Nauka pierwszych literek

Zdaniem jednych, uczenie małych dzieci czytania to odbieranie im dzieciństwa. Według innych zaś, to najwspanialsze, co możesz dać szkrabowi. Jak twierdzą zwolennicy wczesnej nauki czytania, mózg przez pierwszych sześć lat życia z łatwością wchłania informacji i warto to wykorzystać.

Jak uczyć dziecko czytać?

W Polsce popularność zdobyło kilka metod (o nich nieco dalej). Jednak bez względu na to, którą wybierzemy, ma to być przede wszystkim zabawa.

• Mierz siły na zamiary. Lepszy jest skromny program prowadzony systematycznie niż zbyt ambitny i do tego realizowany zrywami.
• Naukę dopasuj do wieku dziecka. O ile kilkumiesięczny malec będzie zachwycony nawet dwudziestoma słowami dziennie, o tyle półtoraroczne dziecko jest już tak zaabsorbowane otaczającym je światem, że pokazanie mu pięciu słów będzie waszym wspólnym wielkim sukcesem. Zaś trzylatek zapewne szybko zechce przejść od pojedynczych słów do czytania książek.
• Nie oceniaj, nie sprawdzaj postępów ani też nie zmuszaj do czytania na głos. Dziecko cały czas musi się dobrze bawić i mieć poczucie absolutnego bezpieczeństwa.
• Nie oczekuj szybkich efektów, to nie wyścigi!
• Przerwij naukę, jeśli dziecko jest śpiące lub zmęczone. Także wtedy, gdy ty jesteś wykończona lub zła, lepiej odłóż naukę na inny termin.

Uwaga! Najwięcej radości sprawia dzieciom czytanie książek zrobionych przez mamę. Można je ilustrować zdjęciami dziecka albo jego rysunkami, a treść wymyślić samemu.

Poznaj 5 łatwych kroków, by nauczyć czytać dwulatka

Dobre metody pomocne w nauce czytania

Oto dwie:

1. Pokazuj tablice z wyrazami. Według autorów książki: „Jak nauczyć małe dziecko czytać”, należy pokazywać dziecku całe wyrazy w krótkich, kilkusekundowych sesjach. Naukę można też podzielić na kilka etapów: najpierw pokazać dziecku pojedyncze słowa, potem wyrażenia dwuwyrazowe, a na koniec proste zdania oraz książki. Czy rozmiar wydrukowanych literek ma jakieś znaczenie? Owszem. O wiele lepiej jest pokazywać wyrazy pisane małymi literami (tak jak wyglądają w książkach), ale na początku o wielkości 8 cm, zmniejszając litery do 2 cm. Tą metodą uczy się już niemowlaki! Pisze o tym Katarzyna Rojkowska w „Naucz małe dziecko myśleć i czuć – zabawa w czytanie, matematykę i muzykę”.
2. Podziel słowa na sylaby. Autorka książki „Nauka czytania krok po kroku. Jak przeciwdziałać dysleksji” zakłada, że najpierw należy poznać samogłoski, następnie nauczyć się je łączyć w sylaby ze spółgłoskami, a potem czytać całe wyrazy (początkowo pisane dużymi literami). Słowa powinny być co najmniej dwucentymetrowej wielkości. Optymalny czas na rozpoczęcie nauki czytania to okres tuż przed trzecimi urodzinami.

Uwaga! Zaleca się, aby dzieci nie uczyć tylko pojedynczych literek czy ciągłego sylabizowania wyrazów – tak jak nie robi się tego, mówiąc do maluszka.

A co mówi psycholog o wczesnej nauce czytania?

„Maluchom, które same garną się do nauki czytania, nie ma sensu tego zabraniać. Niektóre jednak zamiast tego wolą się bawić. A wtedy uczenie czegoś, co jest ponad ich możliwości, jest męczarnią i dla malucha, i dla rodziców. Nie widzę potrzeby uczenia czytania tak małych dzieci. Lepiej lepić razem pierogi albo poczytać bajki”. Jeśli twój czterolatek nie interesuje się literkami, nie denerwuj się. Większość dzieci poznaje je dopiero w zerówce. Nie zmuszaj dziecka do nauki czytania tylko dlatego, że inne dziecko to robi. Jeśli nie ma na to ochoty, poczekaj.

Zobacz też: Pomoc dziecku w nauce czytania i pisania

Konsultacja merytoryczna

Beata Chrzanowska-Pietraszak

Pedagożka specjalna, psycholożka, psychoterapeutka dzieci i rodzin, prowadzi szkolenia dla rodziców, psychologów i nauczycieli, zakamarkirodzicielstwa.pl