Alergia krzyżowa polega na tym, że osoba z alergią (np. na pyłek brzozy) manifestuje objawy uczulenia także podczas kontaktu z innymi alergenami, np. owocami. Alergicy dla własnego bezpieczeństwa powinni znać tabelę alergenów krzyżowych, żeby wiedzieć, kiedy są narażeni na ryzyko wystąpienia niepożądanych reakcji krzyżowych. Prezentujemy interaktywną tabelę alergenów i powiązanych z nimi alergenów, które reagują krzyżowo. Wybierz alergen, który wywołuje u ciebie objawy uczulenia i sprawdź, na co jeszcze musisz uważać.

Co to jest alergia krzyżowa?

Alergia krzyżowa to reakcja alergiczna wywołana pierwotnie przez jeden alergen, a potem – również przez inny. O alergii krzyżowej mówimy, jeśli osoba uczulona np. na pyłek brzozy, zareaguje alergicznie także po zjedzeniu jabłka albo jeśli u osoby z alergią na sierść kota pojawi się reakcja krzyżowa po zjedzeniu wieprzowiny. Oto najważniejsze informacje o alergiach krzyżowych.

Jak często występuje alergia krzyżowa?

Alergia krzyżowa to częsty problem. Z danych Polskiego Towarzystwa Alergologicznego wynika, że w Polsce ok. 30 proc. osób uczulonych na pyłki wykazuje reakcje krzyżowe z pokarmami. W przypadku osób uczulonych na pyłki brzozy jest to aż 80 proc. osób dotkniętych alergią krzyżową. Z tego względu warto znać związki między alergenami. Jeśli wiemy, co jeść, a czego lepiej unikać, znamy kalendarz pylenia uczulających nas roślin, możemy minimalizować ryzyko wystąpienia objawów alergii krzyżowej.

Czym są alergeny krzyżowe?

Alergia krzyżowa może łączyć alergeny, które pozornie nie mają ze sobą wiele wspólnego. Alergeny krzyżowe to czynniki alergizujące, które są całkowicie odmienne od siebie, a powodują taką samą reakcję układu odpornościowego, szczególnie, gdy są ze sobą połączone. Możemy je podzielić na trzy grupy ze względu na sposób, w jaki dostają się do organizmu:

alergeny wziewne (pyłki)
alergeny pokarmowe (warzywa, owoce, mięso, nabiał)
alergeny kontaktowe (nikiel, lateks - kontaktowy i wziewny)

Kiedy powstają alergiczne reakcje krzyżowe?

Alergeny należące do różnych grup mogą mieć podobne białka (np. pyłek brzozy i jabłko), dlatego osoba z reakcją na pyłek brzozy (alergen wziewny) może mieć objawy uczulenia krzyżowego po zjedzeniu jabłka (alergen pokarmowy).

Podobieństwa białek występują również w ramach każdej z grupy alergenów (np. podobne białka mają różne alergeny wziewne). Osoba z alergią na pyłek brzozy może zatem mieć reakcję krzyżową po kontakcie z pyłkami innych drzew (alergeny krzyżowe dla brzozy to m.in. buk, dąb, jesion, leszczyna, olcha).

Warto wiedzieć: w przypadku osób uczulonych na pyłki, alergia krzyżowa na konkretny pokarm pojawi się tylko, jeśli zjemy go w okresie pylenia uczulających nas roślin, np. osoba uczulona na brzozę jest zagrożona wystąpieniem reakcji krzyżowej podczas jedzenia jabłka tylko w czasie pylenia brzóz.
Alergia krzyżowa – objawy
Objawy alergii krzyżowej mogą dotyczyć układu pokarmowego, oddechowego lub skóry. W większości przypadków dolegliwości nie są silne. Czasem jednak reakcja krzyżowa może doprowadzić do wstrząsu anafilaktycznego.

Najczęstsze objawy alergii krzyżowej:

katar, kaszel
obrzęk krtani
duszność
wysypka, rumień,
nudności i wymioty
ból brzucha
biegunka
wstrząs anafilaktyczny (rzadko).

Zespół alergii jamy ustnej

W wyniku reakcji krzyżowej po zjedzeniu owoców lub warzyw może pojawić się zespół alergii jamy ustnej (OAS – Orall Allergy Syndrome).

Zespół alergii jamy ustnej – objawy:

wysypka kontaktowa,
pieczenie języka,
puchnięcie języka
obrzęk jamy ustnej,
łzawienie oczu,
chrypka,
obrzęk krtani powodujący duszność

Alergeny krzyżowe – tabela

W poniższej tabeli prezentujemy przykłady popularnych alergenów oraz powiązanych z nimi alergenów krzyżowych. Lista zawiera alergeny najczęściej reagujące krzyżowo.

Alergeny najczęściej reagujące krzyżowo:

Alergeny krzyżowe – spis

Zobacz także: