Wyniki
Wyniki
Laureaci
Wyniki
Wyniki
Wyniki
ziajka krr
Wyniki
Nivea Klub Rodzica Recenzenta
Wyniki
nivea baby 2w1 krr
Wyniki
Pampers KRR
Wyniki
Wyniki
Wyniki
Wyniki
lęki nocne
Fotolia
Sen

To musisz wiedzieć o nocnych koszmarach dziecka

Zdarzają się prawie każdemu dziecku, ale nie znaczy to, że można je zlekceważyć. Skąd się biorą i jak im zaradzić?

Większość dzieci między trzecim a szóstym rokiem życia po raz pierwszy na wiele godzin rozstaje się z rodzicami: zostaje z opiekunką albo idzie do przedszkola. Świat malca staje się coraz bardziej skomplikowany i dostarcza coraz silniejszych wrażeń. Wszystkie przeżycia wywołują napięcia emocjonalne i strach. Również radość i podniecenie związane z miłymi przeżyciami mogą skutkować „niespokojnym” snem i koszmarami.
 

Zobacz także
lęki nocne

Lęki nocne dziecka: przyczyny i sposoby na nocne ataki paniki i płacz

Dzicięce nocne koszmary

5 rad na dziecięce koszmary - film

koszmary, nocne, sen, dziecko

Ja się boję spać! Strach przed zasypianiem, koszmary, lęki nocne

lunatykowanie u dzieci

Lunatykowanie u dzieci –​ o czym świadczą zaburzenia snu u najmłodszych?

Nocne koszmary u kilkulatka

Koszmary zdarzają się już u dwu-trzylatków. Pojawiają się w tej samej fazie snu, co marzenia senne. Dziecko budzi się przerażone z krzykiem albo głośnym płaczem. Jego serduszko łopocze jak u zająca, a oddech jest płytki i przerywany. Maluch może gwałtownie siadać na łóżku, chować się pod kołdrę lub rozpaczliwie szukać mamy. Często dziecko jest zdezorientowane i, choć wygląda przytomnie, trudno nawiązać z nim kontakt. Jego przerażenie bierze się stąd, że ono nie do końca jeszcze umie odróżnić sen od rzeczywistości, zatem wyobrażone strachy są dla niego tak samo realne, jak mama i tata. Od Twojego postępowania zależy, czy maluch za chwilkę spokojnie uśnie, czy z płaczem będzie odmawiał powrotu do łóżka, w którym czają się potwory.


Zobacz też: 6 sposobów na dziecięcy stres.

Przyczyny lęków nocnych

Sen można podzielić na 2 główne fazy: fazę NREM (sen o wolnych ruchach gałek ocznych, ang. non-rapid eye movement) i fazę REM (sen o szybkich ruchach gałek ocznych, ang. rapid eye movement), podczas której występują na ogół marzenia senne o określonej fabule. Dodatkowo fazę NREM dzieli się na 4 stadia, przy czym stadium pierwsze to sen płytki, a stadium czwarte - sen najgłębszy (to w tym stadium u niektórych dzieci obserwuje się lęki nocne). W czasie nocy faza NREM i REM następują po sobie naprzemiennie, u osób dorosłych w liczbie 4-5 cykli w ciągu nocy.

U większości ludzi przejście między fazami NREM i REM jest płynne, nawet gdy występuje krótkie przebudzenie, to chwilowemu otwarciu oczu towarzyszy co najwyżej zmiana pozycji i następuje natychmiastowa, nieświadoma kontynuacja snu. U dzieci, u których występują lęki nocne (a także np. lunatykujących) obserwuje się swego rodzaju "zawieszenie" między jedną a drugą fazą.

