brudne ręce, choroba brudnych rąk
© szpaku - Fotolia.com
Zdrowie

Owsica i lamblioza - jak rozpoznać te choroby?

Czym jest lamblioza oraz owsica? Jakie są objawy tych chorób pasożytniczych? Jak one przebiegają oraz jak się je leczy? Wyjaśnia pediatra, dr Andrzej Malinowski.

  Choroby zakaźne   wywołane przez pierwotniaki i pasożyty jelitowe są jedną z głównych przyczyn chorób u dzieci. Przykładem zakażenia pierwotniakiem jest lamblioza, natomiast owsica to zakażenie pasożytem jelitowym.

Lamblioza - jak ją rozpoznać?

Lambliozę wywołuje pierwotniak Giardia lamblia. Człowiek zakaża się pasożytami przez spożycie kilku tzw. cyst pierwotniaka. Cysty wydalone z kałem osób zakażonych mogą pozostawać żywe w środowisku wodnym nawet ponad 3 miesiące.
Pierwszymi objawami lambliozy mogą być:

  • biegunka,
  • skurczowe bóle brzucha,
  • brak przyrostu wagi ciała.

Początek objawów może być nagły albo stopniowy. U dzieci dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego mają charakter uporczywy i nawracający. Oprócz biegunki, czasami na przemian z zaparciami stolca, może wystąpić powiększenie wątroby, z bolesnością po jej uciśnięciu.
U dzieci stwierdza się dość często reakcje uczuleniowe, najczęściej w postaci pokrzywki, albo nasilające się objawy innych chorób alergicznych, np. atopowe zapalenia skóry czy też astmę oskrzelową.

Jak się leczy lambliozę?

Lamblie można wykryć pod mikroskopem w kale zakażonych dzieci.  Istnieje też test immunologiczny badający sok dwunastniczy albo kał. Leczeniem należy objąć wszystkich członków rodziny równocześnie. A jeśli dziecko chodzi do żłobka lub przedszkola, również inne dzieci i opiekunów.
W Polsce dostępne są trzy leki do wybory: Metronidazol, Furazolodon i Trynidazol. Podaje się  je przez do 10 dni.
Wraz z leczeniem warto wdrożyć działania profilaktyczne, zapobiegające kolejnemu zakażeniu. Polegają one na odpowiednim zabezpieczeniu kału i ścieków, przestrzeganiu zasad higieny osobistej, higieny środków spożywczych i wody. Niestety nie ma leków zapobiegających lambliozie.

Owsica - po czym poznać zakażenie owsikami?

To najczęstsza choroba pasożytnicza w Polsce. Owsik ludzki (łac. Enterobius vermicularis) występuje wyłącznie u człowieka. Zakażenie nim jest nieszkodliwe i dlatego to właściwie bardziej problem społeczny niż medyczny. Owsiki są małymi – do 1 cm – białymi pasożytami; ciężarne samice wędrują nocą przez układ pokarmowy człowieka do okolicy odbytu i składają duże ilości jaj, widocznych tylko pod mikroskopem. Po 6-godzinnym okresie dojrzewania można zobaczyć w każdym jaju pojedynczą, spiralną larwę. Larwy są żywotne przez 20 dni, a samica żyje ok. 4 tygodni.

Zwykłym sposobem powtórnego zakażenia jest przeniesienie jaj od odbytu do jamy ustnej. Zakażenie może też nastąpić przez pokarm, przez zabrudzone ręce czy też zabrudzenie środków spożywczych. Zakazić się można również inhalacyjnie, połykając jaja pasożyta z kurzem albo z prądem powietrza. Larwy, wylęgnięte z jaj na wilgotnej powierzchni skóry odbytu, mogą też wędrować do góry przewodu pokarmowego – do jelit. Łatwość zakażenia owsikami prowadzi do masowych zakażeń w całej rodzinie, w żłobku, przedszkolu, a ponadto powoduje utrzymywanie się owsicy u dziecka przez wiele miesięcy.

Owsiki – objawy zarażenia

Przebieg owsicy charakteryzuje się:

  • nocnym świądem odbytu,
  • wzmożoną pobudliwością nerwową dziecka,
  • bezsennością,
  • bladością ciała,
  • często też brakiem apetytu oraz niechęcią do wysiłków fizycznych i umysłowych.

Uwaga! Inwazja pasożyta może być również bezobjawowa.

Jak potwierdza się zakażenie owsikami?

