Lakowanie zębów – na czym polega, kiedy wykonać?
Lakowanie zębów to skuteczny zabieg, który chroni przed rozwojem próchnicy. Opisujemy, jak się go przeprowadza i kto powinien się na niego zdecydować.
Lakowanie najczęściej wykonuje się w zębach bocznych, czyli trzonowych (szóstki i siódemki) i przedtrzonowych (czwórki i piątki). Na powierzchni żującej tych zębów znajdują się zagłębienia i bruzdy, w których łatwo może rozwinąć się próchnica. Trudniej je dokładnie wyszczotkować. Mogą zalegać w nich resztki pokarmów, a niewłaściwa higiena to pierwszy krok do rozwoju płytki nazębnej, którą tworzą m.in. bakterie próchnicowe. Pokrycie bruzd lakiem szczelinowym spłyca bruzdy i ułatwia oczyszczanie zębów. Czasem przeprowadza się również lakowanie górnych dwójek (lakuje się bruzdy znajdujące się na ich powierzchni podniebiennej).
Na czym polega zabieg lakowania zębów?
Lakowanie zębów przeprowadza się w gabinecie stomatologicznym. Dentysta wypełnia bruzdy w zębach płynnym preparatem na bazie żywicy lub cementu szkłojonomerowego. To światłoutwardzalny materiał, który stanowi dodatkową warstwę ochronną na szkliwie zęba. Zabieg najczęściej przeprowadzają dentyści, ale może wykonać go również higienistka stomatologiczna.
Lakowanie – wskazania
Lakowanie zębów warto przeprowadzać zwłaszcza u tych dzieci, u których wystąpiła próchnica wczesnego dzieciństwa (ECC), zwana potocznie próchnicą butelkową. Bardzo ważne, żeby zgłosić się na zabieg lakowania we właściwym momencie – gdy ząb jest świeżo wyrżnięty. Jego szkliwo na początku jest słabo zmineralizowane, a przez to bardziej podatne na bakterie próchnicowe. Warto wiedzieć, że bakterie próchnicotwórcze są stale obecne w jamie ustnej dziecka, które ma lub miało już wcześniej chory ząb.
Lakuje się:
- zęby mleczne – zabieg można przeprowadzać nawet u małych dzieci. Jedyny warunek – zęby mleczne muszą być całkowicie wyrżnięte.
- zęby stałe – najlepiej lakować je od razu po wyrośnięciu.
Lakowanie krok po kroku
W trakcie jednej wizyty u stomatologa można lakować kilka zębów. Opisujemy, jak wygląda zabieg lakowania krok po kroku:
- oczyszczenie zęba przez dentystę,
- wypłukanie oczyszczonej powierzchni,
- osuszenie oczyszczonego zęba,
- wytrawienie zęba, czyli naniesienie preparatu, który ułatwi umieszczenie laku,
- spłukanie preparatu,
- naniesienie laku na szczeliny w zębie przy pomocy małej strzykawki,
- rozsmarowanie go po bruzdach (stomatolodzy dziecięcy określają je jako malowanie ząbków),
- utwardzanie lampą UV.
Zabezpieczyć można również ząb, w którego bruzdach widać punktowe zmiany próchnicowe. Najpierw usuwa się je przy pomocy wiertła. Następnie oczyszczone miejsce wypełnia się punktowo materiałem kompozytowym, a pozostałe bruzdy uszczelnia lakiem szczelinowym. Jest to tzw. wypełnienie zapobiegawcze (technika PRR-2).
Skuteczność zabiegu
Zęby pomimo zastosowania laku również mogą się psuć. Jest to możliwe, zwłaszcza gdy dziecko miało już wcześniej próchnicę lub nie oczyszcza prawidłowo zębów. Specjaliści przekonują, że zabieg lakowania i tak daje większe korzyści niż pozostawienie zęba bez żadnej ochrony. Założony w dzieciństwie lak utrzymuje się na powierzchni zębów nawet do wieku dorosłego. Mimo tego, że preparatu nałożonego na ząb ubywa i tak lakowanie spełnia swoją funkcję. Zdaniem badaczy ogranicza ryzyko pojawienia się próchnicy w ciągu 2–4 lat od wykonania zabiegu. To bardzo ważne, zwłaszcza w Polsce, gdzie próchnica u dzieci jest olbrzymim problemem. Ma ją niemal 90 proc. przedszkolaków. Wszelkie zabiegi, które służą zatrzymaniu jej rozwoju, są pożądane, nawet jeśli miałyby ją tylko nieznacznie ograniczyć.
Czy lakowanie jest bezpieczne?
Lakowanie zębów jest bezpiecznym, prostym i bezbolesnym zabiegiem. Jeśli użyty przez dentystę lak zawiera fluor, który uwalania się do zęba, to nie tylko zabezpiecza bruzdy przed próchnicą, ale też wzmacnia szkliwo zęba. Proces ten nazywamy remineralizacją. Fluor jest stosowany także podczas lakierowania zębów. Ono również uważane jest za bezpieczny sposób ochrony przed próchnicą.
Lakowanie zębów – cena
Zabieg lakowania jest refundowany przez NFZ u dzieci do skończenia przez nie 7. roku życia. Refundacja obejmuje lakowanie bruzd lakiem szczelinowym w zębach pierwszych trzonowych (szóstkach, siódemki pojawiają się, gdy dziecko jest już starsze). W pozostałych przypadkach za lakowanie płaci się od 100 zł.
Zobacz też:
- Kiedy przeprowadzić lapisowanie zębów?
- Czy małe dzieci mogą używać past z fluorem?
- Kiedy wypadają mleczaki? Kolejność wypadania zębów mlecznych i wyrastania zębów stałych
dr n. med. Emma Kiworkowa
Stomatolog, lekarz ortodonta, właścicielka kliniki Villa Nova Dental Clinic na warszawskim Wilanowie. Wspólnie z mamą Dżuliettą Kiworkową założyła i prowadzi Fundację Wiewiórki Julii, która ma pod opieką dzieci z domów dziecka oraz podopiecznych fundacji Budzik i Akogo?.