Zabawy rozwijające zmysły

Mały, zdrowy człowiek nie potrzebuje specjalistycznych zajęć, żeby rozwijać swoje zmysły. Wystarczy bawić się z nim, pokazywać mu ciekawe rzeczy i… nie przeszkadzać! Nie przeszkadzać? Tak, bo małe dziecko samo dba o rozwój swoich zmysłów.
– Dorosłemu wystarcza rzucić okiem na jakiś przedmiot. Dziecku nie. Ono chce go dotykać, ściskać, gnieść, włożyć do buzi, lizać, obwąchiwać – mówi dr Agnieszka Maryniak, neuropsycholog z Centrum Zdrowia Dziecka.

Zabawy rozwijające zmysł dotyku

Noworodek przez dotyk odbiera pierwsze wrażenia. Możliwość przytulenia się do kogoś jest dla niego ważniejsza niż jedzenie. U małych dzieci najwrażliwsze są usta (jeszcze w wieku przedszkolnym są wrażliwsze niż opuszki palców), dlatego maluszki tak chętnie wkładają wszystko do buzi.
Jak pobudzić rozwój zmysłu dotyku?

Przytulaj, masuj i głaszcz niemowlę. A także delikatnie go łaskocz, rysuj mu kółeczka na plecach, przybijaj „piątkę”, klaszcz z nim, przytulajcie razem miśki. Pozwalaj dziecku na różne przepychanki z rówieśnikami, turlanie się z górki, chodzenie boso (po dywanie, poduszkach, materacu, łóżku, a w lecie także po trawie i piasku).
Baw się z dzieckiem w zabawy typu „Sroczka kaszkę warzyła” czy „Idzie kominiarz po drabinie”. Świetnie uwrażliwiają wnętrze dłoni.
Dotykaj wraz z nim przedmiotów o różnych fakturach i temperaturze – miękkich pluszaków, gładkich klocków, szorstkiego dywanu, śliskiej i zimnej kostki lodu itd.
Baw się z maluchem w rozpoznawanie przedmiotów przez dotyk. Możesz (jeśli pozwoli) zawiązać mu oczy albo włożyć przedmioty (np. klocek, maskotkę, smoczek itd.) do worka i poprosić, by dziecko po nie sięgało.
Głaszczcie zaprzyjaźnione psy i koty. Prawda, że ich sierść bardzo się różni w dotyku?
Malujcie palcami, lepcie z plasteliny, masy solnej i gliny, gniećcie papier.
Zabierz malca do sali zabaw, w której jest basen z piłeczkami.
Pozwalaj dziecku bawić się w wodzie. Włóż mu do wanny kubeczki, gumowe zabawki itd.
Puszczajcie bańki mydlane i łapcie je. Dotykanie czegoś, czego prawie nie ma, to wielka frajda!

Zabawy rozwijające zmysł wzroku

Noworodek widzi tylko to, co ma niemal przed samym noskiem. Z czasem mózg „uczy się patrzeć”, czyli korzystać z danych, które przesyłają mu oczy. Roczne dziecko widzi prawie tak jak dorosły.
Co pomaga nie tylko patrzeć, ale i widzieć, dostrzegać, zauważać?

Bawcie się w wyszukiwanie szczegółów. Np. „Gdzie na obrazku ukrył się króliczek”, „Pokaż oczko misia” itd..
Otaczaj malca kolorami. Niech jego pokój nie będzie zbyt pastelowy.
Bawcie się w puszczanie zajączków lusterkiem. I śledźcie je wzrokiem.
Zwracaj uwagę dziecka na to, co ciekawe. „Zobacz, w kałuży widać odbijające się gałęzie”, „O, tam jest ptaszek!”.
Podaruj malcowi latarkę. Prawda, że w jej świetle wszystko wygląda inaczej?
Nie pozwalaj dziecku siedzieć zbyt długo przed telewizorem. Szybko zmieniające się obrazki nie nauczą go patrzeć. A mogą zmęczyć.

Zabawy rozwijające zmysł smaku

Dzieci potrafią rozróżniać smaki jeszcze przed narodzinami (gdy kobietom w ciąży podawano substancję zmieniającą smak wód płodowych na słodszy, ich dzieci połykały ich więcej niż zazwyczaj), a po przyjściu na świat rozpoznają podstawowe smaki. Inne minki robią, gdy podaje im się coś słodkiego, a inne, gdy do ich ust trafia coś gorzkiego czy słonego.
Jak pobudzać zmysł smaku?

Od początku zapoznawaj malca z różnymi smakami, bo później może być to znacznie trudniejsze. Ze smakami jest trochę jak z piosenkami – lubi się te, które się zna (w Hiszpanii małe brzdące zjadają z papierowych torebek krewetki – chrupią je jak słonecznik).
Nie dosładzaj herbatek, kaszek itd. Do cukru łatwo się przyzwyczaić i dziecku będzie trudno się bez niego obyć.
Nie przesadzaj z solą. Im później maluszek się z nią zetknie, tym lepiej. Dla małego dziecka każdy smak jest nowy, więc wbrew temu, co nam się czasem zdaje, nieprzyprawiona zupka nie musi wydawać mu się mdła.
Nie przełamuj na siłę oporu dziecka, jeśli czegoś nie znosi. Wstręt naprawdę trudno pokonać.
Nie kupuj byle jakiego jedzenia nafaszerowanego sztucznymi aromatami, barwnikami, np. zamiast jogurtu owocowego lepiej jest kupić naturalny i dodać do niego mrożone truskawki.
Bawcie się w odgadywanie smaków z zawiązanymi oczami.
Próbujcie: ryżu z cynamonem, jabłek różnego gatunku...

Polecamy: Jak stymulować zmysł równowagi u niemowlaka
[CMS_PAGE_BREAK]

Zabawy rozwijające zmysł słuchu

Twoje dziecko świetnie słyszało już wtedy, gdy nosiłaś je w brzuchu, a od razu po przyjściu na świat rozpoznawało twój głos i inne dźwięki, które (stłumione, ale jednak) często do niego docierały, np. piosenki, których często słuchałaś podczas ciąży.
A jak teraz pobudzać jego zmysł słuchu?

Rozmawiaj z dzieckiem. Twój głos jest dla niego najpiękniejszym dźwiękiem na świecie.
Śpiewaj. Warto śpiewać dziecku nie tylko przed snem, ale także przy różnych okazjach, np. podczas kąpieli albo wtedy, gdy jest smutne.
Jak najczęściej razem się śmiejcie. Głośno, tak żeby trzęsły się wam brzuchy.
Mów czasem do malca szeptem.
Zademonstruj, jakie odgłosy wydają różne instrumenty (bębenek, cymbałki, a jeśli będzie jakaś okazja, także pianino).
Zwracaj dziecku uwagę na dźwięki, które go otaczają: szum wiatru albo wody z kranu, grzechot bransoletek na twoim przegubie, chrobot klucza w zamku, szczekanie psa, „bzzzzz”, które towarzyszy rozpinaniu zamka błyskawicznego itd.
Naśladujcie odgłosy wydawane przez zwierzęta i maszyny.
Bawcie się w wydobywanie różnych dźwięków: klaskanie, cmokanie, parskanie, wybijanie rytmu na blacie stołu, stukanie łyżeczką w kubeczek.
Zapoznaj malca z prostymi instrumentami. Cymbałki, grzechotka, bębenek, tamburyno, talerze, dzwoneczki, kastaniety, piszczałki – jest mnóstwo instrumentów, na których może grać maluch.
Pozwól dziecku hałasować za pomocą przedmiotów codziennego użytku (pokrywki od garnków czy plastikowa butelka wypełniona suchym groszkiem).
Recytuj rytmiczne wierszyki. Muzyka to także rytm. Pamiętaj o tym, czytając dziecku np. „Lokomotywę” albo bawiąc się w „Idzie raczek nieboraczek”.
Tańczcie. Zatańcz z malcem w ramionach, pokręć się z nim w kółeczko, klaszcz, podskakuj. I koniecznie bij dziecku brawo, gdy tańczy, przestępując z nogi na nogę.
Zapoznaj malucha z muzyką z taśm i płyt. Wybierając płyty czy kasety z piosenkami dla dzieci, uważaj, by nie kupić koszmarka, który powinien być sprzedawany w zestawie z zatyczkami do uszu ( upiorna aranżacja, dzieci śpiewające w okropnej, „dorosłej” manierze itd.). Możesz kupić dziecku np. serię „Muzyka Bobasa”. Zapoznaj go też z „dorosłą” muzyką – tą, którą sama lubisz.
Starszemu brzdącowi możesz urządzić sesję nagraniową. To wielka radość móc usłyszeć z taśmy swój własny głos.
Pokaż dziecku, że muzyka jest wszędzie. Przystań z nim przy ulicznym grajku, podśpiewuj z radiem, zachęć malca, by wraz z wszystkimi śpiewał podczas urodzin cioci „Sto lat”. I koniecznie naucz go choć jednej kolędy. Dzieci je uwielbiają!
Chroń malucha przed hałasem. Nie krzycz, nie włączaj radia czy telewizora zbyt głośno.

Zabawy rozwijające zmysł węchu

Nie doceniamy własnych nosów, a szkoda, bo są dla nas ważniejsze, niż nam się zdaje i dostarczają nam więcej informacji, niż przypuszczamy. Kilkudniowe niemowlę jest w stanie rozpoznać mamę po zapachu. Znajome zapachy są ważne dla poczucia bezpieczeństwa. Zdarza się, że dzieci nie lubią np. zmieniać pościeli, bo lubią, gdy pachnie „nimi”.
Jak pobudzać zmysł węchu?

Nie kupuj okropnych, chemicznych odświeżaczy powietrza. Intensywne zapachy drażnią i są w stanie znieczulić najwrażliwszy nos. Nie przesadzaj z perfumami.
Pozwól mu poznać świat naturalnych zapachów: kwiatów, jabłek, pieczonego w domu ciasta, świeżo skoszonej trawy czy wywietrzonego właśnie pokoju.
Zwracaj jego uwagę na różne zapachy. Jak pachnie cytryna? A arbuz? A świeża bułka? A czy książka ma jakiś zapach. Albo może kamień?
Pozwól wąchać dziecku także rzeczy, które nie pachną ładnie (o ile są bezpieczne). Warto też, by poznało zapach nie tylko kwiatów, ale i cebuli czy przypalonego mleka.
Bawcie się w rozpoznawanie przedmiotów po zapachu. Zawiąż brzdącowi oczy i daj do powąchania jego mydełko, pomarańczę, piernik itd.

Polecamy: Znamy ulubiony zapach noworodka