Wodogłowie u dziecka diagnozuje się zwykle na wizytach kontrolnych, podczas których u noworodków i niemowląt sprawdza się stan ciemiączka. Bada się im też obwód głowy oraz ocenia rozwój psychoruchowy. Wodogłowie u dziecka wymaga leczenia – dzięki temu można nie dopuścić do pogłębienia się jego objawów. Wyjaśniamy, czy wodogłowie może się cofnąć i jak można je wyleczyć.

Reklama

Spis treści:

Czym jest wodogłowie u dziecka?

Wodogłowie u dziecka to stan, w którym w mózgu gromadzi się zbyt dużo płynu mózgowo-rdzeniowego. Nagromadzenie płynu mózgowo-rdzeniowego w czasie ciąży może spowodować obumarcie płodu. Wodogłowie u niemowlęcia hamuje jego rozwój. Problem ten może dotyczyć również osób dorosłych.

Rodzaje wodogłowia

Wodogłowie może być nie tylko wrodzone, lecz także nabyte. Poza tym z powodu różnych przyczyn występowania dzieli się je na dwa rodzaje:

  • wodogłowie komunikujące związane z zaburzeniami wchłaniania lub nadmierną produkcją płynu mózgowo-rdzeniowego;
  • wodogłowie niekomunikujące związane z trudnościami w przepływie płynu mózgowo-rdzeniowego.

Co to jest wodogłowie normotensyjne?

Wodogłowie normotensyjne nazywane jest też zespołem Hakima (lub triadą Hakima). Ta postać wodogłowia pojawia się wyłącznie u dorosłych. W przypadku typowego wodogłowia ciśnienie płynu mózgowo-rdzeniowego wzrasta, natomiast w tym przypadku jest inaczej. Ciśnienie płynu pozostaje prawidłowe, a mimo to dochodzi do zaburzenia. Najczęściej jest to efekt urazu lub przebytej operacji. Typowymi objawami wodogłowia normotensyjnego są:

Zobacz także
  • otępienie;
  • nietrzymanie moczu;
  • zaburzenia chodu.

Wodogłowie u dzieci: przyczyny

Powody, dla których rozwija się wodogłowie, zależą od tego, czy jest to wada wrodzona, czy nabyta. W przypadku wodogłowia wrodzonego przyczyną najczęściej jest przepuklina oponowo-rdzeniowa. Inne przyczyny wodogłowia u dziecka to:

  • tzw. zwężenie Sylwiusza (zwężenie wodociągu mózgu);
  • zespół Arnolda-Chiariego (malformacja tyłomózgowia i czaszki);
  • zespół Dandy’ego-Walkera (na skutek torbieli w czaszce płyn mózgowo-rdzeniowy ma utrudniony odpływ).

W przypadku wodogłowia nabytego najczęściej powodem jest zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Może się ono pojawić również na skutek guza lub krwotoku wewnątrzczaszkowego. Wówczas mamy do czynienia z wodogłowiem pokrwotocznym.

Wodogłowie u dziecka: objawy

Objawy związane z wodogłowiem widoczne są gołym okiem. U noworodków sygnałem alarmującym jest uwypuklenie ciemiączka. U starszych dzieci zauważa się:

  • zwiększenie obwodu głowy;
  • uwypuklenie kości czołowej;
  • poszerzenie stawów czaszki;
  • rozszerzenie żył skóry głowy;
  • opóźnienie w rozwoju;
  • tzw. objaw Parinauda (albo objaw zachodzącego słońca) – polega na tym, że gdy badany patrzy w górę, jego gałki oczne skierowane są ku dołowi;
  • tzw. objaw Macewena – w momencie, gdy opukuje się połączenie trzech kości: potylicznej, skroniowej i ciemieniowej na głowie badanego, odgłos jest wyraźniejszy, niż normalnie.

U dzieci, których czaszka jest już całkowicie uformowana i sztywna, wodogłowie może objawiać się:

  • silnymi wymiotami;
  • bólem głowy;
  • utratą przytomności;
  • zaburzeniem krążenia;
  • zaburzeniem oddychania.

Jeśli podobne objawy wodogłowia pojawią się u dziecka, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem. Taki stan zagraża życiu dziecka i świadczy o ucisku na pień mózgu.

Wodogłowie może być wykryte już w życiu płodowym dziecka podczas badania USG (nie wcześniej niż w 20. tygodniu ciąży). Lekarz może postawić taką diagnozę na podstawie pomiarów czaszki płodu (obserwuje się wówczas poszerzenie układu komorowego). Gdy niemowlę przyjdzie na świat, musi być poddawane regularnym badaniom w celu sprawdzenia, czy wodogłowie się uaktywnia. Czynne wodogłowie należy leczyć chirurgicznie.

Wodogłowie u dziecka: leczenie

Czy wodogłowie u dziecka może się cofnąć? Tak, dzieje się tak w większości przypadków (nawet ok. 70 proc.). Jeśli tak się jednak nie stanie, wodogłowie u dziecka można wyleczyć wyłącznie operacyjnie. Konieczne jest wszczepienie sylikonowych drenów oraz zastawki, która ma odpowiadać za przywrócenie prawidłowego ciśnienia w mózgu. Zastawka ta musi pozostać u chorego przez całe życie, ale wraz ze wzrostem dziecka muszą być wydłużane cewniki. Po leczeniu chirurgicznym rokowania są dobre. Zaleca się regularne kontrole lekarskie, a w razie potrzeby wykonanie rezonansu magnetycznego.

Bibliografia:
Pediatria, Podręcznik do Państwowego Egzaminu Lekarskiego i egzaminu specjalizacyjnego pod red. Anny Dobrzańskiej i Józefa Ryżko, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2004

Zobacz też:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama