Dziecko rozwija się w wielu obszarach – fizycznym, intelektualnym, emocjonalnym, duchowym, społecznym itd. Rodzice mają jednak tendencję do przywiązywania nadmiernej wagi do rozwoju intelektualnego. Nie wynika to ze złej woli, wręcz przeciwnie – zapewniając dziecku wiele zajęć stymulujących intelekt, starają się zagwarantować mu "życiowy sukces".
Ale żeby dziecko wyrosło na pewnego siebie człowieka, świadomego własnej wartości, który potrafi osiągać wyznaczone sobie cele, musi ono najpierw rozwinąć się we wszystkich obszarach. Trudno, żeby w pełni ukształtowany człowiek składał się z samego intelektu, a nie wiedział, co czuje ani co się dzieje z jego ciałem.
Wykształcenie wyraźnego poczucia własnego Ja jest jednym z najważniejszych procesów w życiu dziecka, o które może zadbać rodzic. Niestety, nieświadomy rodzic może również zaburzać ten proces, nawet jeśli ma jak najlepsze intencje. Dziecko ma natomiast niejako "zaprogramowane", instynktowne reakcje na taką sytuację: bunt lub wycofanie – podkreśla psychoterapeuta Krzysztof Pawłuszko z Instytutu Gestalt.
Bunt może się przejawiać w zachowaniach agresywnych wobec siebie i otoczenia, łamaniu ustalonych zasad, czy unikaniu bliskiego kontaktu z rodzicami, rodzeństwem itp. To powinna być dla opiekunów wyraźna informacja, że potrzeby dziecka są niezaspokojone. Standardowa reakcja rodziców w takiej sytuacji to próba "naprawienia" zachowania. Tymczasem warto zastanowić się, co je spowodowało.
Jedną z przyczyn może być właśnie stawianie wyłącznie na naukę i rozwój intelektualny dziecka. To ważna sfera, ale dziecko musi też biegać, nudzić się, zajmować tym, na co samo ma ochotę. Tymczasem takie "kastrowanie" samosterowności dziecka (czyli decydowania o sobie) to kolejna możliwa przyczyna dziecięcego buntu.
Wielu rodziców chciałoby sterować uwagą dziecka, aby zajmowało się ono zawsze tym, co oni uważają za odpowiednie w tym momencie. A przecież dziecko może na przykład nie chcieć rozmawiać, bawić się, wygłupiać, przytulać, wymieniać czułości, by za chwilę przybiec i zakomunikować, że właśnie tego potrzebuje tu i teraz – zaznacza Krzysztof Pawłuszko.
Za apatycznym zachowaniem dziecka mogą kryć się bardzo podobne przyczyny, jak w sytuacji buntu. Wycofane dziecko pozornie nie stwarza żadnych problemów, ale zachowuje się, jakby było ciągle wystraszone, sztywne, niepewne. Między nim a rodzicami tworzy się dystans. Trudno się wówczas dowiedzieć, co się z takim dzieckiem dzieje. Wycofanie i apatia to wyraz jego samotności i frustracji, które wynikają z poczucia, że nic od niego nie zależy, że jego jedynym zadaniem jest wypełnianie komunikatów "bądź miły, grzeczny, nie sprawiaj kłopotów, nie płacz".
Tymczasem dziecko – już w wieku przedszkolnym – do własnego rozwoju potrzebuje przestrzeni, w której samo o sobie zdecyduje. Nie ma tu oczywiście mowy o podejmowaniu wielkich, życiowych decyzji, ale takich na miarę dziecka już tak. Np. pozwól mu nałożyć zieloną koszulkę zamiast niebieskiej, nawet jeżeli – twoim zdaniem – nie pasuje do reszty stroju. Pozwól bawić się w chowanego zamiast układać edukacyjną układankę itp.
Taką samodzielność dziecko buduje także przez odmowę. Są sprawy, w których nasza wiedza o tym, co jest dla dziecka najlepsze, nie jest aż taka kluczowa, np. ubieranie się, rodzaj zabawy, wielkość posiłku. Dziecko przyjmując bądź odmawiając tego, co mu proponujemy podświadomie sięga po to, co jest mu w danym momencie potrzebne do rozwoju.
Nie obawiajmy się, że okazując szacunek dla wyborów dziecka wychowamy egoistę skoncentrowanego tylko na swoich potrzebach. Na przygotowanym w ten sposób gruncie rozwija się człowiek, który w przyszłości będzie miał zaufanie do siebie i tworzył zdrowe relacje z innymi – przekonuje psychoterapeuta.
Wielu rodziców popełnia poważny błąd, traktując dzieci w sposób zero-jedynkowy. Zwracają się do dziecka z pozycji władzy oczekując, że będzie się ono zawsze słuchać, wykonywać polecenia, spełniać swoje obowiązki i generalnie chodzić jak w zegarku. Jeżeli nie spełnia tego rodzaju standardów, spotyka się z karą w postaci braku akceptacji i uznania. Dla dziecka jest to duży cios. W głębi siebie zaczyna myśleć i czuć "coś ze mną jest nie tak".
Tak rodzi się dystans między rodzicem i dzieckiem. Dziecko odbiera wówczas rodzica jak kogoś, kto jest przeciwko niemu. Z tego powodu w kontakcie z dorosłym reaguje buntem, wycofaniem, obojętnością lub ignorancją. Ta droga prowadzi donikąd. Powinniśmy jako rodzice nauczyć się traktować poważnie świat dziecka czyli jego myśli, uczuć i zachowań. Jest to najlepsza gwarancja rodzicielskiego sukcesu. Przy okazji odkryjemy, jak wiele możemy się nauczyć od naszych dzieci. – mówi Pawłuszko.
Czytaj też:
Bunt dwulatka to jeden z najtrudniejszych okresów zarówno dla dziecka, jak i dla rodzica. Warto jednak wiedzieć, że jest to najważniejszy etap w rozwoju psychicznym malucha i na szczęście nie będzie trwał wiecznie. Wiele zależy od dziecka, jego charakteru, potrzeb, a także podejścia rodziców. Bunt najczęściej trwa około kilku tygodni, ale u niektórych dwulatków może przedłużyć się nawet do kilku miesięcy. Spis treści : Bunt dwulatka - kiedy się zaczyna? Bunt czy złe zachowanie? Czy bunt dwulatka minie? Kiedy warto udać się do psychologa? Bunt dwulatka - jak długo trwa i kiedy się skończy? Sposób na bunt dwulatka Bunt dwulatka - kiedy się zaczyna? Zdaniem psychologów dzieci przechodzą bunt dwulatka między 18. a 26. miesiącem życia . Wiele jednak zależy od samego maluszka, który może wejść w ten etap kilka tygodni wcześniej (nawet w okolicy pierwszych urodzin) lub kilka tygodni później. Co ciekawsze dzieci mogą przechodzić bunt z różnym nasileniem, np. dzieci o temperamentach łatwo rozgrzewających się (tzw. żywe sreberka), ujawniają silniejsze emocje i mocniej się buntują. Może się także zdarzyć, że dziecko przejdzie ten okres bez większych zamian w zachowaniu. Nie bez znaczenia jest to, jak rodzice podchodzą do zbuntowanego dwulatka. Bunt czy złe zachowanie? Wielu rodziców zastanawia się, czy to już zaczął się ten słynny bunt dwulatka, czy też maluch „po prostu” źle się zachowuje. Charakterystyczne dla tego okresu są przede wszystkim protesty, upór, a ukochanym słowem jest „nie”. Maluch dąży do samodzielności na każdym kroku: sam chce jeść, sam chce myć zęby, sam wkładać buty itd., jednocześnie często nie ma wprawy i łatwo się denerwuje, gdy mu nie wychodzi. Pojawia się rozczarowanie i wybuchy złości . Czy bunt dwulatka minie? Wiele osób nie...
Dziecko położyło się na podłodze w domu, w sklepie, na ulicy i za nic nie chce się ruszyć? Pewnie to przerabiałaś, może nawet nie jeden raz. Ten tata też to przerabia i świetnie sobie z tym radzi . Do skopiowania? Zamiast tysiąca słów jeden gest W sieci pojawił się film pokazujący typową scenkę rodzinną. Na podjeździe przed domem zatrzymał się samochód, tata wyciąga z jego środka zakupy. W tym czasie jego mała córeczka 2-letnia Juliette położyła się na chodniku, tuż przy samochodzie. Ma dość, nie chce się jej już chodzić i wyraźnie nie ma ochoty wstać. Co robi tata? Na wideo widzimy, jak tata w spokojny sposób podchodzi do zachowania córki. Jak gdyby to była najzwyklejsza rzecz pod słońcem, chwyta zakupy i drugą ręką podnosi dziewczynkę niczym torbę podręczną. Ani dla jego córki, ani dla niego nie wydaje się to kłopotliwa sytuacja. Grunt to wiedzieć co robić Sytuację sfilmowała mama dziewczynki, która przyznała, że jej córce czasami się to zdarza. Rodzice przyzwyczaili się do takiego zachowania Juliette i wiedzą już jak postępować. W tym przypadku widać, że czasami zamiast słów i tłumaczenia, lepszym rozwiązaniem jest zdecydowana reakcja. Tata nie miał ochoty (i prawdopodobnie czasu) na dyskusje z dwulatką. Pokazał mistrzowskie opanowanie, a internauci pokochali jego sposób na upartą córkę. To mądre rozwiązanie zamiast przepychanek z dzieckiem, które nie chce iść – skomentowała jedna z kobiet. Ignoruj i zanieś – dodała inna. Moje dzieci uwielbiały być noszone w ten sposób, kiedy były małe. Nic złego tutaj nie stało się – napisała jedna z mam. Gdyby moje dziecko odmówiło posłuszeństwa, odeszłabym, a ono bardzo szybko by wstało i już więcej tak nie zrobiło - dodała z kolei druga. Zgłoś się! Rozdajemy 1000 opakowań mleka następnego NAN OPTIPRO® Plus 2 HM-O! Dlaczego...
„Ona jest ode mnie szczuplejsza.” „Te dzieci zachowują się lepiej od moich.” Kto nie zna piekła porównywania z innymi? Dlaczego tak trudno jest uwolnić się od porównywania siebie do innych? Jeśli stale rozglądamy się wokół w poszukiwaniu kogoś, kto lepiej wie, jak się ubrać, zachować, co powiedzieć, jaką podjąć decyzję, wówczas niezauważalnie dla samych siebie oddajemy stery własnego życia w czyjeś ręce. A nasze dłonie zostają puste. Szkoła porównywania się Zaczyna się wcześnie i składa z wielu lekcji. Oto kilka z nich: – Zachowuj się tak jak inni, lepsi od Ciebie. Małe dzieci często słyszą od rodziców: „No zobacz, Beatka już gotowa, a ty jeszcze nie skończyłaś...”, „Ja nie byłam w twoim wieku taką bałaganiarą”. Nie chodzi o to, żeby dokuczyć dziecku czy sprawić mu przykrość. Porównywanie z innymi ma być sposobem skłonienia malucha, by się pospieszył, był staranniejszy, ostrożny, zdyscyplinowany, czyli bardziej dopasowany do naszych oczekiwań. Jest to metoda zadziwiająco skuteczna, ma jednak zasadniczy defekt – uczy tego, co w dorosłym życiu owocuje zagubieniem i brakiem pewności siebie. Uczy, że w życiu nie liczy się to, jak człowiek się czuje, co myśli. Ważne natomiast jest, co myślą i robią inni. – Twoja indywidualność jest czymś złym. Trudno zaakceptować indywidualność dziecka. Odczuwamy niepokój i wątpliwości: „A może ono jest nadpobudliwe, bo tak biega? Przecież inne dzieci...”, „To chyba nienormalne, żeby on tylko układał klocki. Inni chłopcy w tym wieku...”. Uczymy dziecko, że w życiu należy odnajdywać się poprzez porównanie z innymi: „Nie wiem, jaką mam podjąć decyzję, więc zrobię tak, jak inne grzeczne dziewczynki”, albo: „Na złość postąpię zupełnie na odwrót”. W obydwu przypadkach – uległości i buntu...