Ostateczne  rozpoznanie choroby  ustala się na podstawie obecności pasożytów albo ich jaj w świeżym kale.  Jaja  są łatwe do wykrycia na przylepnej celofanowej taśmie przyciśniętej wcześnie rano w okolicy odbytu. Konieczne jest powtarzanie badania nawet 3 razy, a niekiedy przeprowadzenie go u wszystkich członków rodziny.

W przypadkach masywnej inwazji pasożyta obecność owsików w dolnym odcinku jelita grubego powoduje  stan zapalny błony śluzowej jelita  oraz zmiany zapalno-uczuleniowe w okolicy odbytu, nasilające się pod wpływem drapania. U części dzieci w wykonanej morfologii krwi stwierdza się podwyższenie odsetka białych krwinek kwasochłonnych – eozynofilów.

W jaki sposób leczy się zakażenie owsikami?

Leczeniem powinny być objęte wszystkie osoby zakażone (nawet te bez objawów). W uporczywych inwazjach leczenie można powtórzyć po upływie 2 tygodni. Istotne znaczenie ma też ograniczenie słodyczy (węglowodanów) i podawanie dużej ilości błonnika (jabłka, warzywa strączkowe itp.).
Czytaj więcej o diecie na owsiki.

Wskazane jest codzienne podmywanie dziecka – zawsze rano, zaraz po obudzeniu się – ciepłą woda z mydłem. W zwalczaniu i zapobieganiu owsicy wielką rolę ma przestrzeganie higieny osobistej: mycie rąk kilka razy dziennie, częsta zmiana pościeli i bielizny osobistej, osobne łóżko dla każdego dziecka, czyste, zadbane mieszkanie.

Sprawdź: Jak skutecznie leczyć owsiki

Czego nie lubią pasożyty – podpowiada doktor Ozimek [WIDEO]

zakażenia pasożytnicze
Fotolia
Zdrowie
Pasożyty na wakacjach – jak chronić dzieci przed owsikami, tasiemcami, glistami [WYWIAD]
Wzbudzają strach, a już na pewno obrzydzenie. Niektórzy rodzice chcą prewencyjnie odrobaczać dzieci. Tymczasem w Polsce większość chorób pasożytniczych to rzadkość, więc nie ma potrzeby aż tak się ich bać. Choć są pewne wyjątki... O zakażeniach pasożytami u dzieci rozmawiamy z dr n. med. Jolantą Popielską z Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego w Warszawie.

Dr n. med. Jolanta Popielska - pediatra, specjalista chorób zakaźnych. Pracuje w Wojewódzkim Szpitalu Zakaźnym w Warszawie w Klinice Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego. Specjalizuje się w opiece i leczeniu dzieci zakażonych HIV. W kręgu jej zainteresowań są też choroby pasożytnicze u dzieci.  Aleksandra Sobieraj: Bać się czy nie bać pasożytów? Dr n. med. Jolanta Popielska: To zależy, gdzie się mieszka i o jakich pasożytach mówimy. W krajach tropikalnych parazytozy są bardzo częste , zwłaszcza te układu pokarmowego. W Polsce takie pasożyty są rzadkością. Inne parazytozy, bo można je podzielić na tkankowe, przewodu pokarmowego i skórne, oczywiście są, ale też jest ich niedużo.   Pasożyty skórne to np. wszy czy świerzb, a tkankowe?  – Występują wtedy, gdy pasożyt umiejscowi się nie na skórze, nie w przewodzie pokarmowym, ale w jakimś narządzie, np. w mózgu, płucach, wątrobie. Przykładem jest bąblowica, którą można zarazić się po zjedzeniu niemytych jagód , wcześniej zabrudzonych kałem lisa, psa, wilka, który miał tasiemca. W tkance człowieka zaczyna rosnąć bąbel – może to być niebezpieczne, jeśli zmiana umiejscowi się np. w mózgu. Bywa, że nawet mała powoduje poważne konsekwencje .  A jakie są najczęstsze pasożyty pokarmowe?  – W Polsce zdecydowanie najczęstsza jest owsica . Nie ma danych epidemiologicznych, są jedynie szacunkowe, które mówią, że owsiki ma ok. 10 proc. dzieci . Na drugim miejscu jest lamblioza – od 1 do 10 proc. Zdecydowanie rzadziej, u mniej niż 1 proc. populacji, występuje tasiemczyca i glistnica. Zdarza się też węgorczyca – głównie w Polsce południowo-wschodniej – ale węgorka najczęściej przywozimy z krajów tropikalnych , tak jak pełzakowicę. Inne zachorowania na pasożyty pokarmowe są już absolutnie...

jak wygląda owsik
StockAdobe
Zdrowie
Jak wygląda owsik: ZDJĘCIA pasożyta i jaj owsików
Owsiki wyglądają jak cienkie białe niteczki. Można je zobaczyć gołym okiem. Zwykle nie przekraczają długości trzech lub 10 milimetrów – to zależy od płci pasożyta. Widoczne bywają w okolicach odbytu dziecka oraz w jego kale.

Jeśli wiesz, jak wygląda owsik, możesz stwierdzić, że dziecko ma te pasożyty, jeszcze zanim oddasz jego kał do badania. Szczególnie łatwo dzieci zarażają się owsikami w przedszkolu. Na owsicę mogą wskazywać różne objawy ogólne, a przede wszystkim silny świąd między pośladkami. Dodatkowo owsiki można niekiedy zobaczyć. Aby potwierdzić zakażenie trzeba wykonać badania kału dziecka, w którym specjaliści stwierdzają (lub nie) charakterystycznie wyglądające owsiki. Spis treści: Jak wygląda owsik? Gdzie można zobaczyć owsiki? Jaja owsików – jak wyglądają? Dodatkowe objawy owsików Zarażenie owsikami Leczenie owsicy Jak wygląda owsik? Owsiki u dziecka wyglądają jak białe, cienkie niteczki . Ich długość może wynosić nawet 1 cm w przypadku samic i ok. 3 mm w przypadku samców. Zdjęcie poniżej przedstawia owsika w 40-krotnym powiększeniu pod mikroskopem:   fot. Adobe Stock Gdzie można zobaczyć owsiki? Owsiki można wykryć, sprawdzając miejsca w okolicy odbytu dziecka późnym wieczorem, gdy śpi. Jest to pora, kiedy samice owsików wydostają się na powierzchnię skóry przez odbyt i tam składają jaja. Owsiki mogą być widoczne na skórze dziecka, na bieliźnie, a także na pościeli. Niektórzy doradzają, by założyć dziecku czarne majteczki – na czarnym materiale łatwiej zaobserwować białe pasożyty. Należy jednak pamiętać, że owsiki nie zawsze można zauważyć. Warto zwracać uwagę również na dodatkowe objawy owsicy u dzieci , które powinny wzmóc czujność rodziców (opisujemy je niżej). Jak wyglądają jaja owsików? Jaja owsików są tak maleńkie, nie można ich zobaczyć gołym okiem (mają wymiary 50–60 x 20– 2 µm). Są za to bardzo lekkie i z łatwością unoszą się w powietrzu, skąd mogą trafić na różne przedmioty, np. zabawki dziecka, bieliznę, pościel i...

pasożyty w piaskownicy
Adobe Stock
Zdrowie
Pasożyty w piaskownicy – czyhają na dziecko w pozornie czystym piasku
W piaskownicy mogą znajdować się pasożyty. Najczęściej dochodzi do skażenia piasku tasiemcem lub glistą, które bytują w ciałach psów i kotów. Zanieczyszczony odchodami zwierząt piasek może stać się przyczyną choroby pasożytniczej dziecka.

Jeżeli piaskownica lub cały plac zabaw jest ogrodzony, piasek w piaskownicy wymieniany przynajmniej raz na pół roku, a twoje dziecko często myje ręce i nie pcha ich do buzi przy każdej okazji, ryzyko zarażenia się dziecka pasożytami jest niskie. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja z niezadbanymi placami zabaw, do których swobodny dostęp mają zwierzęta – psy i koty. Pasożyty w piaskownicy na takim terenie nie są rzadkością. Gdy zarażone zwierzęta robią z piaskownicy lub trawnika swoją toaletę, zostawiają w tych miejscach larwy i jajeczka pasożytów. Te zaś cierpliwie czekają na kolejnego żywiciela. Często staje się nim dziecko. Pasożyty w piaskownicy: czym może się zarazić dziecko jak dochodzi do zarażenia objawy zarażenia profilaktyka Najczęstsze pasożyty w piaskownicy  Do piasku w piaskownicy mogą mieć dostęp zwierzęta: psy, koty i ptaki. Nawet jeśli plac zabaw jest ogrodzony, to nie da się uniknąć tego, aby kontaktu z piaskiem nie miały koty i ptaki. Wszystkie te zwierzęta, zanieczyszczając piasek swoimi odchodami, mogą w nim zostawić: jaja glisty psiej lub kociej, które mogą wywoływać toksokarozę , jaja włosogłówki, jaja bąblowca (wywołujące bąblowicę ). Z piaskownicy dziecko może także przynieść lamblie (i zachorować na lambliozę) lub bakterie typu coli, które grożą ciężkim zatruciem pokarmowym i odwodnieniem dziecka. Pasożyty u dziecka to problem nie tylko samego malucha, ale całej rodziny, gdyż leczeniu poddaje się nie tylko dziecko, ale wszystkich domowników. Jak dochodzi do zarażenia pasożytami z piaskownicy Pasożyt może dostać się do organizmu, kiedy dziecko spróbuje, jak smakują babki z piasku czy kotlety z błota. Ale do zarażenia pasożytami dochodzi także wtedy, gdy dziecko zje owoc, który na chwilę upadł na ziemię, lub jagódki prosto z  krzaczka, włoży do ust zabawkę,...

Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
kiedy nie można odliczyć ulgi na dziecko
Aktualności
Kiedy nie można odliczyć ulgi na dziecko? Przepisy w 2023
Ewa Janczak-Cwil
rekrutacja do szkół podstawowych
Aktualności
Rekrutacja do szkoły podstawowej 2023: zasady, zapisy. Kiedy zaczyna się nabór?
Ewa Janczak-Cwil
przedszkole integracyjne
Edukacja
Przedszkole integracyjne: co to jest, dla kogo? Program
Magdalena Drab
Rekrutacja do szkół średnich: jak wygląda, ważne terminy, obliczanie punktów
Aktualności
Rekrutacja do szkół średnich: kiedy składa się papiery do liceum? Kalendarz 2023
Luiza Słuszniak
Ile może zarobić dziecko, żeby nie stracić ulgi
Prawo i finanse
Ile może zarobić dziecko, żeby nie stracić ulgi – aktualne przepisy
Ewa Janczak-Cwil
Wielki Post: co to jest, ile trwa, historia, symbole
Święta i uroczystości
Wielki Post: ile trwa, historia, symbole, jak się go obchodzi? Kiedy się zaczyna i kończy w 2023 roku?
Luiza Słuszniak
Rekolekcje wielkopostne: co to jest, ile trwają, co mają na celu
Święta i uroczystości
Rekolekcje wielkopostne: co to jest, ile trwają, co mają na celu i czy są obowiązkowe
Luiza Słuszniak
kiedy wakacje
Aktualności
Kiedy wakacje w 2023 roku – początek i zakończenie, jak planować letni wypoczynek?
Ewa Janczak-Cwil
Opieka nad żoną po porodzie
Prawo i finanse
Opieka nad żoną po porodzie 2023: kto ma prawo do zwolnienia i na jak długo?
Joanna Biegaj
Czy alimenty wlicza się do dochodu
Prawo i finanse
Czy alimenty wlicza się do dochodu: czy liczą się do zasiłku rodzinnego i do kredytu?
Milena Oszczepalińska
Nabór elektroniczny do szkół i przedszkoli 2023
Uczeń
Nabór elektroniczny do szkół i przedszkoli 2023
Luiza Słuszniak
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
Pewniaki na egzamin ósmoklasisty z języka polskiego
Język polski
Pewniaki na egzaminie ósmoklasisty: co warto powtórzyć przed egzaminem z języka polskiego?
Luiza Słuszniak
AMR, schemat żywienia niemowląt
Dieta
Schemat żywienia niemowląt: aktualne zalecenia 2023
Magdalena Drab
olej z wiesiołka
Starania o dziecko
Olej z wiesiołka na płodność: czy pomaga zajść w ciążę?
Magdalena Drab
poród w szpitalu
Poród naturalny
Chwyt Kristellera – co to jest, jak wygląda, czym grozi i czy to legalne?
Luiza Słuszniak
Edukacja
Rodzaje przedszkoli: poznaj typy przedszkoli, by wiedzieć, które będzie najlepsze dla twojego dziecka
Luiza Słuszniak
Egzamin ósmoklasisty 2022  z języka polskiego. Zakres materiału
Uczeń
Egzamin ósmoklasisty 2023 z języka polskiego: co trzeba umieć, zakres materiału
Luiza Słuszniak