Jak wspomóc odporność dziecka przed jesienią? Poznaj sprawdzone sposoby!

Na pracę układu odpornościowego wpływa niezwykle wiele czynników. Część z nich jest od nas zależna, na inne – niestety – nie mamy zbyt wielkiego wpływu. Świadczy o tym chociażby fakt, że z pewnym potencjałem odpornościowym po prostu się rodzimy. Tak w skrócie można powiedzieć właśnie o odporności wrodzonej, inaczej nazywanej nieswoistą. Jej mechanizmy rozwijały się od tysięcy lat i to one zwykle stanowią pierwszą tarczę obronną organizmu. Czy jednak odporność nieswoista wystarczy? Niekoniecznie, lecz na szczęście mamy też drugi rodzaj – odporność swoistą, czyli nabytą. Gdy ta pierwsza nie poradzi sobie z zagrożeniem, włączają się procesy indukowane przez tą drugą (warto przy tym dodać, że odporność swoista sama w sobie dzieli się na: humoralną oraz komórkową, a także czynną i bierną).

Jak zostało wspomniane, odporność wrodzona istnieje niejako samoistnie – wytwarzana w ramach ewolucji, wspiera ludzkie ciało (choć nie tylko, ponieważ ten rodzaj odporności mają wszystkie organizmy żywe!). Jeśli zaś chodzi o odporność swoistą, jest ona charakterystyczna, indywidualna dla każdego z nas. Wpływamy na nią przez całe życie – zarówno pozytywnie, jak i negatywnie.

Co działa na niekorzyść odporności dziecka?

Układ odpornościowy jest o tyle wyjątkowy, że z jednej strony uzależnione jest od niego funkcjonowanie całego organizmu, a z drugiej – jakiekolwiek nieprawidłowości w innych sferach odbijają się na jego działaniu. Warto właśnie w ten sposób podejść do tematu odporności – holistycznie, czyli całościowo. Stąd tak ważna jest wiedza nie tylko o tym, co działa na układ immunologiczny dziecka korzystnie, lecz także o czynnikach oddziałujących negatywnie. M.in. należą do nich:

• nieprawidłowa dieta – zbyt duża ilość cukrów prostych i tłuszczów nasyconych, zbyt duża kaloryczność diety lub przeciwnie – zbyt mała, np. w związku z niekontrolowanym stosowaniem diet odchudzających, za mała ilość warzyw i owoców, wypijanie zbyt małej ilości płynów itd.;
• zbyt mała ilość snu – spokojny sen jest niezwykle istotny. Stanowi bowiem podstawę regeneracji organizmu. Co zatem oznacza „zbyt mała” jego ilość? Wskazuje się, że dziecko w wieku przedszkolnym może potrzebować nawet do 12 godzin snu na dobę, a uczniowie w klasach 1-3 – około 9-11 godzin;
• przeciążenie organizmu – dodatkowe zajęcia, treningi piłki nożnej czy karate, korepetycje, później zajęcia z gry na fortepianie czy rysunku, a na koniec jazda konna… Znasz to z autopsji? Zbyt duża ilość zajęć, a zbyt mało odpoczynku wydaje się być niemalże „plagą” współczesności. Jak zostało wspomniane w poprzednim punkcie, organizm zwłaszcza dziecka, potrzebuje regeneracji po tak intensywnym grafiku zajęć dodatkowych. Przeciążenie, a zwłaszcza to chroniczne, jest bardzo niekorzystne dla układu immunologicznego;
• stres emocjonalny – trudności w relacjach z rówieśnikami, problemy w rodzinie, lęk związany z różnymi wydarzeniami na świecie etc. Dorosłym często wydaje się, że dzieci na wiele spraw nie zwracają po prostu uwagi. Jest to, rzecz jasna, mylne podejście. Warto rozmawiać z maluchami o tym, co czują, ponieważ dbając o ich formę emocjonalną, dbamy także o prawidłowy rozwój i – co być może nie jest takie oczywiste – odporność;
• nagłe zmiany temperatur – klimatyzacja i ogrzewanie to dobrodziejstwa, a także zmory naszych czasów. Organizm musi bowiem zużyć wiele sił, żeby odpowiednio dostosować się do nagłych, dużych skoków temperatur. Ustawianie ich we wnętrzach powinno być zatem odpowiednio dopasowane do panujących warunków i stopniowe;
• siedzący tryb życia – zbyt mała ilość ruchu, zwłaszcza tego na świeżym powietrzu, to kolejny symbol XXI wieku. Aktywność fizyczna na poziomie umiarkowanym lub o zwiększonej intensywności powinna mieć miejsce codziennie. Jazda na rowerze, rolkach, spacer, a nawet wybór schodów zamiast windy – warto towarzyszyć w tym wszystkim swojej latorośli. Dzięki temu kondycja oraz odporność, zarówno dzieci, jak i rodziców, będą znacznie lepsze!

Jak zadbać o odporność dziecka?

Biorąc pod uwagę opisane wcześniej czynniki, można by stwierdzić, że wystarczy działać przeciwnie – to prawda! Unikanie nagłych zmian temperatur, troska o sen malucha, jego aktywność oraz relaks to absolutne podstawy. Warto jednak nieco bliżej przyjrzeć się punktowi dotyczącemu diety. Co pomoże zachować równowagę organizmu dziecka i wesprze jego odporność?

Warzywa i owoce

Nie bez przyczyny podkreśla się wagę naturalnych produktów w diecie dziecka. Warzywa i owoce dostarczają bowiem wielu witamin, składników mineralnych oraz innych składników odżywczych, których zrównoważona podaż (czyli ani nie za mało, ani nie za dużo) jest kluczowa dla homeostazy organizmu i tym samym sprawnego działania układu immunologicznego. Przykładowo natka pietruszki dostarczy witaminę C, która wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.

Unikanie tłuszczów nasyconych

Gdzie je znaleźć? M.in. w mięsie (zwłaszcza czerwonym), serach, maśle czy żywności przetworzonej, w tym w fast foodach, słodyczach, chipsach i innych słonych przekąskach.

Wypijanie odpowiedniej ilości płynów

Najlepiej, aby głównym napojem była woda mineralna. Jeśli dziecko ma ochotę na coś o nieco odmiennym smaku, można dodać do niej cytrynę czy np. truskawki – smakowy napój na pewno zachęci malucha do wzmożonego picia. Rekomendujemy jednak, by unikać dodawania cukrów.

Suplementy diety

Mogą być bardzo pomocnym dodatkiem do codziennego, świadomego żywienia. Pomogą uzupełnić dietę dziecka w składniki, które dodatkowo wesprą jego odporność, jak np. bez czarny czy zawierająca cenną witaminę C – acerola. Można je znaleźć w suplementach diety Zatogrip, w których bez czarny nie tylko korzystnie oddziałuje na układ odpornościowy, lecz także wspiera zdrowie górnych dróg oddechowych. Co ważne, dostępnych jest kilka rodzajów Zatogripu – od produktu w kroplach mini 6m+, który jest przeznaczony dla dzieci powyżej 6-go miesięca życia, poprzez syropy baby 1+, kids 3+, junior 6+, po tabletki forte 12+, wspierającego organizmy nastolatków. To ważne, by wybrać suplement diety dopasowany do wieku dziecka, ponieważ dzięki temu zapewniamy mu optymalne wsparcie. Odporność Twojej pociechy zyska wtedy silnego sprzymierzeńca!

Źródła:

Dymarska, E., Czynniki modulujące układ immunologiczny człowieka, 2016, Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy 19 (2), 21-37.

Red. Jarosz, M., Rychlik, E., Stoś, K., Charzewska, J., Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Państwowy Zakład Higieny, 2020.

Materiał powstał z udziałem LEK-AM