Wybroczyny: przyczyny i leczenie
Wybroczyny – czerwone lub brunatne plamki i plamy – to krew, która wylała się z naczyń krwionośnych. Gdy powstają bez przyczyny, mogą świadczyć o poważnej chorobie.
Wybroczyny mogą powstawać na skórze lub błonach śluzowych. Pojawiają się, gdy z naczyń włosowatych – bardzo drobnych naczynek krwionośnych – wydostaje się krew. Na ciele powstają wtedy czerwone, brunatne, fioletowe plamy lub plamki, które nie bledną przy ucisku. Przyczyny powstawania wybroczyn mogą być bardzo różne. Gdy powstają bez wyraźnej przyczyny, trzeba je skonsultować z lekarzem.
Najczęstsze przyczyny wybroczyn
Najczęstszą przyczyną ich powstawania jest uraz mechaniczny. Może nim być uderzenie, uderzenie się o twardy przedmiot, intensywne drapanie skóry, co uszkadza naczynia włosowate. Wtedy wycieka z nich krew.
Inną przyczyną wybroczyn może być czasowy wzrost ciśnienia krwi w drobnych naczyniach krwionośnych. Dochodzi do niego np. wskutek intensywnego kaszlu czy wymiotów. W takich sytuacjach mogą pojawić się wybroczyny na twarzy lub wokół oczu. Wzrost ciśnienia krwi może być też skutkiem wysiłku fizycznego, np. ćwiczeń siłowych, co sprzyja powstawaniu wybroczyn na klatce piersiowej, rękach lub szyi. Tak spowodowane zmiany ustępują samoistnie w ciągu kilku dni.
Rzadsze przyczyny wybroczyn
Podbiegnięte krwią plamy na skórze czy błonach śluzowych mogą też powstawać z następujących przyczyn:
- przy zaburzeniach krzepnięcia krwi,
- przy niskim poziomie płytek krwi,
- przy małopłytkowych skazach krwotocznych,
- podczas przyjmowania niektórych leków,
- w chorobach: celiakii, białaczce, toczniu rumieniowatym, zapaleniu wsierdzia, mononukleozie, szkarlatynie, sepsie, zakażeniu meningokokami, chorobie Schönleina-Henocha.
Wybroczyny przy sepsie
Pojawiają się w zaawansowanym stadium sepsy. Początkowo są niewielkie, czerwone lub fioletowe. Z czasem zlewają się, tworząc większe plamy – wtedy mówi się o wysypce wybroczynowej. Zmieniają też kolor na ciemniejszy.
Zobacz także
Wybroczyny w białaczce
Powstają bez urazu mechanicznego, samoistnie. Najpierw są to liczne punkciki, które zaczynają się zlewać, tworząc rozległe plamy. Mają kolor czerwony lub fioletowy. Wybroczynom w białaczce towarzyszą też krwawienia z dziąseł i nosa.
Wybroczyny w chorobie Schönleina-Henocha
Choroba polega na zapaleniu drobnych naczyń krwionośnych. Wybroczyny powstają wtedy najczęściej na pośladkach i kostkach stóp.
Wybroczyny – kiedy do lekarza
Często pojawiające się, bez wyraźnej przyczyny, siniaki czy podbiegnięte krwią plamy na ciele zawsze wymagają konsultacji lekarskiej. Aby odkryć przyczynę ich powstawania, lekarz zleci badania: morfologię krwi, oznaczenie czasu krzepnięcia i liczby płytek krwi. Przy podejrzeniu infekcyjnego zapalenia wsierdzia wykonuje się dodatkowo echo serca oraz badanie EKG.
Leczenie zależy od przyczyny powstawania wybroczyn. Aby im zapobiegać, stosuje się odpowiednią dietę oraz suplementację witaminy C, która wzmacnia naczynia krwionośne. Jeśli wybroczyny pojawiły się wskutek przyjmowania leków przeciwkrzepliwych, zwykle zmniejsza się dawkę lub odstawia lek (o ile to możliwe).
Zobacz też: