obowiązek szkolny
Marina Andrejchenko/Adobe Stock
Prawo i finanse

Obowiązek szkolny - kogo dotyczy, kary za nierealizowanie obowiązku szkolnego

Nauka w Polsce jest obowiązkowa – mówi o tym Konstytucja RP oraz Prawo oświatowe. To drugie rozróżnia obowiązek szkolny od prawa do nauki. Pierwszy odnosi się do dzieci w szkołach podstawowych, drugi – dotyczy nauki w szkołach ponadpodstawowych. Sprawdź, jaki jest obowiązek szkolny w Polsce.

Obowiązek szkolny i obowiązek nauki dotyczy wyłącznie dzieci (a pośrednio dotyczy też ich rodziców) i polega na tym, że zanim dziecko osiągnie dojrzałość, powinno chodzić do szkoły. Rolą rodziców (opiekunów) jest dopilnować, aby dziecko realizowało obowiązek szkolny i nauki. Jeśli tego nie zrobią, grożą im finansowe kary administracyjne, a także postępowanie sądowe.

Spis treści:

Obowiązek szkolny a obowiązek nauki

Prawo oświatowe rozróżnia ucznia objętego obowiązkiem szkolnym (ucznia szkoły podstawowej) od ucznia objętego obowiązkiem nauki (ucznia szkoły ponadpodstawowej).

Obowiązek szkolny realizowany jest przez ucznia poprzez uczęszczanie do szkoły podstawowej publicznej lub niepublicznej. Po ukończeniu szkoły podstawowej obowiązek nauki realizowany jest przez uczęszczanie do publicznej lub niepublicznej szkoły ponadpodstawowej lub, zgodnie z odrębnymi przepisami, poprzez przygotowanie zawodowe u pracodawcy.

Na czym polega obowiązek szkolny?

Najprościej rzecz ujmując, dziecko realizuje obowiązek szkolny oraz obowiązek nauki poprzez udział w zajęciach szkolnych, czyli lekcjach lub poprzez uczestnictwo w edukacji domowej i przystępowanie do stosownych egzaminów.

Nie ma znaczenia, jakie dziecko osiąga wyniki w nauce, najważniejsza jest obecność na zajęciach oraz ilość nieusprawiedliwionych nieobecności w szkole, które nie mogą przekroczyć pewnego pułapu – patrz: Nierealizowanie obowiązku szkolnego.

Obowiązek szkolny: od jakiego wieku i do ilu lat

Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat i trwa do ukończenia szkoły podstawowej lub do ukończenia 18. roku życia, jeśli do tego czasu dziecko pozostaje w szkole podstawowej.

Naukę w szkole mogą jednak rozpocząć dzieci młodsze – od 6. roku życia. Zwykle następuje to po uzyskaniu z poradni psychologicznej opinii o tym, że dziecko jest gotowe do szkoły.

Realizacja obowiązku szkolnego

Realizacja obowiązku szkolnego polega na uczęszczaniu przez dziecko do szkoły. Obowiązek szkolny może być również realizowany przez uczęszczanie do szkoły za granicą (wtedy poinformowanie o spełnianiu przez dziecko obowiązku szkolnego za granicą należy do obowiązków rodziców dziecka) lub uczestnictwo w edukacji domowej.

Kontrola obowiązku szkolnego

Kontrola spełniania obowiązku szkolnego przez dzieci mieszkające w obwodzie danej szkoły podstawowej spoczywa na dyrektorze tej szkoły. Dyrektor ma również obowiązek prowadzenia ewidencji spełniania obowiązku szkolnego przez uczniów.

W tym celu wójt gminy, burmistrz lub prezydent miasta przekazuje szkołom informacje o aktualnym stanie i zmianach w ewidencji dzieci i młodzieży w wieku od 3 do 18 lat. Obowiązek ten wynika bezpośrednio z zapisu art. 41 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe.

Szkoła podstawowa prowadzi księgę ewidencji dzieci podlegających obowiązkowi szkolnemu zamieszkałych w obwodzie szkoły. W niej dokonuje się wpisów:

  • imię i nazwisko dziecka,

  • datę i miejsce jego urodzenia,

  • numer PESEL oraz adres zamieszkania dziecka,

  • imiona i nazwiska rodziców,

  • adresy ich zamieszkania (jeżeli są różne od adresu zamieszkania dziecka);

oraz odnotowuje informacje o:

  • odroczeniu rozpoczęcia spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego, ze wskazaniem decyzji dyrektora szkoły podstawowej, na podstawie której nastąpiło odroczenie, a w przypadku dziecka niepełnosprawnego również ze wskazaniem orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego,

  • szkole, w tym o szkole za granicą lub przy przedstawicielstwie dyplomatycznym innego państwa w Polsce, albo miejscu realizacji zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, w którym dziecko spełnia obowiązek szkolny,

  • spełnianiu przez dziecko obowiązku szkolnego poza szkołą, ze wskazaniem zezwolenia dyrektora szkoły podstawowej, na podstawie którego dziecko spełnia obowiązek szkolny poza szkołą (edukacja domowa).

Nierealizowanie obowiązku szkolnego

O niespełnianiu obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki jest mowa, gdy w okresie jednego miesiąca szkoła odnotowuje co najmniej 50 proc. nieusprawiedliwionych nieobecności w szkole.

Nierealizowanie obowiązku szkolnego może wiązać się z karami dla rodziców/opiekunów dziecka. Najpierw jednak wkracza szkoła. Próbuje wyjaśnić z rodzicami przyczyny nieobecności dziecka w szkole. Następnie wychowawca, pedagog szkolny oraz rodzice ucznia podejmują wspólne działania w celu regularnego realizowania obowiązku szkolnego przez ucznia. Gdy to nie przynosi rezultatu, dyrektor szkoły wysyła do rodziców upomnienie listem poleconym, a po dwóch tygodniach, jeśli nie następuje poprawa, kieruje wniosek o wszczęcie egzekucji administracyjnej do organu egzekucyjnego, jakim jest gmina.

Kary za nierealizowanie obowiązku szkolnego

Zgodnie z art. 20 ustawy o systemie oświaty niespełnianie obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki podlega egzekucji – wynika to z przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Art. 121 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji mówi o tym, że grzywna w celu przymuszenia wykonania obowiązku może być nakładana na rodziców/opiekunów kilka razy w tej samej lub wyższej kwocie. Każdorazowo nałożona grzywna nie może przekraczać 5 000 zł.

Sankcje grożą także wtedy, gdy rodzice lub opiekun nieletniego uchylają się od wykonania obowiązków nałożonych na nich przez sąd rodzinny, sąd ten może wymierzyć im karę pieniężną w wysokości od 50 do 1500 złotych (zgodnie z art. 8 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich).

Trzeci sposób przymuszenia do egzekucji obowiązku szkolnego lub nauki to  art. 598 § 1 kodeksu postępowania cywilnego: Sąd opiekuńczy może wymierzyć grzywnę osobie, która uchyla się od objęcia opieki, opiekunowi, który nie wykonuje zarządzeń sądu opiekuńczego.

Odroczenie obowiązku szkolnego

Niektóre dzieci po odbyciu rocznego przygotowania przedszkolnego nie rozpoczynają nauki w szkole. Dzieje się tak tylko w uzasadnionych przypadkach, które uzyskują odroczenie obowiązku szkolnego.

O odroczeniu obowiązku szkolnego decyduje dyrektor szkoły na podstawie wniosku rodziców oraz dostarczonych mu dokumentów, w tym opinii (a nie diagnozy pedagogicznej!) poradni psychologiczno-pedagogicznej. Wynika to z art. 36 ust. 4 Prawa oświatowego.

Obowiązek szkolny – ustawa

Podajemy brzmienie ustawy stanowiącej obowiązek szkolny:

Dziennik Ustaw Dz.U.2021.1082 akt obowiązujący:

Art. 35. Obowiązek szkolny

1. Nauka jest obowiązkowa do ukończenia 18. roku życia.

2. Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat, oraz trwa do ukończenia szkoły podstawowej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18. roku życia.

źródło: sip.lex.pl

Przeczytaj też:

18-24 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
-20% na biżuterię i zegarki
-20% na biżuterię i zegarki
Rabat 20% na biżuterię i zegar... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
+
-20% na biżuterię i zegarki
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% na biżuterię i zegarki marki Elixa dostępne w salonach i na apart.pl. Oferta nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
-50% na drugi tańszy produkt
-50% na drugi tańszy produkt
Rabat 50% na drugi produkt w n... więcej»
Kod rabatowy:Triumph24
Zobacz
+
-50% na drugi tańszy produkt
Online
Stacjonarnie

Rabat 50% na drugi produkt w niższej cenie. Obejmuje wybrany asortyment dostępny w sklepach stacjonarnych, outletach, wybranych sklepach partnerskich i na pl.triumph.com. Oferta nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:Triumph24
Zobacz
Do -70% na wybraną ofertę
Do -70% na wybraną ofertę
Rabat do 70% na wybraną ofertę... więcej»
Kod rabatowy:SZZ2024
Zobacz
+
Do -70% na wybraną ofertę
Online

Rabat do 70% na wybraną ofertę bielizny i dodatków dostępną na intymna.pl. Szczegóły na stronie. 

Najniższa cena produktu ze zdjęcia z 30 dni przed obniżką - 149,99 zł.  

Cena produktu po zastosowaniu rabatu – 89,99 zł

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZZ2024
Zobacz
-25% na kosmetyki
-25% na kosmetyki
Rabat 25% na kosmetyki dostępn... więcej»
Kod rabatowy:szalonezakupy
Zobacz
+
-25% na kosmetyki
Online

Rabat 25% na kosmetyki dostępny na koicosmetics.pl. Oferta nie dotyczy zestawów. Szczegóły na stronie www. 

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:szalonezakupy
Zobacz
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za minimum... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
+
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Online

Rabat 25% na zakupy za minimum 499 zł w sklepie internetowym www.karcher.pl. Oferta dotyczy produktów nieprzecenionych z kategorii Home&Garden i nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
-20% na produkty marki
-20% na produkty marki
Rabat 20% na produkty marki Ri... więcej»
Kod rabatowy:Szalenstwo24
Zobacz
+
-20% na produkty marki
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% na produkty marki Rituals przy zakupach za min. 100 zł. Kod promocyjny obowiązuje w sklepach Rituals, aplikacji oraz na naszej stronie internetowej rituals.com. Z rabatu wyłączone są inne promocje, edycje limitowane oraz kalendarze adwentowe. Szczegóły u Partnera.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:Szalenstwo24
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA