Obrzezanie dzieci – na czym polega i po co się wykonuje zabieg obrzezania?
Obrzezanie dzieci jest zabiegiem chirurgicznym, który wykonuje się u chłopców w celu usunięcia stulejki lub ze względów kulturowych oraz religijnych. W niektórych częściach świata obrzezaniu poddaje się też dziewczynki.
Obrzezanie dzieci wzbudza pewne kontrowersje, zwłaszcza jeśli chodzi o obrzezanie chłopców z powodów higienicznych (praktykuje się to np. w Stanach Zjednoczonych, gdzie obrzezaniu poddaje się ponad połowę niemowląt płci męskiej). Z przyczyn pozamedycznych obrzezanie dzieci płci męskiej przeprowadzają Żydzi i muzułmanie. Pierwsi dokonują obrzezania noworodka w 8 dniu po porodzie, a wyznawcy Islamu dokonują obrzezania u chłopców nastoletnich. Szacuje się, że na świecie z różnych względów obrzezanych jest nawet 30 proc. mężczyzn. Obrzezanie w niektórych kulturach jest wykonywane także u dziewczynek - proceder ten jest naganny i potępiany przez światowe organizacje walczące o prawa człowieka.
Spis treści:
- Obrzezanie dzieci: co to jest
- Na czym polega obrzezanie chłopców
- Wskazania do obrzezania chłopca
- Obrzezanie chłopców ze względów niemedycznych
- Obrzezanie dziecka w Polsce
- Obrzezanie dziewczynek
Co to jest obrzezanie dzieci
Obrzezanie dzieci, fachowo zwane cyrkumcyzją, polega na usunięciu fragmentów intymnych części ciała. U chłopców usuwa się napletek lub jego część, a u dziewczynek usuwa się część lub wszystkie zewnętrzne narządy płciowe. O ile obrzezanie u płci męskiej może przynosić korzyści, obrzezanie dziewczynek trwale je uszkadza. Nikt nie sprzeciwia się zabiegom obrzezania u mężczyzn (czasami są wręcz wskazane), a z zabiegiem tym wykonywanym u kobiet walczą światowe organizacje.
Na czym polega obrzezanie chłopca?
Zabieg obrzezania dziecka płci męskiej obejmuje chirurgiczne usunięcie napletka, który okrywa żołądź penisa. Najczęściej stosuje się go w przypadkach ciężkiej stulejki i wykonuje w znieczuleniu ogólnym. Obrzezaniu mogą poddać się też mężczyźni, ale u nich stosuje się raczej znieczulenie miejscowe. Zabieg trwa od 30 do 60 minut. W tym czasie odcina się część napletka, a jego pozostałość przyszywa się do żołędzi. Chirurgiczne usunięcie napletka rzadko powoduje komplikacje w postaci infekcji, krwawień, krwiaków, martwicy skóry.
Obrzezanie chłopca – rodzaje zabiegu
Ze względu na ilość usuniętego napletka wyróżnia się dwa rodzaje zabiegów medycznego obrzezania: oszczędne i pełne. W żargonie medycznym mówi się o nich: loose i tight. Z kolei ze względu na miejsce wykonywanego cięcia wyróżnia się dwie techniki: high (nacięcie daleko od żołędzi) i low (nacięcie blisko żołędzi).
Ze względu na powyższe, możliwe są aż cztery techniki obrzezania:
- low and loose – usuwa się małą część napletka, a cięcie przeprowadza blisko żołędzi. Efektem takiego zabiegu jest blizna ukryta w wewnętrznej części napletka, który pokrywa większą część żołędzi.
- low and tight – wycina się dużą część napletka, prowadząc cięcie blisko żołędzi. Skutek: całą żołądź jest odsłonięta, a blizna znajduje się przy rowku żołędnym.
- high and loose – usuwa się mała część napletka, a cięcie jest prowadzone daleko od żołędzi. Skutkiem takiego zabiegu jest napletek częściowo okrywający żołądź w spoczynku, we wzwodzie możliwe jest przesuwanie skóry, blizna jest daleko od żołędzi,
- high and tight – cięcie prowadzone jest daleko od żołędzi, usuwa się cały napletek. Skutek: całkowicie odsłonięta żołądź w spoczynku.
Wyróżnia się jeszcze metodę tzw. dorsal slit – cięcie napletka od góry penisa, oraz shield and clamp – zabiegi z użyciem specjalistycznych narzędzi (plastibell, zacisk Mogen, zacisk Gomco). Samo cięcie można wykonywać skalpelem, laserem albo stosując narzędzia wykorzystujące elektrokoagulację (ścinanie białka).
Po zabiegu obrzezania konieczne jest przemywanie rany wodą kilka razy dziennie. Lekarze zalecają też smarowanie jej wazeliną lub maścią antybiotykową, co przyspiesza wstępne gojenie się, które trwa 7-10 dni. Pełna rekonwalescencja zajmuje 3-4 tygodnie.
Wskazania do obrzezania chłopców i mężczyzn
Do medycznych przyczyn wykonania obrzezania, poza stulejką, zalicza się:
- nawrotowy załupek,
- rogowaciejąco-zanikowe zmiany bliznowate żołędzi,
- przewlekły obrzęk limfatyczny penisa,
- nawracające ostre zapalenie napletka lub/i żołędzi,
- nawracające infekcje układu moczowego,
- urazy napletka lub prącia,
- podejrzenie zmian nowotworowych napletka,
- zwężenie otworu zasłaniającego żołądź i za krótkie wędzidełko,
- spodziectwo.
Warto wspomnieć, że medyczne przyczyny usunięcia napletka stanowią mniejszość wszystkich przypadków obrzezania. Większość jest spowodowana względami kulturowymi lub społecznymi.
Obrzezania chłopców ze względów niemedycznych
Poza względami medycznymi czy kulturowymi, chłopcy poddawani są obrzezaniu, by łatwiej było dbać o higienę genitaliów. Usunięcie napletka sprawia, że między nim a żołędzią nie gromadzi się martwy naskórek, resztki moczu i nasienia, co zapobiega namnażaniu się bakterii, a więc zmniejsza ryzyko infekcji, także u partnerki obrzezanego mężczyzny. Pozbycie się napletka obniża ryzyko raka prącia, a u partnerki – raka szyjki macicy i samej macicy. Zaobserwowano także, że zabieg zmniejsza ryzyko przenoszenia wirusa HPV i innych chorób wenerycznych. Zabieg usunięcia napletka nie wpływa w żaden sposób na jakość życia seksualnego mężczyzny ani jego partnerki.
Obrzezanie dziecka w Polsce
W ramach NFZ obrzezanie wykonywane jest wyłącznie ze wskazań medycznych, np. stulejki, czy nawracającego załupka, ale czas oczekiwania może być długi. Zabieg można wykonać prywatnie nie tylko ze względów medycznych.
Dobór techniki i metody zabiegu dobierany jest indywidualnie do pacjenta i zgodnie z preferencjami chirurga. Dzieci operuje się w znieczuleniu ogólnym, a dorosłych częściej w znieczuleniu miejscowym. Zabieg opłacony prywatnie kosztuje od 1500 zł w górę, a jego cena zależy od rodzaju znieczulenia, rozległości zabiegu (obrzezanie częściowe czy całkowite), koniecznej opieki okołooperacyjnej oraz liczby niezbędnych wizyt kontrolnych.
Obrzezanie dziewczynek
Obrzezanie dzieci płci żeńskiej praktykowane jest w niektórych krajach Afryki, Azji i na Bliskim Wschodzie. Zabieg nie ma żadnych wskazań medycznych i wykonywany jest wyłącznie ze względów kulturowych. Najczęściej przeprowadza go kobieta z lokalnej społeczności, używając zwykłego noża, kawałka szkła lub innego prymitywnego ostrza. W wersji oszczędniejszej zabieg obrzezania dziewczynek polega na wycięciu żołędzi łechtaczki i warg sromowych mniejszych, w wersji rozszerzonej, zwanej infibulacją, usuwa się także wargi sromowe większe i część skóry ze ścianek pochwy, a ranę zszywa się, pozostawiając niewielki odpływ dla moczu i krwi menstruacyjnej.
Zabieg przeprowadzany jest w niehigienicznych warunkach i bez znieczulenia, co często skutkuje zakażeniami, krwotokami i śmiercią dziecka. Dziewczynki, które przeżyją, są narażone na przewlekły ból, częste zakażenia, trudności z oddawaniem moczu i stolca, niemożność zajścia w ciążę, komplikacje okołoporodowe.
UNICEF, Międzynarodowe Stowarzyszenie Położnych, Międzynarodowa Federacja Ginekologów i Położników oraz inne organizacje wydały oświadczenie, w którym stwierdzają, że wycinanie zewnętrznych narządów płciowych kobiet jest łamaniem praw człowieka i wpływa niekorzystnie na zdrowie kobiet.
Sprawdź też: