Ciasteczka dla św. Mikołaja: przepisy na przepyszne ciastka kruche i specjalne speculoos
Zgodnie z tradycją, św. Mikołaj odwiedzając domy w Belgii i Holandii, liczy na specjalnie pieczone dla niego ciasteczka. Choć tzw. speculoos (speculaasje) przygotowuje się z myślą o św. Mikołaju, podobno są tak pyszne, że zajadają się nimi całe belgijskie i holenderskie rodziny. Z kolei według Amerykanów i Kanadyjczyków, Mikołaj chętnie zje każde ciasteczka, które będą nań czekać wraz z kubeczkiem mleka.
Ciasteczka dla Mikołaja to mogą być zwykłe kupione w sklepie herbatniki albo upieczone według specjalnego przepisu na tę okazję ciastka kruche lub tzw. ciasteczka speculaas. Nazwa speculaas pochodzi od dawnego niderlandzkiego słowa speculatie oznaczającego „ochotę na coś”, „chętkę” i „namysł”. Nie bez znaczenia jest, że łacińskie speculum znaczy lustro – obrazki na ciasteczkach są lustrzanym odbiciem tych widniejących na formach do tradycyjnego wypieku speculaas.
Spis treści:
- Ciasteczka dla św. Mikołaja: tradycja od XVII wieku
- Kiedy i gdzie zostawia się ciasteczka dla Mikołaja?
- Przepisy na ciasteczka dla św. Mikołaja
Ciasteczka dla św. Mikołaja: tradycja od XVII wieku
Choć zwyczaj pozostawiania ciasteczek dla Mikołaja (i marchewek dla jego reniferów) znamy w dużej mierze z amerykańskich filmów, okazuje się, że poczęstunek dla świętego znany był w Europie już w XVII wieku. Wtedy to na ziemie współczesnej Holandii i Belgii zaczęły trafiać przyprawy korzenne, które stały się nieodłącznym dodatkiem do ciasteczek zwanych speculoos – wypiekanych w specjalnych, drewnianych formach przed świętami Bożego Narodzenia.
Speculoos obecnie można kupić w sklepach przez cały rok (podobnie jak nasze rodzime pierniki). Jednak ci, co znają ich smak, twierdzą, że najlepiej smakują, jeśli są pieczone w grudniu dla Mikołaja.
Kiedy i gdzie zostawia się ciasteczka dla Mikołaja?
Jako że św. Mikołaj ma całkiem dobrą intuicję oraz „nosa” do tego, co dobre – bez trudu znajdzie przygotowane dla niego ciastka. Możemy zatem pozostawić je na talerzyku na stole w kuchni, na parapecie okiennym lub przed domem. O tym, jak dużo ciasteczek zostawić – decydujemy sami. Należy wziąć pod uwagę, że Mikołaj podróżuje z elfami lub Śnieżynką, którym też należy się słodki poczęstunek. Z drugiej strony – nasze ciasteczka z pewnością nie będą jedynymi, które przyjdzie Mikołajowi i jego towarzyszom kosztować w dzień rozwożenia prezentom… Można więc uznać, że trzy lub pięć ciasteczek spokojnie wystarczy, a pozostałe można śmiało spałaszować w gronie domowników.
Prócz ciasteczek dobrze jest zostawić też kubek z mlekiem do popicia. Warto też pamiętać o reniferach ciągnących sanie, które od ciastek zdecydowanie wolą słodką marchewkę.
Ciastka dla Mikołaja warto mieć gotowe przed 6 oraz 24 grudnia – tak, by w te dni czekały już na świętego. Jeśli nie mamy czasu na pieczenie ciastek, można oczywiście zaproponować Mikołajowi swoje ulubione ciastka ze sklepu, ale… one nie wypełnią naszego mieszkania zapachem tak jak te domowe.
Przepisy na ciasteczka dla św. Mikołaja
Poniżej przedstawiamy niezawodne przepisy na dwa rodzaje ciastek dla Mikołaja – speculoos oraz klasyczne kruche ciasteczka.
Speculoos: tradycyjne ciastka dla Mikołaja
- 2 szklanki mąki pszennej
- ½ szklanki cukru trzcinowego (im ciemniejszy tym lepszy)
- 120 g zimnego masła (min. 82 proc.)
- 3 łyżki mleka
- Przyprawy zmielone lub utłuczone w moździerzu, w następujących ilościach: cynamon – 1 łyżeczka, goździki i imbir – po ¼ łyżeczki, szczypta gałki muszkatołowej
- Zacznij od wymieszania suchych składników (mąki, cukru i przypraw).
- Do mieszanki dodaj mleko i starte na tarce zimne masło.
- Zagnieć ciasto.
- Owiń ciasto folią spożywczą i włóż do lodówki co najmniej na 2 godziny.
- Następnie rozwałkuj ciasto (na grubość ok. pół cm) i przy pomocy formy do speculoos lub zwykłych foremek wykrawaj z niego ciastka.
- Piecz przez około kwadrans w nagrzanym do 170 stopni piekarniku.
Kruche ciastka dla Mikołaja
- 1 ½ szklanki mąki (najlepiej wymieszaj mąkę tortową z pszenną mąką pełnoziarnistą)
- ½ szklanki cukru
- 100 g zimnego masła
- 1 jajko
- Ewentualnie łyżka śmietany 18 proc.
- 1 łyżka cukru waniliowego lub ulubiony olejek do ciasta (np. cytrynowy lub pomarańczowy)
- Zacznij od wymieszania suchych składników (mąki i cukru).
- Dodaj starte na tarce zimne masło i jajko (oraz cukier waniliowy/olejek).
- Zagnieć ciasto (jeśli jest za gęste – dodaj łyżkę śmietany, jeśli za rzadkie – łyżkę mąki).
- Następnie rozwałkuj ciasto (na grubość ok. pół cm) i używając foremek, wykrawaj ciastka.
- Piecz przez około kwadrans w nagrzanym do 170 stopni piekarniku.
Po wystudzeniu oba warianty ciastek dla Mikołaja świetnie smakują zarówno z mlekiem, kakao czy inką, jak i kawą czy herbatą.
Zobacz także: