Rok wielkich odkryć - co odkrywa twoje dziecko w 1 roku życia?

Podczas 1 roku życia dziecko uczy się najważniejszych rzeczy, m.in. panowania nad ciałem i porozumiewania się z innymi. Potem już tylko doskonali swoje umiejętności.
Jakich odkryć dokonuje w ciągu pierwszych 12 miesięcy życia? Zapytaliśmy o to prof. Agnieszkę Maryniak, neuropsycholożkę z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Wokół mnie jest przestrzeń!

Natychmiast po narodzinach dziecko odkrywa, że wokół niego jest pusta przestrzeń. To nowość – w twoim brzuchu było ciasno i przytulnie.
Maleństwo szuka granic nowego świata, rozprostowując rączki i nóżki. Gdy natrafia na pustkę, może czuć się zagubione, dlatego uspokaja się, gdy owijasz je w kocyk albo tulisz. Z czasem przyzwyczaja się do nowego otoczenia i zaczyna lubić swobodę.

Jestem!

Noworodek i małe niemowlę nie wiedzą, że on i świat to nie to samo. To, że jest odrębną istotą, pojmie, mając mniej więcej pół roku. Ale już od dnia narodzin dziecko gromadzi doświadczenia, które doprowadzą je do tego odkrycia. Swojej odrębności doświadcza poprzez ciało: raz jest mu cieplej, raz chłodniej, bywa głodne albo najedzone itd.

Otaczają mnie ludzie

Już noworodki lubią przyglądać się twarzom. Na początku są w stanie skupić się na nich tylko przez chwilę. Z czasem wpatrują się w nie coraz dłużej.

Sprawdź, jak cię widzi noworodek - zupełnie inaczej niż sądzisz!

... i mogę się z nimi porozumieć

Niemowlę porozumiewa się ze światem nie tylko za pośrednictwem płaczu. Już kilkudniowe dziecko uważnie patrzy w oczy i próbuje naśladować twoje miny, np. tak jak ty otwiera i zamyka usta. 2-miesięczny maluszek zaczyna się uśmiechać w odpowiedzi na uśmiech. Dziecko „mówi ” także całym ciałem,np. macha rączkami, piszczy z radości, odwraca główkę, gdy ma dość zabawy.
Mam wpływ na to, co się dzieje
Gdy reagujesz na płacz dziecka, ono odkrywa, że nie jest bezradne („Zawołałem mamę, a ona przyszła”).
Poczucie sprawstwa rozwija także wtedy, gdy np. macha grzechotką („To ja sprawiłem, że pojawił się dźwięk”).

Kocham moją mamę!

Od początku jesteś dla dziecka wyjątkowa. Rytm twojego serca i twój głos poznało, będąc jeszcze w brzuchu. Zaraz po urodzeniu poznało także twój zapach i szybko nauczyło się rozpoznawać twoją twarz. Ale jeszcze przez jakiś czas zapomina o tobie, gdy przestaje cię widzieć. Mniej więcej w 8 miesiącu życia odkrywa, że istniejesz także wtedy, gdy cię przy nim nie ma. Właśnie wtedy zaczyna za tobą tęsknić i bać się obcych.

Moje ciało mnie słucha

Noworodek nie ma kontroli nad własnym ciałem. Jego ruchy są nieskoordynowane, chaotyczne, a na bodźce (hałas, dotyk itd.) reaguje odruchowo, np. automatycznie zaciska paluszki na podanym palcu. Robi to niezależnie od swojej woli.
Z czasem to się zmienia.

• Jako pierwsze zaczynają „słuchać” oczy – już nowo narodzone maleństwo potrafi na moment skupić wzrok, wkrótce potem uczy się wodzić oczami za tym, co się porusza.
• Następnie maluch przejmuje panowanie nad głową: unosi ją, obracana boki, trzyma sztywno.
• Później kolej na ręce, tułów, a na końcu na nogi.

Świat jest ciekawy

Noworodek najlepiej widzi to, co ma niemal przed samym noskiem, w odległości 20–30 cm.
W miarę jak dziecko dojrzewa, wyostrza się jego wzrok i coraz więcej może dostrzec. A skoro widzi, chce tego dotknąć. Może także zlokalizować źródło dźwięku albo zapachu.
Niemowlę, które potrafi już choć trochę zapanować nad ciałem, bada świat na wszystkie dostępne mu sposoby. Rozgląda się na boki, nasłuchuje, dotyka, oblizuje. Ciekawość zmusza je do wysiłku, a im jest sprawniejsze, tym dalej może dotrzeć. Świat staje się coraz większy i coraz bardziej dostępny!

Ja już to znam!

Już kilkudniowy osesek dłużej przygląda się przedmiotom, które widzi po raz pierwszy (a więc potrafi odróżnić je od tych, które widział wcześniej).
W 2 półroczu życia dziecko zaczyna się orientować, że coś, co znika mu z oczu, nie przestaje istnieć. Fakt, że podczas zabawy w „A kuku!” czeka, aż wyłonisz się zza krzesła oznacza, że istniejesz w jego świadomości także wtedy, gdy cię nie widzi. Nie jest jeszcze do końca tego pewne, dlatego śmieje się radośnie, gdy cię wreszcie zobaczy.

Słowa mają treść

Dla niemowlęcia język jest jak muzyka: ma melodię, rytm i służy do wyrażania emocji. Przed 1 urodzinami dziecko zaczyna zdawać sobie sprawę z tego, że za konkretnymi zbitkami głosek kryje się jakieś znaczenie. Zaczyna wiązać słowa z przedmiotami, zjawiskami i sytuacjami, czyli po prostu je rozumieć. Dzięki temu odkryciu może nauczyć się mówić.

Polecamy: Kalendarz rozwoju niemowlaka - tydzień po tygodniu