Święta Bożego Narodzenia to dla wszystkich chrześcijan jedno z najważniejszych i najbardziej rodzinnych świąt w roku. I, mimo że w wigilię prawosławną, jak i katolicką wplecione są także słowiańskie tradycje oraz zwyczaje, to nie są one takie same. Dowiedz się, jak wygląda wigilia u prawosławnych i czym dzielą się prawosławni w wigilię.
Prawosławni i wierni innych obrządków wschodnich, m.in. grekokatolicy i staroobrzędowcy, odchodzą Boże Narodzenie zgodnie z kalendarzem juliańskim, który jest opóźniony w stosunku do naszego, gregoriańskiego, o 13 dni. W 2023 roku prawosławna wigilia wypada w piątek 6 stycznia.
Wigilia u wyznawców prawosławia wygląda podobnie jak ta obchodzona przez katolików. Wieczerzę rozpoczyna wspólna modlitwa i dzielenie się prosforą. Następnie wszyscy zasiadają do wspólnego posiłku. Po postnej kolacji (prawosławni, jak i katolicy nie uznają ryb za mięso) domownicy wspólnie kolędują, a dzieci znajdują pod choinką prezenty. W zależności od lokalnych zwyczajów prawosławni udają się na wieczorne nabożeństwo lub nocne czuwanie (odpowiednik katolickiej pasterki).
Wśród prawosławnych istnieją także znane dobrze katolikom przesądy związane z wigilią: należy spróbować każdej z potraw i przez cały dzień zachowywać się roztropnie, ponieważ zgodnie z dawnym porzekadłem „jaka wigilia, taki cały rok”. Zwyczajowo zostawia się (podobnie jak podczas katolickiej wigilii) puste miejsce przy stole wigilijnym dla niespodziewanego gościa.
Prawosławni i wierni obrządków wschodnich, tak jak i katolicy, przygotowują postne potrawy wigilijne, w których muszą się znaleźć: mak, bakalie, miód, ryby, grzyby, kapusta, groch, fasola, czosnek, zboża, owoce. Najważniejszą i najbardziej charakterystyczną potrawą jest kutia. Na stole wyściełanym białym obrusem, pod którym znajduje się sianko, wierni obrządku wschodniego stawiają:
Zobacz także:
Jak wyglądają święta w innych krajach? Czasami są podobne do naszych „polskich świąt”, jednak niekiedy zupełnie odmienne. Święta Bożego Narodzenia bez opłatka na stole? To możliwe! Nie wszędzie na świecie Boże Narodzenie obchodzone jest w taki sam sposób, a niektóre tradycje bożonarodzeniowe na świecie mogłyby nas zadziwić. Jakie zwyczaje bożonarodzeniowe są kultywowane w różnych częściach globu? Oto ciekawostki o zagranicznych świętach i nietypowych tradycjach. Najciekawsze tradycje bożonarodzeniowe na świecie : Hiszpania Niemcy Anglia Rosja Włochy Szwecja Austria Czechy Francja Grecja Dania Australia Republika Południowej Afryki Nietypowe tradycje bożonarodzeniowe na świecie Boże Narodzenie w Hiszpanii – tanecznie i wesoło Jedną z tradycji w Hiszpanii jest ceremonia tańca „Baile de los Seises”, która odbywa się zawsze 8 grudnia. Ludzie tańczą na ulicach w rytm tamburynów, grzechotek i kastanietów. Przyozdabiają też domy i ulice kolorowymi światełkami oraz budują szopki bożonarodzeniowe . Na hiszpańskim wigilijnym stole nie znajdziecie opłatka, zamiast niego przygotowywana jest chałwa. Święta Bożego Narodzenia w Niemczech To właśnie w Niemczech została zapoczątkowana tradycja ubierania choinki na święta Bożego Narodzenia. Zwyczaje bożonarodzeniowe w Niemczech nieco różnią się od tych polskich – na wigilijnym stole potrawy są raczej skromne, bardziej uroczyście traktuje się bożonarodzeniowy obiad. Niemcy składają sobie życzenia, jednak nie dzielą się opłatkiem. 25 grudnia na stole króluje między innymi: gęś z ziemniakami lub knedlami, pieczona kiełbasa, potrawy z kiszonej kapusty. Prezenty nie są chowane pod choinką, lecz stawiane na stole. Tradycją bożonarodzeniową w Niemczech jest również przygotowywanie na czas świąt...
Wielu z nas nie wyobraża sobie Bożego Narodzenia bez pachnącego, kolorowego drzewka iglastego. Choć tradycja ubierania choinki ma pogańskie korzenie, przyjęła się także w kulturze chrześcijańskiej. Podpowiadamy, skąd się wzięła choinka i kiedy powinno się ją ubierać. Spis treści: Skąd się wziął zwyczaj ubierania choinki? Historia ozdób bożonarodzeniowych Symbolika choinki Kiedy ubierać się choinkę (tradycja)? Kiedy rozbierać choinkę zgodnie z tradycją? Skąd wziął się zwyczaj ubierania choinki? Zwyczaj ubierania choinki przywędrował do Polski z Niemiec. A skąd wziął się w Niemczech? Z Francji (a dokładnie z Alzacji, północno-wschodniej części Francji). Alzacki zwyczaj ubierania choinki bardzo spodobał się Marcinowi Lutrowi, niemieckiemu reformatorowi religijnemu (starsi uczniowie z pewnością kojarzą jego nazwisko z reformacją). Tradycja szybko zyskała uznanie wśród większości Niemców, by potem rozprzestrzenić się na całą Europę. Od kiedy w Polsce ubieramy choinkę? Zwyczaj ubierania choinki przywędrował do Polski na przełomie XVIII i XIX wieku. Najpierw tradycję tę pokochali arystokraci i mieszkańcy miast, w dwudziestoleciu międzywojennym choinkę ubierano również na polskich wsiach. Drzewko przystrajano orzechami i rajskimi jabłuszkami. Pierwsze bombki z dmuchanego szkła również przypominały jabłka i orzechy. Zanim na przełomie XVIII i XIX wieku w Polsce zaczęto ubierać choinkę – wzorem tradycji, która przyszła do Polski z protestanckich Niemiec – naszym przodkom podczas wieczerzy wigilijnej towarzyszyły gałązki jodły lub tylko jej czubki. Co ciekawe, choinki początkowo były wieszane do góry nogami pod sufitem. Sposób stawiania choinki, który znamy obecnie, stosowany jest od czasu, gdy drzewko świąteczne zawitało pod strzechy katolików. Zanim to się stało, wiele polskich...
Nakrywając stół do Wigilii, praktykujący katolicy nie zapominają o duchowym pokarmie, jakim jest dla nich Słowo Boże i modlitwa. Dlatego oprócz talerzy, półmisków pełnych tradycyjnych wigilijnych potraw i opłatka, na ich stole nie może zabraknąć świec i Biblii. Pismo święte, z którego będzie odczytywany odpowiedni fragment, może być w dowolnym przekładzie – np. staropolskiej wersji z 1599 roku w słynnym tłumaczeniu Jakuba Wujka, ze współczesnej Biblii Tysiąclecia lub biblii w gwarze… śląskiej, góralskiej lub kaszubskiej. Spis treści : Tradycja czytania fragmentu Pisma świętego w wigilijny wieczór Kiedy i kto powinien czytać fragment Pisma św. w wigilię? Fragment Ewangelii wg św. Łukasza czytany w wigilię (dwie wersje) Tradycja czytania fragmentu Pisma świętego w wigilijny wieczór Trudno powiedzieć, kiedy tak naprawdę powstała tradycja odczytywania w domach fragmentu Ewangelii podczas Wigilii. Można jedynie przypuszczać, że do końca XVIII wieku o zwyczaju tym nie mogło być mowy, ponieważ aż 90 proc. Polaków nie potrafiło czytać. Z każdym kolejnym wiekiem odsetek analfabetów malał, a jeszcze w 1931 roku wśród polskich katolików wynosił 17 procent. Jednocześnie, chociażby w Chłopach W. Reymonta, znajdziemy dowód na to, że nawet niepiśmienny, prosty lud nie zapominał w wigilijny wieczór o modlitwie poprzedzającej dzielenie się opłatkiem. W tomie zatytułowanym Zima chłopi wypatrują pierwszej gwiazdki, by na jej widok uklęknąć wprost na śniegu. Padają też słowa: „Czas wieczerzać, kiedy słowo ciałem się stało!”, które są nawiązaniem do Ewangelii. Bezpośrednio przed wieczerzą gospodarz Boryna przeżegnał się i podzielił opłatek między zebranych w chacie. Kiedy i kto powinien czytać fragment Pisma św. w Wigilię? Fragment Ewangelii przed kolacją wigilijną może czytać osoba będąca...
