W Kodeksie pracy nie został określony termin powiadomienia pracodawcy o ciąży. Obecnie kobieta w ciąży może zgłosić swój stan pracodawcy w dowolnej dla niej chwili, jednak im szybciej to zrobi, tym lepiej dla niej. Dlaczego?

Reklama

Kiedy trzeba powiedzieć pracodawcy o ciąży?

Prawo nie reguluje tej kwestii. Natomiast w interesie kobiety jest niezwłoczne poinformowanie pracodawcy o ciąży, ponieważ polskie prawo pracy zapewnia liczne przywileje. Kobieta w ciąży nie może pracować:

  • w godzinach nadliczbowych,
  • w porze nocnej,
  • więcej niż 8 godzin na dobę,
  • w systemie przerywanego czasu pracy (ale może, jeśli wyrazi na to zgodę),

a także nie może być delegowana poza stałe miejsce zamieszkania (ale może, jeśli wyrazi na to zgodę).

Ponadto pracodawca zobowiązany jest zapewnić pracownicy w ciąży pełnopłatny czas wolny przeznaczony na wykonanie badań zaleconych przez lekarza ginekologa (o ile nie może ich wykonać poza godzinami pracy).

Ciąża a ochronna ciężarnej

Pracodawca jest również zobowiązany do zapewnienia ciężarnej kobicie odpowiednich warunków pracy, ponieważ nie może ona wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia. Ustawodawca wskazuje między innymi na:

Zobacz także
  • pracę w pozycji stojącej łącznie ponad 3 godziny w czasie zmiany roboczej – przy czym czas spędzony w pozycji stojącej nie może jednorazowo przekraczać 15 minut, a po nim powinna nastąpić 15-minutowa przerwa;
  • ręczne przenoszenie materiałów ciekłych żrących, gorących lub szkodliwych dla zdrowia;
  • pracę w pozycji wymuszonej;
  • nożna obsługa elementów urządzeń (pedałów, przycisków itp.), przy której jest wymagane użycie siły przekraczającej 30 N;
  • pracę na stanowiskach z monitorami ekranowymi w łącznym czasie przekraczającym 8 godzin na dobę – przy czym czas spędzony przy obsłudze monitora ekranowego nie może jednorazowo przekraczać 50 minut, po którym powinna nastąpić co najmniej 10-minutowa przerwa, wliczana do czasu pracy;
  • pracę w wymuszonym rytmie pracy (na przykład przy taśmie);
  • przewożenie ładunków na wózku jednokołowym (taczce) i wózku wielokołowym poruszanym ręcznie;
  • ręczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 3 kg

oraz

  • wszystkich prac, przy których najwyższe wartości obciążenia pracą fizyczną, mierzone wydatkiem energetycznym netto na wykonanie pracy, przekraczają 2900 kJ na zmianę roboczą, a przy pracy dorywczej (wykonywanej do 4 razy na godzinę, jeżeli łączny czas wykonywania takiej pracy nie przekracza 4 godzin na dobę) - 7,5 kJ/min.

Zobacz: Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet. (Dz. U. z dnia 27 września 1996 r.)

Jak powiedzieć pracodawcy o ciąży?

Z punktu widzenia obowiązującej litery prawa kobieta ma obowiązek przedstawić pracodawcy pisemny dokument potwierdzający ciążę. Takie świadectwo, zgodnie z art. 185 § 1 Kodeksu pracy, musi być wstawione przez lekarza. Na szczęście nie musi ono spełniać szczególnych wymagań – wystarczy, że będzie w nim informacja o ciąży i (w razie konieczności) przybliżony czas rozwiązania.

Ciąża a umowa o pracę

Po pierwsze, ciąża wpływa na trwałość stosunku pracy. Zgodnie z przepisem art. 177 Kodeksu pracy ochrona kobiety ciężarnej dotyczy:

  • zakazu wypowiadania i rozwiązywania umów o pracę;
  • zakazu rozwiązywania umów o pracę bez wypowiedzenia;
  • obowiązku przedłużenia umowy do dnia porodu w przypadku umowy o pracę zawartej na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, a która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży. Jak wskazuje art. 177 § 3 kodeksu pracy, z takiej ochrony nie mogą skorzystać pracownice, z którymi zawarto umowę na okres próbny nieprzekraczający jednego miesiąca oraz w przypadku umowy pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy;
  • zakazu rozwiązania umowy o pracę już wypowiedzianej. Oznacza to, że wypowiedzenie staje się bezskuteczne, jeśli pracodawca złożył pracownicy oświadczenie w sprawie wypowiedzenia umowy o pracę w okresie ciąży bądź jeszcze przed okresem ochronnym, a termin rozwiązania umowy nastąpiłby już w czasie ciąży.

Warto jednak pamiętać, że ochrona pracownicy w ciąży nie jest absolutna. Zgodnie z art. 177 § 4 Kodeksu pracy może dojść do rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego w przypadku ogłoszenia upadłości, lub likwidacji pracodawcy.

W wyjątkowych sytuacjach dopuszczalne jest zwolnienie dyscyplinarne. Zgodnie z art. 52 Kodeksu pracy pracodawca może zwolnić ciężarną pracownicę, np. gdy ta dopuściła się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych lub nie dopełniła podstawowych obowiązków pracowniczych.

Zobacz także:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama