Reklama

Trzej Królowie, których święto obchodzimy 6 stycznia, to postaci bardziej tajemnicze, niż mogłoby się wydawać. Sprawdź, czy to, co wiesz o Trzech Królach, jest prawdą. Jakie legendy na temat Trzech Mędrców (bo tak też czasem są nazywani) z bożonarodzeniowego żłóbka utrwaliły się przez wieki.

Reklama

Spis treści:

Kim byli Trzej Królowie i skąd przybyli?

Możliwe, że Trzej Królowie wcale nie byli królami. W Biblii nie znajdziemy informacji, które jednoznacznie wskazują, by władali oni jakimikolwiek krajami. W Ewangelii są określani bardzo ogólnie jako „Mędrcy ze Wschodu”.

Co znaczy „ze wschodu”? Wschodem, na przełomie starej i nowej ery, określano obszar położony na wschód od rzeki Jordan, czyli: Arabię, Persję i Babilonię. Według legendy, opartej prawdopodobnie na biblijnym Psalmie 71, w którym mowa jest o królach Saby składających daninę, jedna z postaci pochodziła z Abisynii (obecnej Etiopii) położonej w Afryce.

Szukając odpowiedzi na pytanie, jak wyglądali Trzej Królowie, możemy natknąć się na informacje wskazujące na śniadą karnację lub czarny kolor skóry przynajmniej jednego z nich. Prawdopodobnie był to Kacper. Według tradycji sięgającej XV wieku to właśnie on miał przybyć do Betlejem z Afryki.

Z Pisma Świętego dowiadujemy się tylko, że Trzej Królowie to mędrcy przybyli ze wschodu, którzy byli wykształconymi ludźmi. A to oznacza, że mogli być lekarzami, astrologami lub czarnoksiężnikami, czyli magami… Mimo że Święto Objawienia Pańskiego (inna nazwa Święta Trzech Króli) celebrowano już w II wieku, to mędrców (magów) zaczęto nazywać królami dopiero w VIII wieku.

Imiona Trzech Króli

Co ciekawe, bardzo długo Trzej Królowie nie mieli imion. W Biblii nie znajdziemy ani słowa o tym jak się nazywali. Dopiero w średniowieczu, w VIII a może nawet w IX wieku zaczęto używać w odniesieniu do nich imion: Kacper, Melchior i Baltazar.

Imię Kacper otrzymał najmłodszy mędrzec, przedstawiany jako król o ciemnym kolorze skóry. Kacper miał przybyć z Afryki (niektóre źródła podają jednak, że to nie Kacper, a Baltazar miał reprezentować ten kontynent). Imię Kacper ma pochodzenie perskie (dawna Persja to tereny współczesnego Iranu) i oznacza: dostojny, wspaniały.

Melchior to najmłodszy z Trzech Króli. Jego imię ma pochodzenie hebrajskie i oznacza: król światła.

Ostatni z trójki Mędrców – Baltazar ukazywany jest jako mężczyzna z czarną brodą i o śniadej karnacji. To według licznych źródeł najstarszy spośród Trzech Króli. Jego imię pojawia się w Starym Testamencie i ma pochodzenie babilońskie (dawne tereny Babilonu to współczesny Irak). Baltazar oznacza: Belu (Boże) strzeż króla.

Jakie dary przynieśli Trzej Królowie?

Biblia nie podaje dokładnej liczby Mędrców ze Wschodu. Na malowidłach w rzymskich katakumbach z II i III wieku twórcy przedstawiali dwóch, czterech lub sześciu mędrców. Jednak wymienione w Biblii trzy dary: mirra, kadzidło i złoto – sprawiły, że zaczął ugruntowywać się pogląd o Trzech Królach (jeden król – jeden dar).

Trzy dary – podobnie jak Trzej Królowie – wskazują na ważną symbolikę liczby trzy, z którą często spotykamy się chociażby w baśniach. To liczba, którą od zarania dziejów uważa się za świętą, doskonałą.

Dary, które przynieśli Trzej Królowie:

  • złoto – podarunek od Melchiora to symbol władzy królewskiej,
  • kadzidło – dar od Kacpra to symbol boskości,
  • mirra – dar od Baltazara to symbol męczeńskiej śmierci.

Podczas homilii wygłaszanej w Dzień Objawienia Pańskiego papież Grzegorz Wielki, żyjący na przełomie VI i VII wieku tak wyjaśniał znaczenie darów:

„Złoto jest bowiem odpowiednie dla króla, kadzidło składano na ofiarę Bogu, mirrą zaś konserwuje się ciała zmarłych. Magowie więc zapowiadają tego, którego adorują, także poprzez mistyczne dary: przez złoto – króla, przez kadzidło – Boga, przez mirrę – śmiertelnika”.

W tym samym kazaniu św. Grzegorz dodaje, że wszyscy wierzący w Chrystusa również mogą ofiarować Bogu te same dary, w postaci: mądrości (której symbolem jest złoto), modlitwy (której symbolem jest kadzidło) i umartwiania ciała (które symbolizuje mirra).

Trzej Królowie w sztuce

To, kim byli i jak wyglądali Trzej Królowie, od wieków interesowało artystów malarzy. Wizerunki i cechy Mędrców ze Wschodu możemy porównywać, patrząc na takie dzieła sztuki jak:

  • Pokłon Trzech Króli Giotta de Bondone, 1304-1306
  • Pokłon Trzech Króli Gentile da Fabriano, 1423
  • Orszak Trzech Króli fresk Benozza Gozzoli, 1459
  • Pokłon Trzech Króli Hansa Memlinga, ok. 1470 (na tym obrazie widać wyraźnie, który król jest czarny),
  • Pokłon Trzech Króli Sandro Botticelli, 1475-76,
  • Pokłon Mędrców autorstwa nieznanego malarza, którego szkic stworzył Leonardo da Vinci, 1481-1482,
  • Pokłon Trzech Króli Paula Rubensa, 1624
  • Podróż Magów James’a Trissot, 1894

Trzej Królowie na obrazach dawnych mistrzów są różnie przedstawiani. Czasem wyglądają jak skromni wędrowcy, czasem jako władcy w bogatych szatach. Raz kłaniają się małemu Jezusowi, innym razem – dopiero zmierzają w stronę Betlejem.

Bez względu na sposób ukazania Trzech Mędrców ze wschodu oraz ich darów – obrazy te mogą być inspiracją dla wszystkich, którzy mają w planach udział w jasełkach lub orszaku z okazji święta Trzech Króli lub chcą wiedzieć, jak wyglądali Trzej Królowie, by stworzyć własnoręcznie bożonarodzeniową szopkę lub pracę plastyczną.

Bibliografia:
S. Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury, t. III, Warszawa 2007,
R. Mazurkiewicz: Złoto, kadzidło i mirra w dawnym kaznodziejstwie polskim, Ruch Biblijny i Liturgiczny, 2018, nr 71,

Zobacz także:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama