Obowiązek alimentacyjny to rodzaj świadczenia, które polega na dostarczaniu środków utrzymania, jak również w miarę potrzeb, zapewnienie środków koniecznych w celu wychowania osoby uprawnionej do świadczeń alimentacyjnych. Alimenty realizowane są najczęściej w postaci regularnego wypłacania osobie uprawnionej lub jej opiekunowi określonych kwot pieniężnych.
Czasem, zależnie od okoliczności lub konkretnych potrzeb osoby uprawnionej, świadczenie alimentacyjne może polegać na dostarczaniu określonych środków w naturze, np. udostępnieniu mieszkania, udzieleniu lub zapewnieniu pomocy lekarskiej, osobistej pielęgnacji podczas choroby. W przypadku, kiedy osobą uprawnioną jest małoletni, obowiązek alimentacyjny realizują rodzice poprzez zapewnienie środków potrzebnych do utrzymania i wychowania. Najczęściej polega to na sprawowaniu osobistej opieki nad dzieckiem, udzielaniu mu pomocy w nauce, spędzaniu z nim czasu.
Postępowanie alimentacyjne stawia dochodzącego należnych mu roszczeń w uprzywilejowanej pozycji. Strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych na podstawie art. 96 § 1 pkt 1-2 KSCU.
Kosztów Sądowych nie ponoszą ponadto:
- strona pozwana w sprawie o obniżenie alimentów;
- strona dochodząca ustalenia ojcostwa lub macierzyństwa oraz roszczeń z tym związanych;
- strona, która została zwolniona od kosztów sądowych przez sąd - w zakresie przyznanego jej zwolnienia;
- kurator wyznaczony przez sąd orzekający lub sąd opiekuńczy dla danej sprawy.
Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeb również środków wychowania obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem. Oznacza to, że obowiązek alimentacyjny powstaje dopiero, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności, lub też nie może ona uczynić zadość swojemu obowiązkowi. Roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się po upływie trzech lat. W przypadku śmierci zobowiązanego do alimentów obowiązek alimentacyjny nie przechodzi na jego spadkobierców
Zobowiązania alimentacyjne pomiędzy:
1) rodzicem a dzieckiem: obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci powstaje w momencie narodzin dziecka. Wygasa dopiero, gdy dziecko się usamodzielni. Uzyskanie pełnoletności przez dziecko nie kończy tego obowiązku, jeżeli dziecko kontynuuje naukę, bądź nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka nie wygaśnie nigdy, jeżeli na skutek przyczyn od siebie niezależnych nie będzie się ono w stanie samodzielnie utrzymać.
Podobnie będzie w sytuacji, w której dziecko może się co prawda utrzymać, ale znajduje się w niedostatku. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie, wychowanie i zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb. Analogiczne zasady obowiązują pomiędzy osobami przysposobionymi a przysposabiającymi ich.
2) krewnymi innego stopnia, powinowatymi: obowiązek alimentacyjny może zaistnieć również pomiędzy:
- małżonkami i byłymi małżonkami
- byłymi małżonkami
- rodzeństwem
- dziećmi a ich rodzicami
- osobami a ich dalszymi zstępnymi
- osobami a ich dalszymi wstępnymi
Prawo do pomocy finansowej, określane mianem obowiązku alimentacyjnego, mają nie tylko dzieci, ale wszystkie osoby w rodzinie, które znalazły się w trudnej sytuacji materialnej. Tak więc alimenty mogą być zasądzone współmałżonkowi, rodzicom, rodzeństwu i innym krewnym, o ile zachodzą określone przepisami okoliczności. Występując o alimenty, nie można kierować się własnymi chęciami i na przykład wybrać dalszego krewnego, bo jest bogaty. Zgodnie z przepisami bliscy krewni są zobowiązani do alimentacji w następującej kolejności: małżonek, dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, rodzeństwo. Ważne! Obowiązek płacenia alimentów nie przechodzi na spadkobierców. Alimenty dla żony lub męża Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, w małżeństwie obowiązuje zasada równej stopy życiowej , co oznacza, że oboje małżonkowie powinni żyć na takim samym poziomie finansowym. Zdarza się jednak, że jedno z małżonków nie dokłada się do wydatków domowych, a zarobione pieniądze wydaje tylko na siebie. Z kolei drugi współmałżonek ze swojej pensji pokrywa wszystkie wydatki domowe . W takiej sytuacji może on domagać się od męża czy żony pieniędzy na drodze sądowej. Argument " pracuję, więc pieniądze są moje " nie ma żadnych umocowań prawnych (chyba że macie rozdzielność majątkową). Wynagrodzenie za pracę oraz inne przychody wchodzą w skład wspólności majątkowej. Warto wiedzieć: Co wchodzi w skład majątku małżeńskiego? Kiedy można spisać intercyzę? Alimenty dla byłej żony lub byłego męża Po rozwodzie przestaje obowiązywać zasada równej stopy życiowej. Jednak byli małżonkowie są zobowiązani do wzajemnej pomocy. Stwierdza to uchwała Sądu Najwyższego z 1987 r. Napisano w niej: "obowiązek świadczeń alimentacyjnych między małżonkami po rozwodzie...
Nie miej wyrzutów, że prosisz o pieniądze. Pamiętaj, że walczysz dla dziecka Zgodnie z prawem oboje rodzice powinni dbać o utrzymanie dziecka . Jeśli ty zajmujesz się nim na co dzień, wypełniasz swój obowiązek opieki. Drugi z rodziców powinien natomiast płacić na jego potrzeby. Dobrze, jeśli robi to dobrowolnie. Bywa jednak, że uchyla się od tego obowiązku, wymyślając różne wymówki. Wtedy musisz ustalić alimenty przez sąd. I nie ma znaczenia, czy jesteś mężatką/żonaty, czy samotną mamą/tatą. Podpowiadamy, co powinnaś/powinieneś zrobić, by dostać należne dziecku pieniądze . Krok 1: Jak złożyć pozew? Pozew możesz napisać sama/sam albo skorzystać z gotowego wzoru. Jeśli masz problem z napisaniem pozwu, możesz skorzystać z gotowego wzoru. Pobierz wzór ze strony: Pozew o alimenty:wzór. W pozwie należy podać: Imię i nazwisko dziecka oraz twoje dane, jako jego przedstawiciela ustawowego; Dane pozwanego, czyli ojca/matki dziecka; Wartość przedmiotu sporu, to znaczy kwotę alimentów , o jakie się ubiegasz (masz prawo domagać się pieniędzy za okres nie dłuższy niż trzy lata wstecz). Takie żądanie musisz uzasadnić. Opisz krótko swoje warunki (gdzie pracujesz, ile zarabiasz) oraz sytuację, w jakiej jest drugi rodzic dziecka (wskaż źródła i kwoty dochodów, jakie osiąga, opisz jego stan majątkowy, np. czy posiada własne mieszkanie). Nie zapomnij zaznaczyć, że prosisz o rozpatrzenie sprawy pod twoją nieobecność (możesz nie móc przyjść na rozprawę). Koniecznie własnoręcznie podpisz pozew. Do pozwu dołącz: Skrócony odpis aktu zawarcia małżeństwa, Skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dzieci), Skrócony odpis rozwodu lub orzeczenia o separacji, Zupełny odpis aktu urodzenia dziecka, gdy jest pozamałżeńskie, Zaświadczenie o zarobkach z twojego zakładu pracy lub zaświadczenie, że jesteś osobą...
Samotne macierzyństwo: urlop macierzyński i wychowawczy Jako samotna matka masz prawo do urlopu macierzyńskiego i wychowawczego w normalnym wymiarze. W swoim zakładzie pracy powinnaś zgłosić chęć wykorzystania dwóch dni do opieki nad dzieckiem , które będziesz mogła wykorzystać w ciągu roku kalendarzowego (po upływie roku, niewykorzystane, przepadną). Samotna matka może również złożyć wniosek o zasiłek rodzinny , jeśli tylko jej zarobki kwalifikują ją do tego typu pomocy; musi przedstawić zaświadczenie o dochodach za zeszły rok z Urzędu Skarbowego. Jeśli twoje dochody są niskie, możesz wystąpić o przyznanie pomocy finansowej do ośrodka opieki społecznej, odpowiedniego do twojego miejsca zamieszkania. Masz prawo do ewentualnej opieki nad dzieckiem w czasie jego choroby . Zobacz też: Wniosek o urlop wychowawczy Refundacje kosztów na opiekę dla dziecka Samotna matka może też liczyć na tzw. refundacje kosztów na opiekę dla dziecka do momentu ukończenia przez nie siedmiu lat; uzyska refundacje: na okres do trzech miesięcy, jeżeli podjęła zatrudnienie lub inną pracę zarobkową na okres co najmniej sześciu miesięcy, na okres do sześciu miesięcy, jeżeli podjęła zatrudnienie lub inną pracę zarobkową na okres co najmniej 12 miesięcy. Refundacja nie może przekroczyć połowy kwoty zasiłku dla bezrobotnych. Nie przysługuje też w przypadku przekroczenia kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Wspólne rozliczanie samotnej matki z dzieckiem Samotna mama może rozliczać się z Urzędem Skarbowym wspólnie z dzieckiem; wspólne rozliczenie jest możliwe, jeżeli dziecko nie ma skończonych 25 lat i pobiera naukę w szkole wyższej, wystarczy jednak, aby dziecko tylko przez część roku spełniało warunek wiekowy. Pamiętaj, że wspólne rozliczanie może mieć miejsce, jeśli dziecko w danym roku podatkowym nie uzyskało żadnych dochodów (z...
