Świat oczami dziecka

Bez nich nie ma szczęśliwego dzieciństwa! Rytuał usypiania, pożegnania, kąpieli... Dzięki nim szkrab czuje się bezpieczny i kochany. Już je wprowadziłaś? Jeśli nie – zobacz, jak to zrobić. Potrzebują ich już nawet niemowlęta. Choć słowo „rytuał” może ci się kojarzyć z jakimiś nadzwyczajnymi uroczystościami, to tak naprawdę są to najzwyklejsze, codzienne czynności. Musisz je jednak wykonywać za każdym razem w ten sam sposób i w tej samej kolejności. To wystarczy, by usypianie zamieniło się w rytuał kładzenia malca do łóżeczka. Dzieci potrzebują uporządkowanego planu dnia – regularnego karmienia, stałej pory snu, spaceru i zabawy. Taki ustalony rytm sprawia, że są o wiele spokojniejsze, bo czują się bezpiecznie. Starszy maluch dzięki rytuałom rzadziej się buntuje. Zawsze wie, co go czeka i dlatego łatwiej zgadza się, gdy go o coś prosisz. Oto ważne rytuały, których potrzebuje każde dziecko. 1. Dzień dobry maleństwo! Chcesz, by Twój brzdąc co rano pewnie wkraczał w nowy dzień? Już z samego powitania możesz uczynić rytuał. Zawsze wchodź do pokoju malca uśmiechnięta i witaj go tymi samymi czułymi słowami: np.: „Pora wstawać, już świeci słoneczko”. Z czasem smyk będzie na nie czekał. Staną się dla niego gwarancją, że wszystko w jego życiu jest tak, jak powinno być. Niektóre dzieci nie chcą wstać z łóżeczka, jeśli mama nie przyjdzie i nie odkryje kołderki. Inne czekają na porannego całuska. Kiedy go zabraknie, czują się zagubione i marudzą. Rytuał powitania sprawi, że malec od rana będzie spokojniejszy i łatwiej przekonasz go do ubrania się i zjedzenia śniadania. 2. Wesołe przebieranki Twój smyk nie lubi ubierania? Połącz je z zabawą! Gdy zakładasz malcowi koszulkę i ma przez chwilę zakrytą buzię, zapytaj wesoło: „A gdzie jest mamusia? O tutaj!”. Możesz też bawić się w „a ku...

Czy pamięć noworodka to czysta karta, na której dopiero życie zapisuje swoje ślady? Tak niegdyś sądzono. Dziś wiemy, że nawet nowo narodzone dzieci mają własne wspomnienia! Jak się chodzi? Każdy z nas rodzi się, dostając od Matki Natury pamięciowy „zestaw startowy”. To tzw. pamięć gatunkowa. Wrodzone ślady pamięciowe nie są zapisane w naszej świadomości – ale istnieją i umożliwiają jej rozwijanie. Maleńkie dziecko, nie zdając sobie z tego sprawy, pamięta, jak chodzić, mówić (chociaż już nie w jakim języku), jak myśleć logicznie. Gdy osiągnie odpowiedni etap rozwoju (jego mięśnie i kości staną się odpowiednio mocne), bez niczyjej pomocy usiądzie, zacznie stawiać kroczki, wypowie pierwsze słowa. Jego mózg „wie”, jak to robić. Jest to pamięć wykształcona w toku ewolucji. Na tej samej zasadzie pisklęta „pamiętają”, jak się lata – pewnego dnia po prostu rozwiną skrzydła i poszybują. Uczucia w główce Pamięć emocji jest bardziej pierwotna niż wszelkie inne wspomnienia. Wydarzenie, które zrobi na dziecku ogromne wrażenie, zostanie zakodowane w pierwotnych strukturach mózgu i będzie pamiętane nawet po wielu latach. Dlaczego? Ma to swoje uzasadnienie w ewolucji: musimy zacząć je zapamiętywać jak najwcześniej i jak najlepiej, żeby w przyszłości ich unikać (gdy wzbudzają lęk) lub do nich wracać (gdy są przyjemne). Sprzed narodzin Wiele wskazuje jednak na to, że pamięć zaczyna funkcjonować jeszcze przed urodzeniem. Aby to zbadać, przeprowadzano różne eksperymenty. Proszono np. kobiety w ciąży, by słuchały określonego rodzaju muzyki. Po 12. miesiącach od narodzin ich maluchy poddano testom, odtwarzając różne melodie. Dzieci reagowały na tę, którą słyszały w okresie prenatalnym, i na zbliżoną do niej stylem, tonacją. „Poznawały” też rytm wierszyków czytanych im, gdy były w maminym...

Im więcej wiesz o dziecięcej pamięci, tym łatwiej możesz pomagać malcowi w rozwoju i w zapamiętywaniu tego, co go otacza. Lepiej rozumiesz, jak odbiera on nasz fascynujący świat. Od 25. tygodnia życia w łonie mamy: – Zapamiętuje głos mamy, melodię języka, bicie serca. W wieku 3 miesięcy: – Poznaje twarze, tzn. umie je odróżnić od przedmiotów. – Zapamiętuje zabawki przez dwa dni. Ale już nazajutrz nie pozna nieco zmienionej rzeczy, np. balonika w innym kolorze. Uzna ją za całkiem nowy przedmiot. – Kojarzy miejsce ze zdarzeniem i może np. płakać na widok drzwi do przychodni. W wieku 4–5 miesięcy: – Nie pamięta, że rozmaite czynności mają pewne określone konsekwencje, np. że po zielonym światełku w zabawce zapala się czerwone. – Potrafi odróżnić znaną zabawkę od nowej, nawet jeśli tej znanej nie widziało przez dwa tygodnie. W wieku 4 miesięcy: – Odróżnia twarze ludzi znajomych od obcych. Po kilku tygodniach poznaje znajomą osobę. – Rozpoznaje swoje imię i reaguje na nie. W wieku 7 miesięcy: – Zaczyna tworzyć pojęcia, które pomagają mu porządkować wiedzę. – Wie, czym różnią się zwierzęta od pojazdów i mebli. – Pamięta stały układ rzeczy – np. gdzie zawsze stoi szafa. W wieku 9 miesięcy: – Rozróżnia twarze mężczyzn i kobiet oraz te wyrażające określone uczucia. – Odróżnia psy od kotów. – Tworzy kategorie oparte na kształcie. – Pamięta, że piłki są okrągłe. – Przez 24 godziny pamięta i powtarza dwuelementowe czynności – wie, że naciśnięcie guzika spowoduje dźwięk. W wieku 11–13 miesięcy: – Pamięta i powtarza dwuelementowe czynności nawet po kilku miesiącach. – Umie określić, czy coś jest rośliną, czy zwierzątkiem. – Potrafi odtwarzać swoje wcześniejsze doświadczenia....