnie jak w przypadku grup A, B, AB i 0, rodzice przekazują dziecku tylko jeden allel związany z determinacją czynnika Rh.
- Matka lub ojciec z Rh– przekaże dziecku wyłącznie allel Rh–.
- Matka lub ojciec z Rh+ może przekazać dziecku allel Rh+ lub Rh–.
Gdy spotkają się komórka jajowa z genem Rh– i plemnik z genem Rh–, nie ma wyjścia, urodzi się dziecko z krwią Rh–.
Jeśli oboje rodzice mają krew z czynnikiem Rh+, dziecko może mieć krew albo Rh+ (allele: Rh+ i Rh+ lub Rh+ i Rh–) albo Rh– (allele Rh– i Rh–).
Więcej o grupach krwi:
- Kłopoty z czynnikiem Rh, czyli konflikt serologiczny
- Jak sprawdzić grupę krwi mamy, taty i dziecka