Naczyniak na skórze dziecka. Jak go usunąć - radzi dermatolog? [WYWIAD]

Naczyniak na skórze dziecka może być powodem do niepokoju. Szczególnie, gdy jest rozległy lub zaczyna krwawić. Tego typu zmiany na skórze dziecka zna dobrze (i często usuwa) dr Bartosz Pawlikowski, dermatolog i pediatra z Kliniki Medevac w Łodzi. Czytaj rozmowę z ekspertem:

Co to jest naczyniak?

Naczyniak to zmiana, którą charakteryzuje łagodny rozrost komórek śródbłonka naczyń, pojawia się przy urodzeniu lub w ciągu pierwszych 2 miesięcy życia. Nie znamy do końca przyczyny pojawiania się naczyniaków. Z pewnością duże znaczenie ma zaburzony wzrost fibroblastów (komórek skóry właściwej), komórek śródbłonka naczyń i kolagenu typu IV (występuje w mikrowłóknach międzytkankowych).

Czy dużo dzieci ma naczyniaki?

Naczyniaki występują u ok. 5-19% dzieci. Pięciokrotnie częściej dotyczą dziewczynek niż chłopców. Często mają je też wcześniaki o wadze urodzeniowej poniżej 1500g. Naczyniaki mnogie obserwuje się w 15-30% przypadków.

Gdzie na skórze najczęściej pojawia się naczyniak?

W 50% przypadków zmiany lokalizują się na głowie lub szyi. Naczyniaki mogą występować wszędzie, choć umiejscowienie na błonach śluzowych należy do rzadkości.

Przeczytaj: Znaki na skórze niemowlaka

Czy to prawda, że naczyniak przechodzi różne etapy rozwoju?

Rzeczywiście tak jest. Naczyniaki przechodzą kolejne stadia rozwojowe:

1. Po narodzinach skóra noworodka może wyglądać prawidłowo lub mogą być widoczne objawy poprzedzające pojawienie się naczyniaka, np. lekkie odbarwienia (jak w znamieniu bladym), plamy rumieniowe, owrzodzenia skóry, ogniska teleangiektazji (poszerzone drobne naczynia krwionośne).
2. W fazie wzrostu naczyniaka, która rozpoczyna się w pierwszych 2 miesiącach życia, pojawia się szybko rosnąca plama naczyniowa. Okres wzrostu trwa 6-15 miesięcy.
3. Później występuje faza stabilizacji.
4. Ostatnią fazą jest inwolucja, czyli faza zaniku naczyniaka.

Uważa się, że wszystkie naczyniaki typu "truskawkowego" ulegają samoistnemu zanikowi. Naczyniak może ustąpić bez śladu, czasami pozostawia zanik skóry, odbarwienia, teleangiektazje. Zanik naczyniaka w 50% następuje przed upływem 5 r.ż., w 70% zmiany ustępują przed 7 r. ż. i 90% przed 9 r.ż.

Jednak nie zawsze naczyniak znika sam?

Wielu rodziców zmaga się z decyzją, czy usuwać zmianę, czy może zaczekać aż sama się wchłonie. Są jednak sytuacje, w których nawet wiek maluszka nie pozostawia wątpliwości, np. kiedy naczyniak zaczyna podkrwawiać lub zlokalizowany jest w nietypowym miejscu, stanowiąc zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania innego narządu, np. oka.

Niedawno trafiła do mnie mama 2-letniej dziewczynki, z naczyniakiem zlokalizowanym w okolicy oczka, który często podkrwawiał (krwawienie było trudne do opanowania). Zastosowano leczenie laserowe. Oto efekty zabiegu laserowego u 2-letniej dziewczynki z truskawkowym naczyniakiem:

zdj. archiwum prywatne, Bartosz Pawlikowski

Na czym polega laserowe usuwanie naczyniaka?

Zabieg laserowy polega na nieinwazyjnym naświetleniu tkanki naczyniaka silnym światłem widzialnym lub promieniowaniem elektromagnetycznym. Energia jest pochłaniana przez hemoglobinę erytrocytów, dochodzi do wydzielenia się pewnej ilości energii cieplnej i tym samym zamknięcia naczyniaka. Czasami stosuje się terapię łączoną, częściowo zamyka się naczyniaka laserem, by pozostałość bezpieczniej usunąć chirurgicznie.

Laser zastosowany umiejętnie nie pozostawia śladów w postaci blizn. Rozległe zmiany na skórze można naświetlać laserem etapowo i rozłożyć w ten sposób proces leczenia na kilka wizyt. Pojedyncze, drobne naczyniaki zamykane są w czasie jednej wizyty w ciągu kilku minut. Usunięcie chirurgiczne stosuje się w przypadkach bardzo zaawansowanych naczyniaków jamistych, szczególnie tych zagrażających dalszemu prawidłowemu rozwojowi dziecka.

Czy do takiego zabiegu podaje się znieczulenie miejscowe?

Niestety do zabiegów naczyniowych nie stosuje się miejscowych środków znieczulających, które z racji właściwości obkurczają naczynia. Na pocieszenie powiem, że zabiegi laserowe, owszem, powodują pewien dyskomfort, ale nie są tak bolesne jak dawniej. Zabieg laserowy kosztuje ok. 600 zł.

Jakie jeszcze metody stosuje się do usuwania naczyniaków?

Stosowane obecnie metody leczenia naczyniaków to:

• doogniskowe iniekcje kortykosteroidów
• układowa kortykosteridoterapia
• interferon podskórnie
• opatrunki uciskowe
• chirurgiczne usunięcie zmiany
• naświetlanie laserem pulsacyjno-barwnikowym (PDL), neodymowo-yagowym (Nd-YAG 1064 nm), KTP 532 nm
• krioterapia
• radioterapia
• embolizacja (zamknięcie naczynia) – w wybranych przypadkach

Jakie są rodzaje naczyniaków?

Naczyniaki występują w następujących typach klinicznych:

• Powierzchowny – stanowi 50-60% wszystkich naczyniaków.
• Głęboki (jamisty) – w postaci guzów o ciemnoniebieskim zabarwieniu z obecnością teleangiektazji.
• Mieszany – o składowej powierzchownej i głębokiej.
• Rozsiany – (rozsiana naczyniakowatość noworodków) – liczne drobne (1 do 2 cm średnicy) naczyniaki z wysokim ryzykiem rozwoju zmian w narządach wewnętrznych (wątroby, przewodu pokarmowego, mózgu).

Przeczytaj także:

• Do kogo będzie podobne twoje dziecko?
• Jak wychować dziecko bez kompleksów na punkcie wyglądu?
• Co możesz zrobić, by twoje dziecko było ładne?

Konsultacja merytoryczna

dr Bartosz Pawlikowski

Dermatolog, wenerolog, specjalista medycyny estetycznej, prowadzi w Łodzi Klinikę Pawlikowski