Przyczyny występowania lęków nocnych nie są do końca poznane, jednak nie wyklucza się czynników genetycznych (80% dzieci, których dotyczą lęki nocne, ma w swoich rodzinach osoby lunatykujące lub wykazujące inne zaburzenia snu). Ze względu na fakt, że częstość występowania lęków nocnych maleje wraz z wiekiem, uznaje się że znaczenie ma tu wolniejsze dojrzewanie układu nerwowego - co może być rodzinne. Dodatkowo obserwacje wykazały, że pojawieniu się lęków nocnych sprzyja wysoka gorączka, stresy dnia codziennego, ciężkostrawny posiłek spożyty przed snem czy niektóre leki.Dziecięca wyobraźnia przetwarza w groteskowy sposób dzienne doświadczenia i przywołuje je w postaci strasznych snów. Zaburzenia snu mogą być wywołane nieustabilizowanym jeszcze u maluchów rytmem snu i czuwania oraz tym, że ich mózgi wciąż nie są w pełni dojrzałe. Na szczęście z czasem dziecko zaczyna coraz lepiej kontrolować emocje, nabiera pewności siebie i przekonuje się, że sny niewiele mają wspólnego z rzeczywistością.

Zobacz też: Oswajamy nocne strachy dziecka

Jak pomóc sobie i dziecku?

Aby umiejętnie radzić sobie z lękiem nocnym u dziecka, warto poznać różnice pomiędzy nim a koszmarem sennym, co przedstawia poniższa tabela.
 

  Lęk nocny Koszmar senny
Występowanie Faza NREM (pierwsze godziny po zaśnięciu) Faza REM (często w dalszej części nocy)
Zachowanie dziecka Krzyczy, rzuca się, trzęsie, jest skrajnie przerażone Płacze, wzywa rodziców
Świadomość Jest nieświadome, brak możliwości nawiązania kontaktu Dziecko szuka kontaktu, próbuje opowiedzieć zły sen
Próby utulenia Odrzuca, reaguje agresywnie Odrzuca, reaguje agresywnie
Chętnie uspokaja się w ramionach rodzica
Zasypianie Zasypia momentalnie, bez problemu Trudności z zaśnięciem, obawa przed snem, domaga się obecności rodzica
Wspomnienia Z reguły nie pamięta Pamięta cały sen lub jego część


Obudzenie dziecka podczas epizodu lęku nocnego jest niezwykle trudne i niepotrzebne, bowiem kończy się na ogół ogromnym przerażeniem wyrwanego ze snu dziecka (nierzadko budzonego głośnym krzykiem czy potrząsanego przez wystraszonego rodzica). O ile dziecko nie pamięta lęku nocnego, o tyle bardzo przykrym doświadczeniem jest dla niego bycie gwałtownie wyrwanym z głębokiego snu przez roztrzęsioną mamę i wystraszonego, wykrzykującego coś głośno tatę.
Ponieważ dziecko zachowuje się i wygląda naprawdę dramatycznie, rodzic może odczuwać pokusę zapalenia światła i podjęcia natychmiastowych działań mających na celu wyratowanie potomka z opresji, co prowadzi w większości przypadków tylko do zaostrzenia ataku. Dzieci podczas epizodu lęku nocnego na ogół nie lubią być dotykane, a wzięte na ręce krzyczą jeszcze głośniej.

Najważniejsze jest zachowanie spokoju. Choć wygląda to strasznie i nietrudno o panikę, warto pamiętać że nasze dziecko ma po prostu problem z przejściem z jednej fazy snu do drugiej, i wszelkie czynności utrudniające mu to tylko skomplikują sprawę. Nie wpadajmy do pokoju z okrzykiem ratunkowym na ustach i nie zapalajmy "górnego światła". Wystarczy po cichutku, w półmroku kucnąć przy dziecku, zapewniając mu bezpieczeństwo (żeby nie uderzyło się czy nie spadło z łóżka). By nie czuć się całkiem bezsilnie, można cichutko szeptać (np. wszystko dobrze, jestem przy tobie), ewentualnie delikatnie głaskać jakąś część ciała (o ile malec to akceptuje). Gdy widzimy, że krzyk wyraźnie słabnie, można spróbować z wielkim wyczuciem delikatnie ułożyć siedzące dziecko do snu, ale tylko wówczas, gdy jego ciało wyraźnie się temu poddaje - od tej chwili wystarczą już tylko sekundy, by dziecko słodko kontynuowało sen, jakby nigdy nic się nie stało.


Rano spytaj dziecko, co mu się śniło – być może opowie treść koszmaru. To pozwoli ci zorientować się, co dla malucha jest ważne. Jeśli śniło mu się, że mieszka w innym domu i nie ma tam rodziców, może to np. świadczyć o strachu przed przedszkolem. Nowa pani albo nieprzyjemna ciocia mogą pojawić się we śnie jako potwór albo czarownica. Zastanów się, z czym na co dzień styka się maluch: może czuje napięcie między rodzicami, nawet jeśli unikacie kłótni w jego obecności, może nie potrafi zaakceptować małej siostrzyczki albo nie radzi sobie w przedszkolu? Niektóre sny odczytasz z łatwością. Dzięki temu przynajmniej części stresów dziecka będziesz mogła złagodzić lub zaradzić im. Spróbuj też razem z dzieckiem pokonać nocną zmorę: opowiedz mu szczęśliwe zakończenie snu albo wspólnie wypędźcie czarownicę. Naucz malca zaklęcia odstraszającego koszmary, np. "Abrakadabra, zaklinam cię, smoku, znikaj stąd!".

Czy nocne koszmary trzeba leczyć?

Nocne koszmary nie wymagają leczenia. Wystarczy zapewnić malcowi więcej odpoczynku i postarać się o spokój w domu i w rodzinie. Ucz dziecko radzenia sobie ze stresem, poświęcaj mu dużo czasu i rozmawiaj o jego kłopotach, nawet jeśli wydają ci się banalne. Rozmowa oswaja strachy i daje poczucie bezpieczeństwa. Uspokajająco działają też wspólne spacery, relaksująca muzyka, sport – pływanie czy jazda na rowerze. Nie dopuść do tego, żeby malec oglądał pełne przemocy programy telewizyjne dla dorosłych. Unikaj też dobranocek, jeśli dziecko bardzo je przeżywa. Zamiast tego proponuj czytanie. Koszmary zdarzają się częściej, kiedy dziecko jest przemęczone, dlatego warto dbać o to, by jego rozkład dnia nie był zbyt bogaty. Być może lekarstwem będzie powrót do popołudniowej drzemki.
Podawanie preparatów uspokajających nie pomoże. Mogłoby zakłócić funkcjonowanie dziecka w ciągu dnia – maluch będzie bardziej śpiący, otępiały. Straci ochotę do zabawy, z trudem będzie się uczył piosenek czy wierszyków. Na szczęście nocne przeżycia z czasem mijają – u jednych dzieci wcześniej, u innych później.
 

SIDS, czyli zespół nagłej śmierci łóżeczkowej. Co to jest i do kiedy występuje?

koszmary, nocne, sen, dziecko
Sen
Ja się boję spać! Strach przed zasypianiem, koszmary, lęki nocne
Nie tylko niemowlęta mają problemy ze snem. Co dręczy nocami maluchy, które zdmuchnęły już z tortu pierwszą, drugą, trzecią, a nawet czwartą i piątą świeczkę?

Koszmary, lęki nocne czy inne problemy ze snem, na przykład strach przed zasypianiem, przydarzają się wielu małym dzieciom. Dlaczego tak się dzieje? Jak sobie z tym radzić?  Zapytaliśmy o to  dr psychologii  Barbarę Arską-Karyłowską, wykładowcę w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej oraz psychoterapeutę w Laboratorium Psychoedukacji.  Sprawdź także dlaczego dzieci powinny się wysypiać Strach przed zasypianiem Znasz to? Po kąpieli, myciu zębów i buziaku na dobranoc zaczyna się koncert życzeń:   "Mamo pić!",  "Mamo, siusiu!",  "Mamoooo,  gorąco!" (zimno, niewygodnie itd - niepotrzebne skreślić).   Bywa i tak, że malec, który potrafi już mówić,  musi (Już! Teraz! Natychmiast!) rozwikłać jakąś nie cierpiącą zwłoki kwestię, np. dowiedzieć się, czy rosiczka tyje, gdy zjada zbyt wiele much. Granie na zwłokę i  wzbranianie się przed pójściem spać wynika ze strachu przed zasypianiem. Dla niektórych dzieci już samo zasypianie  bywa straszne ("Co się ze mną dzieje, kiedy zasypiam?"). Innym dzieciom nie pozwala zasnąć strach przed ciemnością . Ciemności mogą bać się dzieci w każdym wieku, nawet te, które chodzą już do szkoły.  Mały człowiek  zaludnia ciemną sypialnię wytworami własnej wyobraźni. A że nie potrafi jeszcze odróżnić fantazji od rzeczywistości, ma z nimi nie lada problem.  Sprawdź   z czego wynika lęk przed ciemnościąi czego jeszcze boją się dzieci    Co możesz zrobić?  Spróbuj się dowiedzieć, czego  dokładnie boi się twoje dziecko.  - Gdy rozmawiam ze swoimi pacjentami, często okazuje się, że ich strach wiąże się z czymś konkretnym, np. z przypominającym coś przerażającego cieniem na ścianie czy zaciekiem na suficie - mówi dr Arska-Karyłowska.  Pomóż....

Rozwój
Jak i po co dzieci śpią - odpowiadamy na najczęstsze pytania mam
We śnie umysł izoluje się od otoczenia i ogranicza percepcję na bodźce z zewnątrz. Małe dzieci często mają problemy z zaśnięciem.

Kiedy dzieci śpią , maluch zamyka oczy, spada aktywność jego mózgu, następuje uspokojenie emocji. Rytm beta powoli zanika, a pojawia się rytm alfa. Nie jest to jeszcze prawdziwy sen, ale czuje on opadanie, kołysanie lub wznoszenie się. Stan ten trwa około 10 – 15 minut. Spowolnienie fal mózgowych charakteryzuje rytm theta. Podczas pierwszej fazy jego trwania następuje oderwanie od rzeczywistości, mięśnie się rozluźniają, a w umyśle pojawiają się nielogiczne, oderwane od siebie obrazy. Co ciekawe, jeśli wybudzimy maluszka właśnie w tej fazie, nie będzie pamiętać, że spał. W drugiej fazie jeszcze bardziej obniżają się częstotliwości fal mózgowych, ale od czasu do czasu występują gwałtowne wstawki szybkich fal, nazywane wrzecionami snu. W fazie trzeciej pojawiają się fale delta i aż do fazy czwartej sen nazywany jest wolnofalowym. Fizycznie wygląda to tak, że ustają ruchy gałek ocznych, znika napięcie mięśni, spada temperatura ciała i wyrównuje się oddech. Do krwi uwalniany jest hormon wzrostu (potoczne stwierdzenie „śpij, bo nie urośniesz” jak widać ma sens), następuje szybsze gojenie ran i ogólna regeneracja organizmu. Sen wolnofalowy trwa do godziny i występuje w pierwszej części nocy. Jeśli będziemy teraz chcieli obudzić dziecko, może nie być to łatwe zadanie, a obudzony maluch nie będzie rano pamiętał o tym zdarzeniu. Po godzinie pierwszego cyklu snu fale mózgowe przyspieszają, a mózg przechodzi od fazy czwartej do pierwszej, czyli odwrotnie niż w trakcie zasypiania. Po upływie półtorej godziny oddech przyspiesza, gałki oczne zaczynają się gwałtownie poruszać – to faza REM, nazywana snem paradoksalnym. Skąd taka nazwa? Bo w zapisie EEG można zaobserwować obraz, który wygląda tak, jakby śniące dziecko właśnie się obudziło. Faza REM jest ulubioną fazą badaczy snu. W niej bowiem pojawiają się marzenia senne. Sygnały z zewnątrz dochodzą do...

nocne, strachy, sen, dziecko
Sen
Oswajamy nocne strachy dziecka
„Nie chcę sama spać! Pod moim łóżkiem mieszka potwór!” Co robić, kiedy dziecko ogarnia taki lęk.

„Nie chcę sama spać! Pod moim łóżkiem mieszka potwór!” Co robić, kiedy dziecko ogarnia taki lęk. Taka sytuacja prędzej czy później zdarzy się w każdym domu. Dziecięce strachy to naturalny etap rozwoju. Już dwulatki mogą bać się ciemności i tego, co podsuwa im fantazja. W wieku przedszkolnym dziecko ma szczególnie bujną wyobraźnię. To umożliwia mu twórczą zabawę, ale może też prowadzić do lęków. Czym są nocne strachy u dziecka? Wieczorne i nocne lęki wydają się nam śmieszne. Jednak dla dziecka jego strach jest całkowicie rzeczywisty. Dlatego nie bagatelizuj jego opowieści, choćby dotyczyły niebieskiego, kudłatego stwora mieszkającego pod szafą. Okaż, że rozumiesz uczucia malucha: "Wiem, że boisz się ciemności”, i pokaż, jak to wygląda z twojej perspektywy, np. obejdź pokój, zaglądając w ciemne zakamarki, by udowodnić, że potwór istnieje tylko w jego wyobraźni. Pomóż dziecku oswoić ciemność. Wiele maluchów przez długie lata sypia przy włączonej lampce – nie jest to powód do wstydu. Z biegiem lat, gdy strachy zaczną znikać, można zapalać niewielką lampę w innym pomieszczeniu, by nocą w domu nie panowały egipskie ciemności. Czasem wystarcza odrobina uspokajającej rutyny przed snem – kąpiel, spokojna, wyciszająca bajka, przytulenie. Niektóre dzieci domagają się rytuałów takich jak zaciągnięcie zasłonek albo sprawdzenie, czy pod komodą nic się nie czai. Choć może wydawać ci się to nieco dziwaczne, nie protestuj – to bardzo uspokoi malucha. Strachy nie zawsze biorą się znikąd. Jeżeli dotąd spokojnie śpiący malec nagle dziecko krzyczy w nocy , zaczyna panicznie bać się ciemności i protestować, zastanów się, czy w jego życiu nie zaszły ostatnio duże zmiany. Być może przeżywa w ten sposób pójście do zerówki, przeprowadzkę lub pojawienie się rodzeństwa. Warto również bardzo uważnie...

Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
1000 zł na wakacje
Prawo i finanse
Bon 1000 zł na wakacje: od kiedy bon turystyczny 2023? Nowe informacje
Magdalena Drab
świadectwo z paskiem
Wychowanie
Czerwony pasek na świadectwie — od jakiej średniej? Wymagania i kryteria 2023
Joanna Biegaj
początek roku szkolnego 2023
Newsy
Będą dłuższe wakacje: początek roku szkolnego 2023/2024 został przesunięty
Magdalena Drab
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem – czy urlop opiekuńczy 2023 jest płatny?
Joanna Biegaj
Życzenia na Dzień Ojca
Święta i uroczystości
Życzenia na Dzień Ojca 2023: od małego i dorosłego dziecka (krótkie, wzruszające, śmieszne)
Joanna Biegaj
ile dać na komunię
Święta i uroczystości
Ile dać na komunię w 2023: ile do koperty od gościa, dziadków, chrzestnej i chrzestnego?
Maria Nielsen
wniosek u urlop rodzicielski
Prawo i finanse
Wniosek o urlop rodzicielski 2023 – wzór do druku
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
gdzie nad morze z dzieckiem
Czas wolny
Gdzie nad morze z dzieckiem? TOP 10 sprawdzonych miejsc dla rodzin z maluchami
Ewa Janczak-Cwil
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Szkarlatyna - co to oznacza
Zdrowie
Szkarlatyna u dzieci: co to za choroba? Przyczyny, objawy i leczenie płonicy
Beata Turska
larwy kleszczy
Edukacja
Larwy kleszczy – jak wygląda larwa kleszcza i czy jest niebezpieczna? [ZDJĘCIA]
Joanna Biegaj
czy można przykrywać wózek pieluchą
Pielęgnacja
Zakrywanie wózka pieluchą to nie sprytna ochrona przed słońcem. Dziecku grozi szpital!
Magdalena Drab
gęsty katar u dziecka
Zdrowie
Gęsty katar u dziecka – jak szybko się go pozbyć?
Ewa Janczak-Cwil
pas poporodowy
Połóg
Pas poporodowy: kiedy i ile godzin nosić pas brzuszny? [EFEKTY I OPINIE]
Agnieszka Majchrzak
latające kleszcze
Święta i uroczystości
Latające kleszcze – czy strzyżak sarni jest niebezpieczny?
Magdalena Drab
angielskie imiona
Imiona
Angielskie imiona żeńskie i męskie: popularne i ładne (+ ich polskie odpowiedniki)
Joanna Biegaj
uczulenie na słońce
Pielęgnacja
Uczulenie na słońce u dziecka: jak wygląda wysypka od słońca u dziecka? Leczenie, zapobieganie
Małgorzata Wódz