Mamo przedszkolaka, czy wiesz, jak zadbać o odporność dziecka?
System odpornościowy jest w naszym organizmie tarczą, chroniącą przed bakteriami, wirusami, grzybami czy innymi toksynami obecnymi w środowisku. Stykamy się z nimi w różnych sytuacjach, dlatego tak ważna jest pomoc dziecku w budowaniu odporności od początku jego życia. Podpowiadamy, jak to robić!
Odporność to nic innego, jak umiejętność obrony organizmu przed szkodliwymi czynnikami1. Mówimy o umiejętności, albowiem organizm uczy się jej przez lata. Rozwój i kształtowanie układu odpornościowego rozpoczyna się już w okresie życia płodowego i trwa przez całe życie2.
Dlatego tak ważne jest wspomaganie organizmu, aby podczas spotkania z niechcianymi mikroorganizmami miał siłę i zdolność, żeby je rozpoznać, a następnie pokonać. Jak dbać o odporność (nie tylko) dziecka?
Odpowiednia dieta
Właściwy i zbilansowany sposób odżywiania to podstawa zdrowia i dobrego samopoczucia. Niedobory niektórych składników mogą sprawiać, że w niektórych przypadkach organizm może mieć problem z walką z bakteriami czy wirusami. Dlatego możemy chorować nieco dłużej lub odrobinę ciężej. Z kolei odpowiednio zbilansowane posiłki pomagają wzmacniać procesy odpornościowe, zmniejszając tym samym częstość występowania infekcji, a w razie ich wystąpienia skrócić czas ich trwania i ułatwić powrót do zdrowia2.
Do prawidłowego funkcjonowania organizmu niezbędne są witaminy. To one biorą udział w podstawowych czynnościach organizmu, pełniąc funkcje regulacyjne2. Witamina C jest niezbędna w diecie dziecka – jej niedobór wpływa na reakcje układu odpornościowego3. Organizm ludzki jednak nie potrafi jej wytworzyć, dlatego niezbędne jest dostarczanie witaminy C z innych źródeł3. Na szczęście nie jest to trudne! Wiele powszechnie dostępnych pokarmów jest bogatym źródłem witaminy C. Mowa tu o owocach (między innymi cytrusach, truskawkach, kiwi czy czarnej porzeczce) oraz warzywach (pomidor, natka pietruszki, kapusta, szpinak, rzeżucha i papryka)4,5, które można ciekawie łączyć!
Witaminy C (kwasu askorbowego) organizm potrzebuje również, gdy jest zdrowy2 – profilaktyka to podstawa! Może ona między innymi przeciwdziałać szkorbutowi6.
Aktywność na świeżym powietrzu
Przebywanie poza domem pomaga hartować organizm7. Nawet jeśli pogoda wydaje się zniechęcać – nie warto rezygnować ze spacerów. W myśl zasady, że nie ma złej pogody, a jedynie nieodpowiednie ubrania, starajcie się spędzać co najmniej 60 minut dziennie na grach, zabawach i umiarkowanym wysiłku fizycznym na placu zabaw, w parku czy w ogródku8. Jeśli nie masz innej możliwości – staraj się pobawić z maluchem choćby na balkonie.
Pamiętaj jeszcze o jednym – jeżeli dziecko jest w ruchu to może inaczej odbierać panującą temperaturę i szybciej się pocić. Dlatego zawsze ubieraj je „na cebulkę”, a jeśli to możliwe, staraj się zabierać maluchowi ubrania na zmianę lub przebieraj go w suche rzeczy od razu po powrocie do domu.
Regeneracja i odpoczynek
By pracować na pełnych obrotach, mały organizm musi mieć siłę! Zapewnij swojemu dziecku możliwość spania nawet kilkanaście godzin na dobę9. To ważne nie tylko dla wzmocnienia odporności, ale także dla ogólnego rozwoju7.
Sen jest także niezwykłym wsparciem podczas walki z infekcją. Organizm w tym czasie skupia się na zwalczaniu drobnoustrojów, nie tracąc energii na inne aktywności10. Warto o tym pamiętać i dać mu szansę na stoczenie samodzielnej walki z przeziębieniem – leki objawowe, wypoczynek i odpowiednie ilości płynów (apetyt w czasie infekcji może być mniejszy, to naturalne) mogą powodować szybkie ustąpienie objawów w przypadku drobnej infekcji wirusowej11.
Powrót do przedszkola i jesień wcale nie muszą oznaczać częstszych infekcji i spadku odporności. Ważne, żeby organizm był zawsze dobrze przygotowany!
1 E. Dymarska, Czynniki modulujące układ immunologiczny człowieka, Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy 2016, 2(19)
2 A. Kościej, U. Skotnicka-Graca, I. Ozga, Rola wybranych czynników żywieniowych w kształtowaniu odporności dzieci. Importance of selected nutritional factors for children’s immunity,
3 Charakterystyka Produktu Leczniczego Cebion® z 18.06.2019 r.
4 Normy żywienia dla populacji Polski – Instytut Żywności i Żywienia, 2017, str. 147
5 K. Maćkowiak, L. Torliński, Współczesne poglądy na rolę witaminy c w fizjologii i patologii człowieka,
6 J. Szymańska-Pasternak, A. Janicka, J. Bober, Witamina C jako oręż w walce z rakiem,
7 Aktywność fizyczna dzieci w wieku przedszkolnym, Lidia Pawelec
8 Aktualna ocena poziomu aktywności fizycznej dzieci i młodzieży w wieku 3-19 lat w Polsce, Raport z projektu pod redakcją dr hab. n. med. Anny Fijałkowskiej prof. IMiD; Projekt realizowany w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki, s.78 i nast.
9 H. Mazurkiewicz, Zaburzenia snu u dzieci, , Klinika Neurologii Dzieci i Młodzieży IMiD
10 K. Matusiewicz, Wyjątkowa rola snu w leczeniu przeziębienia, Puls Farmacji
11 A. Nowicka-Zuchowska, A. Zuchowski, Leczenie przeziębienia i grypy u dzieci. Treatment of common cold and flu in children
Artykuł powstał z udziałem marki Cebion
MAT-PL-OTHER-20-000040