Smacznie, zdrowo, kolorowo

Ważna jest różnorodność, i to nie tylko ze względu na smak. Mało urozmaicony jadłospis może powodować niedobory różnych składników pokarmowych, a jednostronne diety są dla maluchów zdecydowanie niewskazane. Każdego dnia podawaj dziecku produkty zbożowe, mleczne, mięso lub ryby, warzywa, owoce. Żadne syntetyczne witaminy i minerały nie są tak dobrze przyswajane, jak te zawarte w naturalnej żywności. Pamiętaj o ogranicza­niu soli i cukru. Zadbaj, by posiłki były ładnie podane. Co z tego, że na talerzu będzie zdrowe jedzenie, jeśli malec nie będzie chciał jeść.

Produkty zbożowe: 4–5 razy dziennie
Są cennym źródłem węglowodanów złożonych (skrobi, błonnika) oraz witamin z grupy B i mikroelementów. Podawaj różne kasze, brązowy lub naturalny ryż, makaron, pieczywo jasne i ciemne, także z grubego przemiału, np. graham.

Mleko i jego przetwory: 3 razy dziennie
Dostarczają wszystkich ważnych aminokwasów, z których organizm tworzy własne białka będące budulcem organizmu. Są źródłem łatwo przyswajalnego wapnia (ważnego w procesie mineralizacji kości) i innych składników niezbędnych do prawidłowego rozwoju. W mleku są też witaminy D, E, A oraz szczególnie ważne dla wzrostu i rozwoju dziecka – B2 i B6. Aby pokryć zapotrzebowanie na wapń, malec powinien wypić dwie szklanki mleka (modyfikowane Junior lub świeże 2% lub 3,2%) oraz zjeść niewielką porcję sera (białego lub plasterek żółtego). Mleko można zastąpić jogurtem, kefirem.
[CMS_PAGE_BREAK]
Warzywa i owoce: 5 razy dziennie
To ważne źródło witaminy C, beta-karotenu i wielu składników mineralnych (potas, miedź, żelazo, cynk, magnez). Ponadto zawierają błonnik niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego. Warzywa i owoce mają właściwości zasadotwórcze, więc powinny być dodatkiem do produktów zakwaszających, takich jak mięso, jaja, tłuszcze. Wybieraj produkty z upraw ekologicznych i przyzwyczaj dziecko do potraw posypywanych świeżą zieloną pietruszką, koperkiem, bazylią itp. Owoce podawaj świeże, sezonowe i rosnące w naszym kraju, oprócz nich cytrusy, banany.

Mięso i wędliny: 1–2 razy dziennie
Dostarczają pełnowartościowego białka, będącego najważniejszym budulcem organizmu, oraz witamin B1, B12, dobrze przyswajalnego żelaza hemowego, cynku i wielu pierwiastków śladowych. Wchłanianie żelaza ułatwia witamina C, np. bogaty w nią sok wypity po posiłku mięsnym. Dla małych dzieci nadaje się chude mięso wysokiej jakości: indyk, kurczak, cielęcina, wołowina, wieprzowina, jagnięcina. Do kanapek wysokowartościowe wędliny – szynka, polędwica, mięso pieczone w domu.

Ryby: 1–2 razy w tygodniu
Zawierają prawie tyle samo białka co mięso. Dostarczają witamin A i D oraz składników mineralnych (jod, potas, wapń), przydatnych do budowy różnych tkanek. Szczególnie cenne są nienasycone kwasy tłuszczowe, w tym z rodziny omega-3, np. zawarte w tłustych rybach morskich. Dla dzieci dobre są zarówno ryby morskie, np. łosoś, halibut, sola, makrela, dorsz, morszczuk, jak i słodkowodne, np. sandacz, szczupak, pstrąg.

Jajka: 2–3 razy w tygodniu
Mają wysokiej jakości łatwo przyswajalne białka, żelazo, witaminy A i D, lecytynę oraz wiele cennych składników mineralnych. Jedno jajko może zastąpić 50 g mięsa. Najlepsze są jajka z hodowli ekologicznych.
[CMS_PAGE_BREAK]
Tłuszcze: w niewielkich ilościach
Są bogatym źródłem energii. Zawierają witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E) i niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (głównie w tłuszczach roślinnych). Używaj oleju (rzepakowy, sojowy, słonecznikowy, lniany), oliwy z oliwek i niewielkich ilości świeżego masła. Margaryna nie jest odpowiednia dla dzieci poniżej czwartego roku życia.

Przykładowe menu dla dziecka w 2–3. roku życia
Choć w drugim roku życia maluch może nadal lubić słoiczkowe dania i smaki, do których przyzwyczaił się jako niemowlę, warto urozmaicać jego dietę. Lepiej też przeplatać gotowe dania domowym jedzeniem. Jeśli obiadek jest ze słoika, dobrze, by kolacja była przygotowana przez mamę.
1. Śniadanie
Mleczna kaszka z dodatkiem przecieru z mrożonych malin oraz malutka kanapka z pieczonym schabem i listkiem sałaty, herbatka owocowa.
2. Drugie śniadanie
Jogurt naturalny lub twarożek z ciastem drożdżowym, kawałki świeżej gruszki.
3. Obiad
Domowy rosołek z kurczaka z marchewką, lanymi kluseczkami, posypany świeżą zieloną pietruszką. Rizotto z kurczakiem i warzywami posypane koperkiem, surówka z marchewki i jabłka z odrobiną oliwy. Kompot z mrożonych śliwek. Albo gotowy rosołek z kluseczkami posypany posiekaną świeżą zieloną pietruszką. Gotowa potrawka z kurczaka z kaszą, z dodatkiem surówki z tartej marchewki i jabłka z odrobiną oliwy. Rozcieńczony przecierowy soczek owocowy.
4. Podwieczorek
Kisiel robiony z przecieru owocowego ze słoiczka polany mlekiem modyfikowanym Junior lub naturalnym jogurtem.
5. Kolacja
Jajecznica posypana szczypiorkiem, purée ziemniaczane (z dodatkiem masła oraz mleka krowiego), posypane koperkiem, sałatka
z pomidora gałązkowego z odrobiną oliwy, herbatka owocowa.

Czy wiesz, że:
Dla małych dzieci niewskazane są gotowe dania mrożone: pierogi, knedle, pizze, frytki, hamburgery z mięsa lub ryb, ponieważ ich skład nie jest znany. Nie należy podawać maluchom również gotowych potraw dla dorosłych ze słoików i puszek: klopsików, zup, mielonek, gołąbków itp.

Konsultacja: dr hab. Halina Weker, specjalista w dziedzinie żywienia, kieruje Zakładem Żywienia IMiD