Już jako niemowlę dziecko zaczyna poznawać smak produktów zbożowych od kaszy manny lub kleiku (ryżowego, kukurydzianego). Potem przychodzi również czas na kaszki, pieczywo, kluseczki, makaron oraz chrupki i ciasteczka. Nim dziecko skończy roczek, będziesz już wiedziała, który z tych produktów jest jego ulubionym.
1. Ryż – najlepiej brązowy
Jest delikatny i łatwostrawny, doskonały dla najmłodszych dzieci. Na początku dziecko je go pod postacią kaszki lub kleiku. Gdy nauczy się dobrze gryźć, możesz dać mu do chrupania wafle ryżowe, a na obiadek, do mięska – gotowany ryż. Zawiera skrobię, niewielkie ilości białka i witaminy z grupy B. Z ryżu można przyrządzić wiele potraw, np. risotto lub ryż z jabłkami.
Szczególnie polecamy: brązowy ryż. Dziecko może go spróbować w 2.–3. roku życia. Dzięki temu, że jego ziarna nie są polerowane, zawiera więcej składników mineralnych i witamin. Ma zdecydowany smak – nie nadaje się do deserów. Gotuje się dłużej niż biały ryż.
Zobacz też: przepis na risotto z warzywami
2. Kasze – najlepiej grube
Jest wiele gatunków – najdrobniejsza jest manna, średnie to kuskus i krakowska, a pęczak i jaglana są najgrubsze. Dzieci lubią zwłaszcza kuskus, jaglaną, gryczaną i krakowską. Kasze można dodawać do zupy lub drugiego dania, przyrządzać z nich placki i nadzienia. Kasze warto prużyć, czyli gotować w takiej ilości wody, by całkowicie ją wchłonęły. Gotując kaszę w torebkach w dużej ilości wody, większość cennych składników wylewasz razem z płynem.
Szczególnie polecamy: grube kasze (dla ponadrocznych dzieci) – gryczaną, pęczak, perłową. Im ziarna są większe i mniej oczyszczone, tym kasza cenniejsza.
3. Makaron – najlepiej razowy
Choć to narodowa potrawa Włochów (każdy z nich zjada go 28 kg rocznie, Polak tylko 5 kg), to dzieci go bardzo lubią. Dania z makaronu łatwo przygotować, wystarczy dodać sos z warzywami i mięsem. Może być też dodatkiem do zupy (np. pomidorowej). Tradycyjny polski to makaron jajeczny (miękki, szybko się go gotuje), włoski jest tylko z mąki i wody – gotowany al dente (na półtwardo).
Szczególnie polecamy: makaron razowy. Produkowany z mąki pełnoziarnistej jest ciemniejszy od zwykłego. Ma więcej błonnika, żelaza i 30% więcej witamin z grupy B niż biały. Gotuje się dłużej (około 15 minut) i jest mniej delikatny. Dla przedszkolaków.
4. Pieczywo – najlepiej graham
Trudno się bez niego obejść na co dzień. Już kilkumiesięczny maluch może spróbować bułeczki i białego chleba, które piecze się z oczyszczonej mąki pszennej lub mieszanej pszenno-żytniej. Pszenica zawiera najwięcej ze wszystkich zbóż białka (protein), w tym glutenu. Pod koniec pierwszego roku życia podawaj dziecku także inne rodzaje pieczywa.
Szczególnie polecamy: pieczywo z pełnego przemiału zbóż. Najdelikatniejsze są bułeczki grahamki (z pełnoziarnistej mąki pszennej), dla starszych dzieci dobry jest chleb razowy – musi być choć w 50% z mąki z pełnego przemiału.
Zobacz też: 7 rodzajów pieczywa dla dziecka
5. Chrupki – najlepiej pełnoziarniste
Chrupki kukurydziane bez dodatków są dobre dla dzieci, które próbują samodzielnie jeść – łatwo rozpuszczają się w buzi, więc dziecko się nimi nie zakrztusi. Równie dobre są herbatniki i biszkopty, które są przygotowywane specjalnie dla dzieci. Nie podawaj maluchowi ciasteczek, które zawierają utwardzany tłuszcz cukierniczy – są dla niego nieodpowiednie.
Szczególnie polecamy: ciasteczka pełnoziarniste. Są świetne dla przedszkolaków. Zawierają pożywne ziarna, płatki zbożowe, rodzynki.
6. Płatki zbożowe – najlepiej naturalne
Dzieci uwielbiają płatki śniadaniowe, ale lepiej, by jadły je z umiarem. Najzdrowsze są naturalne płatki zbożowe, bez cukru i innych dodatków smakowych. Na śniadanie płatki kukurydziane, także z dodatkiem owoców, podawaj po drugim roku życia, a drobne owsiane ugotowane na miękko nawet pod koniec pierwszego roku życia.
Szczególnie polecamy: płatki owsiane. Przygotowuj z nich nie tylko owsiankę na mleku, ale piecz też ciasteczka. Zmielonych można używać do panierowania zamiast tartej bułki.
Dlaczego pełnoziarniste jest lepsze?
- Produkty z pełnego ziarna lub z mąki z pełnego przemiału są zdrowsze niż te z białej mąki, oczyszczonego ryżu czy drobne kasze. Najwięcej błonnika, witamin i składników mineralnych jest pod łupinką ziarna i w jego zarodku. W kaszach grubych ziarna są tylko obłuskiwane. Mąkę z pełnego przemiału robi się ze zbóż oczyszczonych tylko z zewnętrznej osłonki. Drobne lub wielokrotne mielenie pozbawia ziarno cennych substancji, dlatego drobne kasze i oczyszczona (biała) mąka są mniej wartościowe.
- Dietetycy zalecają trzy porcje produktów pełnoziarnistych dziennie. Może to być na przykład grahamka na śniadanie, gruba kasza lub makaron pełnoziarnisty jako dodatek do obiadu, a na podwieczorek ciastko owsiane z suszonymi owocami.
Wzbogać menu swojego dziecka o nowe przepisy z kaszą i ryżem >>
Konsultacja: prof. dr n. med. Halina Weker, specjalista w dziedzinie żywienia Kieruje Zakładem Żywienia w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie.
Zobacz też: Jak ugotować pyszną kaszę?