Jak dbać o ząbki małego dziecka?

Stomatolodzy zgodnie potwierdzają, że im wcześniej zaczniemy uczyć dziecko właściwych przyzwyczajeń dotyczących dbania o zęby, tym większe szanse na zdrowe i piękne zęby w przyszłości.

Czy przemywać dziąsła, gdy dziecko nie ma jeszcze zębów?

Często zapominamy o tym, że dzieci tak naprawdę rodzą się z zawiązkami wszystkich zębów. Początkowo są one przykryte dziąsłami, jednakże nie zwalnia nas to z obowiązku dbania o higienę jamy ustnej już od wczesnego etapu życia dziecka. Na początku powinniśmy regularnie, przynajmniej dwa razy dziennie przemywać jamę ustną gazikiem namoczonym letnią przegotowaną wodą lub słabym naparem rumianku. Pomaga to usunąć z dziąseł i całej jamy ustnej resztki pokarmowe i bakterie. Przemywanie gazikiem stosujemy w trakcie wyrzynania się pierwszych ząbków, a dzieje się to między 6. a 9. miesiącem życia.

Zobacz też: Czy zęby mleczne trzeba leczyć? [VIDEO]

Kiedy zacząć używać szczoteczki?

Po kilku dniach od wyrżnięcia się pierwszych zębów powinniśmy rozpocząć szczotkowanie, małą szczoteczką z bardzo miękkim, delikatnym włosiem. Takie szczotkowanie nie tylko usunie resztki jedzenia, ale również zapewni maluchowi chwilę relaksu podczas masowania obolałych dziąseł. Na początku wystarczy szczotkowanie samą wodą, ale po paru dniach na szczoteczkę zaczynamy nakładać minimalną ilość pasty do zębów z zawartością 500 ppm fluoru.

Jak zapobiec próchnicy zębów?

Higiena jamy ustnej jest bardzo istotna już od pierwszych miesięcy życia dziecka, w przeciwnym razie, w nowo wyrżniętych ząbkach mlecznych bardzo szybko mogą pojawić się pierwsze oznaki próchnicy. Aby uniknąć tzw. próchnicy butelkowej, występującej u małych dzieci karmionych mlekiem, słodzonymi papkami i sokami z butelki, należy zawsze zabierać dziecku butelkę tuż po skończeniu jedzenia i pod żadnym pozorem nie kłaść dziecka z nią do łóżeczka. Do pielęgnacji wrażliwych dziecięcych dziąseł i młodych ząbków należy używać wyłącznie szczoteczek przeznaczonych dla najmłodszych, wykonanych z miękkiego włosia i dopasowanych do rozmiaru dziecięcej buzi.

Zobacz też: Jak uchronić dziecko przed próchnicą butelkową?

Jak pastę do zębów stosować u dziecka po pierwszym roku życia?

Poczynając od 2. roku życia należy zacząć stosować pastę (optymalnie z zawartością 1000 ppm fluoru) , która chroni przed próchnicą. Na szczoteczkę nakładamy niewielką ilość pasty do zębów – wielkości ziarenka grochu – i pilnujemy, aby po dokładnym umyciu zębów, dziecko wypluło wszystko z buzi. Zanim dziecko nauczy się płukać usta (ok. 3 roku życia), należy po każdym szczotkowaniu, przecierać zęby zwilżonym wodą wacikiem. Okres między 3. a 4. rokiem życia dziecka to czas, kiedy maluchy zaczynają uczyć się samodzielnego szczotkowania. Ważne jest, aby wybrać odpowiednią szczoteczkę, która nawet przy nieco niezdarnych ruchach trzylatka, dotrze do trudno dostępnych miejsc.

Czy ssanie kciuka źle wpływa na zgryz?

Zanim dziecko skończy 3. rok życia, należy oduczyć je odruchu ssania kciuka czy smoczka, aby nie przeszedł w nawyk, gdyż może to spowodować problemy z prawidłowym rozwojem jamy ustnej i zębów. Nawykowe ssanie kciuka lub smoczka w okresie pojawiania się zębów stałych, czyli między 6. a 12. rokiem życia, może doprowadzić do różnych wad zgryzu przednich zębów, jak np. zgryz otwarty, który w przyszłości może spowodować dyskomfort podczas gryzienia oraz przedwczesne zużycie zębów. Między 3. a 5. rokiem życia należy odwiedzać stomatologa raz na pół roku, gdyż wizyty kontrolne pozwalają na wczesne wykrycie próchnicy czy nieprawidłowości zębowych, które można wówczas łatwiej wyeliminować.

Zobacz też: 8 błędów, które prowadzą do wad zgryzu u dzieci

[CMS_PAGE_BREAK]

Co robić, gdy wypadną mleczaki?

Od 6. roku życia niezwykle ważnym momentem w życiu każdego dziecka jest wypadanie mleczaków i pojawianie się w ich miejscu zębów stałych. Warto odpowiednio wcześniej przygotować dziecko na zjawisko wypadania zębów mlecznych, aby nie czuło się ono zaniepokojone, gdy przyjdzie mu oddać pierwszy ząb "zębowej wróżce".

Zobacz też: Czary wróżki zębuszki

Czy pomagać dziecku w myciu zębów?

Dziecko nie jest w stanie samodzielnie zadbać o właściwą higienę jamy ustnej, dlatego aż do 8. - 9. roku życia rodzice powinni nadzorować czyszczenie i nitkowanie zębów. W razie potrzeby mogą poprawiać ruchy dziecka tak, aby nie utrwaliło ono nieprawidłowych nawyków. Szczególną uwagę należy zwrócić na zęby odcinka bocznego, na których gromadzi się więcej płytki, a które najczęściej są mniej ochoczo szorowane przez dzieci niż zęby przednie, ponieważ są trudniej dostępne. Jest to niezwykle ważne także dlatego, że już około 6. roku życia za ostatnim zębem mlecznym zaczyna wyrzynać się pierwszy ząb stały trzonowy – szóstka! Należy pamiętać, że od 6. roku życia dzieci używają już pasty z zawartością do 1500 ppm fluoru.

Od kiedy dziecko może samo myć zęby?

Jeżeli skrupulatnie podeszliśmy do nauki prawidłowej higieny jamy ustnej, możemy pozwolić dziecku powyżej 8. roku życia na samodzielne dbanie o zęby. Naszym zadaniem jest tylko wybieranie odpowiedniej do wieku dziecka pasty i szczoteczki, a także przypominanie mu o myciu zębów rano i wieczorem oraz wtedy, gdy spożywa słodycze bądź słodzone napoje. Najlepiej jest wyrobić w dziecku nawyk sięgania po słodkie lub słone przekąski tylko bezpośrednio po posiłkach, aby ograniczyć tzw. podjadanie.

Zobacz też: Co powinien umieć przedszkolak?

Czy dziecko może używać nitki dentystycznej?

Od 10. roku życia dziecko powinno samodzielnie używać nitki dentystycznej do oczyszczania powierzchni stycznych zębów. Wyrobienie w dziecku nawyku dbania o higienę jamy ustnej pomoże mu uzyskać piękny i zdrowy uśmiech, który będzie miał pozytywny wpływ na jego życie wszak wszyscy lubimy ludzi bardziej uśmiechniętych. Ponadto, prawidłowe czyszczenie zębów, pozwoli mu w przyszłości ograniczyć spotkania z dentystą do bezbolesnych wizyt kontrolnych.

Jak zachęcić dzieci do nauki samodzielnego mycia zębów?

Praktycznie:
• Umyj dokładnie zęby dziecka, a następnie poproś, aby spróbowało to zrobić samodzielnie – w końcu jest już „duże” i na pewno da radę.
• Pozwól dziecku przyglądać się jak myjesz swoje zęby, a potem poproś je, aby dokładnie w ten sam sposób umyło swoje.
• Wyjaśnij dziecku, co się będzie "działo" w jego buzi, jeśli nie będzie czyściło zębów – opowiedz o bakteriach i płytce nazębnej.
• Świeć przykładem – zawsze dbaj o swoje zęby, a maluch szybko zacznie Cię naśladować.

Zobacz też: Jak przez zabawę zachęcić dziecko do mycia zębów?

[CMS_PAGE_BREAK]

Na wesoło:
• Zabawcie się w mycie zębów lalkom i pluszakom – dla ciebie to doskonała okazja, aby pokazać jak prawidłowo powinno się myć zęby, dla dziecka szansa by przez chwilę stać się nauczycielem/rodzicem.
• Wymyśl grę lub piosenkę, która będzie towarzyszyła myciu zębów – w ten spo- sób szczotkowanie może stać się całkiem ciekawą zabawą.

Ponadto:
• Wybieraj pasty o przyjemnych dla dziecka smakach.
• Jeśli dziecko ma powyżej trzech lat możesz rozważyć zakup szczoteczki elektrycznej.

Zobacz: Piosenka do mycia zębów - zamiast zegarka, klepsydry albo minutnika

Jaką szczoteczkę elektryczną wybrać dla 3-latka?

Zdaniem stomatologów, dziecko może używać szczoteczki elektrycznej już od 3. roku życia. Warto zainwestować w taką szczoteczkę z wielu powodów.
1. Po pierwsze, szczoteczka elektryczna to atrakcyjny gadżet, który zwiększy motywację maluchów do nauki czyszczenia zębów.
2. Po drugie, mycie zębów szczoteczką elektryczną jest dużo prostsze niż manualną, co sprawia, że dziecko szybciej opanowuje tę czynność.
Największa zaletą jest dokładność mycia zębów i tu szczoteczka elektryczna nie ma sobie równych. Nawet dzieci, które przykładają dużą wagę do wykonywanych czynności, nie są w stanie dokładnie wyczyścić zębów za pomocą tradycyjnej szczoteczki, ponieważ umiejętność koordynowania pewnych ruchów nabywamy z wiekiem.
Szczoteczka elektryczna pozwala ograniczyć pomoc rodziców w szczotkowaniu do minimum, dając dzieciom poczucie samodzielnego wykonywania tej skomplikowanej czynności. A przecież na tym etapie rozwoju dzieci uwielbiają robić wszystko bez niczyjej pomocy. Pomimo wielu korzyści płynących z mycia zębów szczoteczką elektryczną, nie możemy zapomnieć o nauczeniu dziecka szczotkowania za pomocą tradycyjnej szczoteczki, gdyż ta elektryczna nie zawsze i wszędzie będzie dostępna (np. wyjazd na wycieczkę szkolną).

Jak chronić zęby przed próchnicą?

• Unikaj częstego podawania dziecku soków i napojów (zarówno zimnych, jak i ciepłych) zawierających cukier, i staraj się, aby napoje słodzone Twoje dziecko piło przez słomkę, gdyż jest to bezpieczniejsze dla jego zębów.
• Unikaj oblizywania smoczków, sztućców oraz jedzenia wspólnymi sztućcami.
• Zniechęcaj dziecko do lizania lizaków i ssania landrynek, aby nie narażać zębów na długotrwały kontakt z cukrem.
• Zachęcaj do spożywania zdrowych przekąsek, takich jak warzywa i owoce.
• Ograniczaj spożywanie próchnicotwórczych produktów tylko do czasu posiłków głównych i szczotkuj zęby dziecka minimum 2 razy dziennie.
• Podawaj dziecku "bezcukrowe" słodycze.

Zobacz też: Dziecko u dentysty

Konsultacja: dr hab.n.med. Ewa Iwanicka-Grzegorek, ekspert Instytutu blend-a-med Oral-B