A ja wolę lewą rękę

Prawa czy lewa ręka?

Zwykle już 7-miesięczne niemowlę chętniej używa jednej rączki (np. pokazuje nią, gdzie mama albo miś mają oczko), jednak dopiero między 3. a 5. rokiem można stwierdzić, której ręki dziecko używa zdecydowanie cześciej. To właśnie nią lepiej rysuje, sprawniej zapina guziki i nawleka koraliki. To w niej trzyma ukochanego misia, nią sięga po widelec.

Skąd się bierze leworęczność?

Lewą stronę ciała kontroluje prawa półkula mózgu, prawą - lewa. Choć półkule mózgowe ze sobą współpracują, u każdego z nas jedna z nich jest „ważniejsza”. Zwykle dominuje lewa, dlatego większość ludzi jest praworęczna. Leworęczność pojawia się wówczas, gdy dominuje prawa półkula mózgowa.
To, która półkula mózgowa wysuwa się na prowadzenie, jest cechą dziedziczną, podobnie jak kolor włosów czy oczu (sprawdź, co dziecko może odziedziczyć poza wyglądem i leworęcznością). Wiele zależy jednak także od warunków rozwoju w okresie płodowym. Np. docierająca do nienarodzonego maluszka duża ilość testosteronu może hamować rozwój lewej półkuli, a wtedy jej funkcje przejmuje prawa, co sprzyja leworęczności, która częściej występuje u chłopców.

Co robić, gdy dziecko jest leworęczne?

Nie ma znaczenia, czy dziecko wybierze prawą, czy lewą rękę. Najważniejsze jest to, by nie zmieniać tego na siłę, bo można wówczas zakłócić jego rozwój. Zmuszanie leworęcznego dziecka, by pisało lub rysowało prawą ręką przynosi więcej szkody niz pożytku.

Dzieje się tak dlatego, że leworęczne dziecko na ogół lepiej słyszy na lewe ucho, ma silniejszą lewą nogę i sprawniejsze lewe oko. Jeśli skłonimy je, by używało prawej ręki, narobimy bałaganu i utrudnimy mu rozwój.

Bywa i tak, że bałagan robi się sam, np. maluch ma w dominującym oku wadę wzroku albo z powodu choroby gorzej słyszy na dominujące ucho, po złamaniu ma mniej sprawną dominującą nogę.
Taki bałagan może powstać także u praworęcznych dzieci, które z jakichś powodów wolą posługiwać się lewym okiem czy uchem,
Co wtedy się dzieje?

Dziecko, które używa niewłaściwej w stosunku do oka i ucha rączki, uczy się „wyłączać” jedną półkulę mózgową, by móc wykonać jakieś zadanie, np. by pisać lub czytać. Jeśli „wyłączy” lewą, odpowiedzialną nie tylko za kontroloanie prawej strony ciała, ale także za mowę i myślenie logiczne, nie rozumie treści, przekręca wyrazy. Gdy zrobi to z prawą, która kontroluje twórcze działania – nadmiernie się rozprasza, nie umie nic dokończyć.

Natomiast gdy obie półkule dobrze ze sobą współpracują (tak jest, gdy maluch używa właściwej rączki), dziecko może przetwarzać wiele różnych informacji. Jest zaangażowane, spontaniczne, pomysłowe.

Sprawdź jak na współpracę półkul mózgowych wpływa raczkowanie.

Jak sprawdzić, czy dziecko pisze właściwą rączką?

U przedszkolaka możesz to sprawdzić sama.

• Przygotuj butelkę z ciemnego szkła (wrzuć do niej monetę lub guzik), rolkę po papierowych ręcznikach oraz garść koralików i żyłkę do przewlekania.
• Poproś malucha, by na jednej nodze zrobił kilka podskoków, sprawdził, zaglądając do środka butelki, jakiego koloru wrzuciłaś tam guzik (albo ile groszy), ponawlekał koraliki, a potem posłuchał przez rolkę (tubę) jakiegoś Twojego polecenia.
• Zanotuj wyniki. Pamiętaj jednak, by ten test powtórzyć – dopiero wówczas sprawdzisz, która noga jest silniejsza i sprawniejsza, a oko czy ucho precyzyjniej odbiera wrażenia. Wszystkie zadania testowe ułóż w ciekawą zabawę, bo kilkulatek, którego bacznie obserwujesz, może zwietrzyć podstęp.

UWAGA! Jeśli z twoich obserwacji wynika, że maluch chętniej korzysta z lewej ręki, ale lepiej widzi prawym okiem (lub odwrotnie), skontaktuj się z psychologiem, który zaleci specjalne ćwiczenia korygujące ułatwiające współdziałanie obu półkul lub skieruje na EEG Biofeedback (poprawia pracę mózgu przy pomocy gry).

Sprawdź także: Prawdy i mity na temat leworęczności

KONSULTACJA dr n. med. Michaela Pakszys