Mamo, poznaj meningokoki!

Chociaż IChM może pojawić się u każdego, to najczęściej dotyka ona dzieci w wieku do 5 lat. Szczyt zachorowań tej choroby przypada na 1. rok życia, co oznacza, że największe ryzyko jej wystąpienia występuje u niemowląt. Tym samym szczepienie przeciw meningokokom zaleca się rozpocząć już po ukończeniu 2. miesiąca życia. Co warto wiedzieć o tych bakteriach?

Meningokoki – groźny wróg najmłodszych

Zakażenie meningokokowe wywołuje bakteria nazywana dwoinką zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Meningokoki (potoczna nazwa dwoinki) mogą mieć różne typy – obecnie znanych jest 12 typów, jednak nie wszystkie odpowiedzialne są za taką samą ilość zakażeń. Najwięcej zakażeń wywołuje 5 typów: A, B, C W i Y. Przy czym w Polsce większość zakażeń u dzieci wywołują meningokoki typu B. Ze statystyk wynika, że odpowiadają one aż za 75% przypadków choroby u dzieci do 2. roku życia.
Do zakażenia meningokokami dochodzi drogą kropelkową. Oznacza to, że można zakazić się m.in. poprzez kaszel czy kichanie, picie z jednej butelki, oblizywanie smoczka czy używanie wspólnych sztućców.

WAŻNE: Nawet do 80% osób w żłobkach i przedszkolach jest bezobjawowymi nosicielami tych groźnych bakterii!

Jakie są objawy zakażenia meningokokami?

Inwazyjna choroba meningokokowa początkowe objawy ma podobne do grypy lub COVID-19. Należą do nich: gorączka, nudności, wymioty, brak apetytu i ogólne złe samopoczucie. Dopiero po kilku godzinach od zakażenia pojawiają się odmienne od tych infekcji symptomy, w tym m.in. ból kończyn, zmiana koloru skóry, trudności z oddychaniem, biegunka, sztywność karku, a także charakterystyczna, ale nie zawsze występująca, wysypka wybroczynowa. Trzeba podkreślić, że zakażenie meningokokowe rozwija się błyskawicznie, jest nieprzewidywalne, a przy braku interwencji specjalistycznej nawet w ciągu 24 godzin może doprowadzić do śmierci dziecka.

Co warto wiedzieć szczepieniach przeciw meningokokom?

Chociaż ryzyko zakażenia meningokokami można zmniejszyć poprzez systematyczne przestrzeganie nawyków higienicznych, to najskuteczniejszym sposobem zapobiegania IChM jest szczepienie ochronne. Z uwagi na to, że najczęściej zagrażającym u dzieci typem meningokoków jest typ B, szczepienie przeciw niemu zaleca się już od ukończenia 2. miesiąca życia. Istnieją jednak różne schematy szczepienia, dlatego jest ono możliwe również po 6. miesiącu życia, a także u starszych dzieci – przedszkolaków i uczniów.

WAŻNE: Szczepienie przeciw meningokokom w prowadzonym w Polsce Programie Szczepień Ochronnych określone jest jako tzw. szczepienie zalecane. Oznacza to, że zwykle jest ono odpłatne, jednak w wielu województwach i miastach realizowane są regionalne programy, które umożliwiają wykonanie szczepienia bezpłatnie.

Szczepienia przeciw meningokokom są niezwykle ważne, gdyż nawet 1 na 6 przypadków kończy się śmiercią. Biorąc pod uwagę szybki przebieg i wysoką śmiertelność jest to jedno z najcięższych zakażeń bakteryjnych. Warto również pamiętać, że zakażenie może prowadzić do licznych, groźnych powikłań, w tym m.in. niewydolności nerek, amputacji kończyn, padaczki, głuchoty oraz opóźnionego rozwoju intelektualnego.

Szczepienia w czasie pandemii COVID-19

Minister Zdrowia, a także Główny Inspektorat Sanitarny podkreślili, że zarówno bieżące wykonywanie szczepień ochronnych, jak i uzupełnianie tych zaległych jest niezwykle ważne szczególnie w czasie pandemii COVID-19. Dlaczego?

– Choroby, którym zapobiegamy za pomocą szczepień, stanowią dla dzieci większe zagrożenie niż obecna pandemia. A szczepienia można bezpiecznie prowadzić również w trakcie pandemii. Instynktowna reakcja wielu osób, polegająca na czekaniu ze szczepieniami, jest błędem. Nie przynosi korzyści zdrowotnych, a naraża nas i dzieci na znacznie większe ryzyko chorób i powikłań na konferencji prasowej online „Jak szczepić w dobie pandemii koronawirusa? Aktualne wytyczne” tłumaczył dr hab. Ernest Kuchar z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Wakcynologii.

Należy pamiętać, że nawet w tak trudnej rzeczywistości szczepienia ochronne, w tym także szczepienia przeciw meningokokom, są bezpieczne. Specjaliści uspokajają także, że wizyta szczepienna nie obniża znacznie odporności malucha, dlatego też nie zwiększa ryzyka infekcji.

– Służba zdrowia jest teraz zajęta walką z koronawirusem, w związku z tym istnieje duże niebezpieczeństwo opóźnienia diagnostyki i włączenia terapii. A przy tak piorunująco przebiegającej chorobie ochrona jest jeszcze bardziej wskazana niż w normalnych warunkachpodkreśliła dr hab. Ewa Augustynowicz z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego-Państwowego Zakładu Higieny w trakcie webinaru dla dziennikarzy pt. „Wirusologia 2020”.IChM może w ciągu zaledwie 24 godzin rozwinąć się do stanu zagrażającego życiu, podczas gdy jej pierwsze objawy są mało charakterystyczne: przypominają przeziębienie lub grypę.

Warto zatem dowiedzieć się, czy w miejscu, w którym się mieszka, jest realizowany Samorządowy program szczepień, w ramach którego szczepienie przeciw meningokokom realizowane jest bezpłatne. Zawsze warto także rozważyć zastosowanie szczepienia zalecanego odpłatnie. Niesie ono ze sobą szereg korzyści i jest optymalną metodą zapobiegania zachorowaniom wywoływanym przez meningokoki.