Jak pomóc dziecku, które ma alergię na pyłki?

Uczulenie na pyłki jest kłopotliwe, bo nie da się całkowicie uniknąć kontaktu z alergenem. Można jednak zrobić wiele, by pomóc małemu alergikowi przetrwać okres pylenia roślin, na który jest uczulony. Jeśli ten problem dotyczy także twojego dziecka, koniecznie dowiedz się, jak walczyć z alergią na pyłki.

Czym jest alergia na pyłki?

Uczulenie na pyłki (inna nazwa to pyłkowica) to rodzaj sezonowej alergii wziewnej. Jej objawy y osób uczulonych nasilają się głównie wiosną i latem, kiedy to różne rośliny mają swoje okresy pylenia. Alergia ta może dotyczyć osób w każdym wieku. Choć często ujawnia się w dzieciństwie, zdarza się, że również po raz pierwszy u osób w średnim wieku. Najbardziej powszechnym rodzajem alergii na pyłki jest tzw. katar sienny.

Jak pomóc dziecku uczulonemu na pyłki?

• W okresie pylenia roślin, na które dziecko jest uczulone, unikajcie spacerowania po łąkach i zabaw na skoszonej trawie lub sianie.
• Po powrocie ze spaceru umyj dziecko pod prysznicem. Umyj mu także włosy.
• Gdy pylenie jest bardzo silne, nie otwieraj okien. Warto też zasłaniać je mokrymi prześcieradłami, które chronią przed wnikaniem pyłków do domu.
• Często odkurzaj mieszkanie. Możesz też używać oczyszczaczy powietrza pochłaniających pyłki.
• Suszące się na dworze pranie najlepiej przenoś do mieszkania przed wieczorem, bo ochładzaniu się powietrza towarzyszy opadanie pyłków.
• Podczas jazdy autem okna powinny być zamknięte. W klimatyzacji warto zamontować specjalne filtry HEPA zatrzymujące pyłki (trzeba jednak pamiętać, by je często wymieniać).

Uwaga! Idź z dzieckiem do alergologa. Mały alergik powinien być pod stałą opieką specjalisty.

Kiedy robi się testy, by stwierdzić, na co dziecko jest uczulone?

Małe dzieci bardzo źle znoszą testy skórne polegające na kilkakrotnym nakłuwaniu skóry – boją się, płaczą, są bardzo zestresowane. Takich testów nie robi się też u dzieci z alergią skórną.
Najlepiej wykonać badanie krwi na obecność przeciwciał przeciwko różnym pyłkom, które w pełni zastępują testy skórne. Jednak sam dodatni wynik testu nie jest powodem, by rozpocząć odczulanie. Ma ono sens wtedy, gdy w okresie pylenia roślin występują objawy alergii u dziecka.

Kiedy stosować leki przeciw alergii?

Leki przeciw alergii trzeba podawać na dwa, trzy tygodnie przed spodziewanym wystąpieniem objawów. Trzeba jednak pamiętać, że leki przeciwhistaminowe i kortykosteroidy łagodzą objawy alergii na pyłki, ale nie likwidują istoty choroby.

Kiedy warto zacząć odczulanie?

Odczulanie trzeba zacząć, gdy leczenie objawowe nie przynosi rezultatów. I najlepiej, gdy dziecko skończy piąty rok życia (wyjątkowo kilka miesięcy wcześniej). U młodszych dzieci układ odpornościowy jest jeszcze niedojrzały.
Dzieci z ciężkim zapaleniem spojówek i nieżytem nosa, u których dolegliwości pojawiają się co roku, wymagają całorocznego leczenia odczulającego (immunoterapii swoistej). Alergen podaje się w podskórnych zastrzykach.
Możliwe jest też odczulanie doustne, ale to mniej skuteczne. Po konsekwentnie przeprowadzonej immunoterapii aż 80 proc. małych pacjentów odczuwa poprawę.

Uczulenie na pyłki a jedzenie - reakcja krzyżowa

Czasem dzieci z katarem siennym mają objawy alergii po zjedzeniu niektórych owoców, warzyw, orzechów. Jest to tzw. reakcja krzyżowa – pyłek i pokarmy zawierają takie samo uczulające białko.

• Bylica – uczulać może także seler, pietruszka, banan, melon, szczypiorek, pasternak.
• Brzoza – uczulać może także orzech laskowy i włoski, jabłko, brzoskwinia, czereśnia, gruszka, migdał, śliwka, kiwi, orzech brazylijski i nerkowy, pomidor, marchew.
• Trawy – uczulać może także fasola, soczewica, groszek zielony, melon, arbuz, pomarańcza.

Jak można leczyć katar sienny?

• Gdy dolegliwości są nasilone, stosuje się doustne leki przeciwhistaminowe, które zmniejszają wysięk i alergiczny obrzęk śluzówki (np. Alertec, Zyrtec, Claritine).
• Skuteczne są również podawane do nosa i oczu kromoglikany, np. Lomusol lub Cropoz N.
• Często bywa konieczne aplikowanie kortykosteroidów do nosa (Flixonase, Avamys Rinocort – tylko raz dziennie), a czasem nawet do oczu.
• Niekiedy potrzebne są krople do nosa obkurczające śluzówkę, np. Nasivin, ale można je zażywać tylko kilka dni.

Uwaga! Nieleczony katar sienny może przyczynić się do nasilonego zapalenia zatok, napadów świszczącego oddechu, a nawet astmy.

Konsultacja: prof. dr hab. Danuta Chmielewska-Szewczyk, pediatra, alergolog pulmonolog, pracuje w Centrum Medycznym LIM oraz przychodni Falk.

Zobacz też:

• Ważne pytania o odczulanie
• Jak rozpoznać astmę u dziecka
• Nowe sposoby leczenia alergii u dziecka