Po co opowiadać dzieciom bajki?

Od wieków bajki, baśnie i legendy stanowią ważny element dziecięcego świata. Są nie tylko rozrywką, ale pełnią ważne funkcje edukacyjne - pomagają uczyć podstaw zachowań społecznych. Występujące w bajkach archetypiczne postaci o różnorodnych osobowościach i rolach mogą mieć istotny psychologiczny wpływ na dzieci. Czy myśleliście kiedyś o przekazie ukrytym w waszych ulubionych bajkach?

Przezwyciężanie trudności

Bajki są ważne dla dzieci w każdym wieku, a również i dla niektórych dorosłych. Opisy heroicznych dążeń i wytrwałości w obliczu przeciwności losu niesamowicie pobudzają wyobraźnię. Pokazują dzieciom, że nawet najsłabsi mogą odnieść w życiu sukces. Z bajek uczą się, że mogą zaufać nadziei, swojej intuicji i umiejętnościom, być sprytne i ciężko pracować, a wtedy uda się osiągnąć zamierzony cel.

Identyfikacja z bohaterem

Bohaterowie w bajkach są archetypami - to na przykład królowie, księżniczki, czarodzieje czy osoby wykluczone. Zawsze mają przeciwnika starającego się ich powstrzymać. Taka fabuła pomaga dzieciom wytworzyć bliską relację z „ich” bohaterem. Dziewczynki często identyfikują się z księżniczkami, a chłopcy z rycerzami.

- Bajki odgrywają bardzo ważną rolę w rozwoju dziecka, szczególnie w okresie wczesnego dzieciństwa. W tym bowiem czasie mały człowiek żyje pomiędzy światem wyobrażonym a rzeczywistym. To, co trudne i niezrozumiałe w świecie realnym, przenosi do świata fantazji. Identyfikowanie się z bohaterami pomaga zrozumieć dzieciom ich własne reakcje i zachowania oraz nabyć nowych umiejętności społecznych. Obcowanie z bajkami wzmacnia też rozwój moralny, ucząc odróżniać to, co dobre, społecznie akceptowane od tego, co złe. Odpowiednio dobrane zabawki, które nawiązują do bajkowego uniwersum, takie jak np. LEGO DUPLO „Królewski Zamek” stwarzają okazję, by dorosły mógł wejść w świat swojego dziecka i lepiej je zrozumieć. Wspólne wcielanie się w role i ćwiczenie różnych społecznych zachowań wspiera rozwój osobowości dzieci i pozwala zrozumieć mechanizmy rządzące realnym światem - mówi Małgorzata Ohme, psycholog dziecięcy i rodzinny.

Wybór między dobrem a złem

Główni bohaterowie zawsze są dobrzy, nawet jeśli popełniają błędy. Zmierzając do swojego celu, muszą pokonać wiele trudności, walczyć ze złymi zjawiskami czy postaciami o negatywnych cechach: chciwością, oszukaństwem, agresją. Morał płynący z bajek niesie pozytywne przesłanie - wszystkie złe uczynki zostają ukarane, a dobrzy bohaterowie odnoszą zwycięstwo zdobywając nagrody i miłość. To kształtuje w dzieciach wiarę, że warto być dobrym. Ten wyraźny kontrast między dobrem a złem jest szczególnie ważny dla dzieci w wieku przedszkolnym.

Granice bajkowego świata

Okres przedszkolny to najlepszy czas na wykorzystanie edukacyjnej roli bajek. Dzieci w tym wieku potrzebują przygód i jasnej struktury opowieści, a bajki oferują i jedno, i drugie. Starszym dzieciom warto zaoferować bardziej złożone historie, o mniej jednoznacznej fabule. Jeśli pomimo upływu lat dziecko pozostaje na etapie bajek zdecydowanie poniżej jego poziomu wiekowego, należy udostępnić mu ich bardziej zaawansowaną wersję lub wprowadzić inne zabawy oparte na opowieściach.

Interakcje między rodzicem a dzieckiem

Bajki mogą mieć rzeczywisty wpływ na relacje między rodzicami a dziećmi. Eksperci radzą, aby rodzice regularnie znajdowali czas i przestrzeń na bajkowe opowieści. Ten czas to nie tylko naturalny wstęp, by zachęcić dziecko do czytania, to również rytuał, podczas którego rodzic i dziecko mogą się wspólnie zrelaksować i porozmawiać.