Żywienie
Sok czy napój
01 kwietnia 2010
Maluszek nie zawsze daje się namówić na zjedzenie owoców i warzyw, chętnie za to napije się soczku. Czy jednak rzeczywiście to jest tak samo, jakby zjadł świeży owoc? Niestety, niekoniecznie.
Wszystko zależy od tego, co naprawdę znajduje się w butelce lub kartoniku. Sprawdziliśmy.
Byłoby ideałem, gdyby maluch pił soki świeżo wyciśnięte z owoców i warzyw, bo znajduje się w nich najwięcej witamin. Jest tylko jedna rzecz ważna w przypadku małego dziecka: owoce i warzywa powinny pochodzić z ekologicznych upraw. Niestety, kupując w sklepie, nie masz takiej pewności. Podobnie jest w przypadku soków – też nie wiadomo, z jakich warzyw i owoców zostały zrobione (wyjątkiem są soczki dla niemowląt).
Pamiętaj, że soki zawierają dużo cukru, nawet jeśli nie są dosładzane. Niemowlę w 6. miesiącu może wypić ok. 60 ml soku (a potem co miesiąc o 10 ml więcej); dziecko powyżej roku: 200 ml. Tylko którego?
Sok przecierowy jest dobrym źródłem błonnika, który zapobiega zaparciom oraz pomaga usuwać z organizmu szkodliwe substancje. Sok nie zawiera dodatku cukru, nie ma w nim też konserwantów, barwników. Można go przelać do kubeczka i podać dziecku lub pozwolić mu pić przez słomkę, co będzie dla niego wielką atrakcją. Picie przez słomkę stymuluje też mięśnie potrzebne przy nauce mowy.
Dla niemowląt: Z badań Instytutu Matki i Dziecka wynika, że prawie połowa mam podaje dzieciom w wieku 4–12 miesięcy soki niespełniające norm żywności dla najmłodszych. Czyli tzw. soki dla dorosłych. To za wcześnie.
Uwaga: niemowlęce soki są kontrolowane pod względem wartości odżywczych. Surowce użyte do ich sporządzenia pochodzą z upraw ekologicznych.
Skład (w 100 ml):
Kalorie: 54 kcal
Cukry: 12,9 g
Składniki dodane: witamina C
To dość typowy napój owocowy składający się przede wszystkim z wody i cukru. Sok to jedynie 20% składu Jupiku. Niestety, w tym napoju jest też mnóstwo chemii (aromaty, stabilizatory, barwniki oraz konserwant: benzoesan sodu). Można go podawać tylko czasem (nie wcześniej niż w wieku przedszkolnym), a najlepiej wcale.
Napoje: Niektóre zawierają 75% soku, inne 20%, ale są i takie, w których stanowi on tylko 3–5% składu, albo nie ma go wcale. W napojach mogą się też znajdować aromaty, barwniki naturalne i sztuczne, konserwanty oraz sztuczne substancje słodzące (nie powinno ich za to być w sokach i nektarach).
Uwaga: często na opakowaniu najwyraźniejszą czcionką wybity jest napis: „100%” i dodane mniejszymi literkami „smaku”. Czasem nazwa, np. „pomarańczowy”, sugeruje, że to sok, a nie napój. Dlatego uważnie czytaj etykietę, również to, co zostało napisane mniejszymi literkami.
Skład (w 100 ml):
Kalorie: 41 kcal; cukry: 9 g
Składniki dodane: aromat, żelazo, witaminy: C, B6, B12, kwas foliowy
Warto zwrócić uwagę, że nie jest to sok, tylko napój. Producent informuje o tym na opakowaniu, tyle że małym druczkiem. Napój Leon w 75% składa się z zagęszczonego soku, a reszta to: woda, cukier, aromaty oraz składniki mineralne i witaminy, w które napój został wzbogacony. Jest ich rzeczywiście sporo, gdyż opakowanie soku (200 ml) pokrywa ok. 30% dziennego zapotrzebowania dziecka na żelazo i witaminy.
Napój dostał pozytywną opinię Centrum Zdrowia Dziecka. Lepiej podawać go dopiero dzieciom w wieku przedszkolnym (czasami).
Skład (w 100 ml)
Kalorie: 41 kcal; cukry: 9 g
Składniki dodane: witaminy C, B6, B12, kwas foliowy, żelazo, aromat
Z owoców lub koncentratu
- Najlepsze są soki produkowane bezpośrednio ze świeżych owoców, a nie z koncentratu. Niestety, takich soczków jest niewiele (np. jednodniowe lub te z certyfikatem eko).
- Większość (zwykle również te dla niemowląt) są produkowane z koncentratu. Jak zostały zrobione?
- Najpierw z owoców wyciska się sok, potem odparowuje wodę, oddziela miąższ i aromat. To właśnie jest koncentrat owocowy (robi się go w celu ułatwienia i obniżenia kosztów transportu).
- Następnie dodaje się taką samą ilość wody, jaką wcześniej odparowano, oraz naturalny aromat, a do niektórych soków – także miąższ owoców.
- Zawartość witamin w odtworzonym soku powinna być taka sama, jak w naturalnym, jednak różnica w smaku jest zwykle dość znaczna.
- Wartościowsze są soki przecierowe niż klarowne (czyste), gdyż mają błonnik i więcej składników mineralnych.
Uwaga: do soku może być dodawany cukier, co nie zawsze jest zaznaczone na opakowaniu. Jeśli zawartość cukru nie przekracza w litrze 15 g (czyli 3 czubatych łyżeczek), to producent wcale nie musi o tym informować.
