syndrom gardnera
PinkCoffee Studio/Adobe Stock
Związki i seks

Syndrom Gardnera – jak poznać, że rodzic manipuluje dzieckiem

Syndrom Gardnera, zwany też zespołem Gardnera, dotyczy dzieci rozwodzących się lub rozwiedzionych rodziców. Powstaje jako wynik wpływu jednego z rodziców na dziecko i własnego zaangażowania dziecka. Sprawdź, jak rozpoznać nastawianie dziecka przeciwko matce lub ojcu.

Syndrom Gardnera nie jest jednostką chorobową, nie ma go na liście zaburzeń psychicznych. Nie ma natomiast wątpliwości, że występuje u części dzieci rozwiedzionych rodziców (ale też gdy nastąpiła separacja rodziców), a dziecko wykazujące objawy zespołu alienacji rodzicielskiej, wymaga pomocy psychologicznej.

Spis treści:

Czym jest syndrom Gardnera?

​Nazwa „syndrom Gardnera” pochodzi od nazwiska naukowca, Richarda Gardnera, który w 1985 roku jako pierwszy sformułował pojęcie zespołu oddzielenia od drugoplanowego rodzica. Gardner wyciągnął swoje wnioski na podstawie obserwacji, z których wynikało, że dzieci często składają fałszywe, niezgodne z rzeczywistością i oczerniające drugoplanowego rodzica zeznania o molestowaniu seksualnym.

Syndrom Gardnera nazywany jest także zespołem oddzielenia od drugoplanowego opiekuna. Z angielskiego oznacza się go skrótem PAS (Parent Alienation Syndrome). Gardner twierdził, że zespół objawów PAS występuje u dziecka wyłącznie w sytuacji rozwodu rodziców i spraw sądowych o przyznanie opieki. W literaturze spotyka się też pojęcie zespołu alienacji rodzicielskiej, które jest odpowiednikiem syndromu Gardnera.

Syndrom Gardnera – przyczyny

Zespół alienacji rodzicielskiej rozwija się u dzieci, których rodzice rozwodzą się lub postanawiają żyć w separacji. Nie jest to jednak jedyny warunek jego zaistnienia – nie wszystkie dzieci rozwodzących się rodziców wykazują objawy syndromu Gardnera. Olbrzymi wpływ na powstanie tego zaburzenia jest ma działanie jednego z rodziców, który usiłuje nastawić dziecko przeciwko drugiemu rodzicowi i używa do tego celu technik nazwanych „praniem mózgu”, izolowaniem dziecka od drugiego rodzica oraz programowaniem dziecka. Na czym to polega?

Zespół Gardnera rozwija się u dziecka, gdy jeden z rodziców:

  • próbuje dyskredytować drugiego rodzica w oczach dziecka,
  • mówi źle o drugim rodzicu w obecności dziecka,
  • oskarża drugiego rodzica w obecności dziecka,
  • wmawia dziecku, że drugi rodzic go nie kocha, nie chce go, nie zależy mu na nim, że woli swoja nową rodzinę, że woli dzieci zrodzone w nowej rodzinie,
  • utrudnia kontakty dziecka z drugim rodzicem – uniemożliwia spotkania czy rozmowy telefoniczne.


Ryzyko rozwinięcia się syndromu Gardnera rośnie w momencie, gdy dziecko włączane jest w sprawę rozwodową, zmuszane do zeznawania na niekorzyść jednego z rodziców, gdy rodzice nie mogą porozumieć się w sprawie opieki naprzemiennej nad dzieckiem po rozwodzie i toczą w sądzie walkę o opiekę nad dzieckiem.

Objawy syndromu Gardnera

Richard Gardner w swojej pracy wymienił osiem objawów, które stwierdza się u dziecka doznającego zespołu alienacji rodzicielskiej. Są to zachowania, które mogą sugerować, że dochodzi do manipulacji dzieckiem, że drugi rodzic nastawia dziecko przeciwko ojcu lub matce.

Objawy syndromu Gardnera (zespołu alienacji rodzicielskiej):

  • dziecko nie ma mieszanych uczuć wobec rodzica, od którego jest odsuwane; prezentuje wobec niego wyłącznie negatywne emocje,
  • dziecko notorycznie i bezpodstawnie krytykuje jednego z rodziców,
  • dziecko nie potrafi uzasadnić krytyki rodzica przykładami,
  • twierdzi, że to jego własne opinie (tymczasem tak zostało „zaprogramowane” przed jednego z rodziców),
  • dziecko zawsze trzyma stronę rodzica, który jest przyczyną alienacji rodzicielskiej,
  • dziecko nie ma wyrzutów sumienia z powodu złego traktowania lub odczuwanej wobec jednego z rodziców nienawiści
  • dziecko krytykując rodzica, używa sformułowań używanych przez dorosłych zwłaszcza wtedy, gdy opowiada o nieprawdziwych zdarzeniach lub takich, których pamiętać nie może,
  • negatywne uczucia wobec jednego z rodziców dziecko rozciąga na innych członków rodziny związanych z rodzicem, od którego dziecko jest izolowane.


Gardner dodał również, że aby zdiagnozować PAS, dziecko powinno mieć silną więź z manipulującym nim rodzicem, a wcześniej miało silną więź z rodzicem wyobcowanym. Do potwierdzenia diagnozy dziecko powinno też wykazywać negatywne zachowania w obecności wyalienowanego rodzica i buntować się, gdy ma znajdować się pod jego opieką.

Syndrom Gardnera – stopnie nasilenia

Specjaliści wyróżniają trzy stopnie nasilenia zespołu alienacji rodzicielskiej:

  • łagodny – dziecko jest jedynie okresowo krytyczne wobec jednego rodzica, ale nie ma nic przeciwko spotkaniom z nim,
  • umiarkowany – dziecko krytykuje jednego rodzica, nie chce się z nim spotykać, a podczas spotkań źle się zachowuje, nie okazuje szacunku,
  • poważny – dziecko wobec jednego z rodziców wykazuje nie niechęć i krytycyzm, ale wrogość, która czasami może przyjmować postać agresji, nie tylko słownej.


Im większe nasilenie objawów syndromu Gardnera, tym większe konsekwencje może mieć on dla dziecka. Wśród nich wymienia się: poczucie lęku, a nawet winy, stany depresyjne, problemy emocjonalne w dorosłym życiu.

Leczenie syndromu Gardnera

Zespołowi alienacji rodzicielskiej najlepiej jest zapobiegać, czyli zapewnić dziecku pomoc psychologiczną podczas rozwodu rodziców. W razie potrzeby, psychoterapii powinni poddać się także rodzice z tendencją do nieuzasadnionego alienowania dziecka od drugiego rodzica.

W zależności od nasilenia syndromu Gardnera u dziecka, niezbędna może być psychoterapia lub psychoterapia wsparta leczeniem farmakologicznym (gdy u dziecka pojawią się fobie, stany lękowe czy depresyjne). Rozpoczęcie terapii w sytuacji, gdy jedno z rodziców nie przestaje manipulować dzieckiem, może nie dawać satysfakcjonujących rezultatów.

Część dzieci z syndromem Gardnera dopiero w dorosłości zdaje sobie sprawę z tego, że zostały zmanipulowane przez matkę lub ojca, rozpoczynają terapię i próbują odbudować zdrowe relacje z rodzicami.

Bibliografia:
1. Irena Namysłowska, Janusz Heitzman, Anna Siewierska, „Zespół Gardnera – zespół oddzielenia od drugoplanowego opiekuna (PAS). Rozpoznanie czy rzeczywistość rodzinna?”, Psychiatria Polska 2009, tom XLIII, numer 1
2. healthline.com


Zobacz także:

18-24 KWIETNIA
szaleństwo zakupów
do -30% na wybrany asortyment
do -30% na wybrany asortyment
Rabat do 30% na meble i dodatk... więcej»
Kod rabatowy:SZ30
Zobacz
+
do -30% na wybrany asortyment
Online

Rabat do 30% na meble i dodatki do Twojego domu. Oferta nie łączy się z innymi akcjami promocyjnymi. Promocja dostępna na sfmeble.pl. Szczegóły na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZ30
Zobacz
-20% na wybrane produkty
-20% na wybrane produkty
Rabat 20% na kolczyki oraz akc... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
+
-20% na wybrane produkty
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% na kolczyki oraz akcesoria przy zakupach za min. 299 zł. Rabat 20% na zegarki do 8 000 zł. Szczegóły w salonach i na wkruk.pl

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Rabat 25% na zakupy za minimum... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
+
Rabat 25% na zakupy za min. 499 zł
Online

Rabat 25% na zakupy za minimum 499 zł w sklepie internetowym www.karcher.pl. Oferta dotyczy produktów nieprzecenionych z kategorii Home&Garden i nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły na stronie www.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO25
Zobacz
20% rabatu na kosmetyki Clarena
20% rabatu na kosmetyki Clarena
Rabat na cały asortyment dostę... więcej»
Kod rabatowy:SZALONE20
Zobacz
+
20% rabatu na kosmetyki Clarena
Online
Stacjonarnie

Rabat na cały asortyment dostępny w sklepach stacjonarnych i na e-clarena.eu. Promocja obowiązuje dla zamówień powyżej 100zł oraz obejmuje produkty nieprzecenione. Szczegóły u sprzedawcy i na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALONE20
Zobacz
Rabat 25%
Rabat 25%
Rabat na kolekcję SS24 Guess o... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
+
Rabat 25%
Online
Stacjonarnie

Rabat na kolekcję SS24 Guess oraz Marciano by Guess, z wyłączeniem kolekcji kapsułowych i carryovers. Dostępny w sklepach stacjonarnych oraz online na www.guess.eu/pl. Nie dotyczy outletów.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO24
Zobacz
-20% przy zakupach za min. 250 zł
-20% przy zakupach za min. 250 zł
Rabat 20% dla wszystkich klien... więcej»
Kod rabatowy:SZALENSTWO20
Zobacz
+
-20% przy zakupach za min. 250 zł
Online
Stacjonarnie

Rabat 20% dla wszystkich klientów przy zakupach za min. 250zł. Oferta obowiązuje w sklepach stacjonarnych oraz na www.intimissimi.com, nie łączy się z innymi promocjami. Szczegóły w sklepach i na stronie.

Oferta ważna:18 - 24.04.2024
Kod rabatowy:SZALENSTWO20
Zobacz
REKLAMA
Nasze akcje
częste oddawanie moczu u dziecka
Zakupy
Szukasz najlepszego nocnika dla dziecka? Sprawdź nasz ranking!
Współpraca reklamowa
Kobieta czyta książkę
Zakupy
Tej książce ufają miliony rodziców! Czy masz ją na półce?
Współpraca reklamowa
łojotokowe zapalenie skóry
Pielęgnacja
Test zakończony sukcesem! 99% osób poleca te kosmetyki
Współpraca reklamowa
Polecamy
Porady
Ile dać na Chrzest?
Święta i uroczystości
Ile dać na chrzest w 2024 roku? (ile od dziadków a ile od chrzestnej, chrzestnego i gości) 
Luiza Słuszniak
wierszyki o wiośnie
Gry i zabawy
Wiersze o wiośnie: piękne utwory znanych poetów i krótkie rymowanki dla dzieci
Ewa Janczak-Cwil
cytaty na komunię
Cytaty i przysłowia
Cytaty na komunię świętą: piękne i mądre, Jana Pawła ll, cytaty z Biblii
Joanna Biegaj
Rocznica Komunii Świętej – prezenty
Święta i uroczystości
Rocznica Komunii świętej – co z tortem i prezentami? I czy udział w rocznicy komunii jest obowiązkowy? 
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
5 dni opieki na dziecko
Prawo i finanse
5 dni opieki nad dzieckiem: od kiedy, ile płatne? Przepisy 2024
Joanna Biegaj
ospa u dziecka a wychodzenie na dwór
Zdrowie
Ospa u dziecka a wychodzenie na dwór: jak długo będziecie w domu? Czy podczas ospy można wychodzić?
Milena Oszczepalińska
chłopiec, dziecko, krzyk, złość
Wychowanie
Agresywne dziecko w przedszkolu: co robić, gdzie zgłosić?
Magdalena Drab
Cytaty na chrzest
Cytaty i przysłowia
Cytaty na chrzest: piękne sentencje i złote myśli z okazji chrzcin
Milena Oszczepalińska
Szkoła w Chmurze: kto może z niej skorzystać?
Edukacja
Szkoła w Chmurze: na czym polega, czy jest legalna i kto może z niej skorzystać?
Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
jak ubierać niemowlę na spacer wiosną
Pielęgnacja
Jak ubierać niemowlę wiosną: w kwietniu, w maju i przy 20 stopniach [LISTA UBRANEK]
Magdalena Drab
Przedszkolaki powinny się bawić, a nie ciągle uczyć
Edukacja
Przedszkolaki coraz częściej potrafią czytać i pisać, ale mają zaburzenia sensoryczne. Gdzie tkwi błąd?
Milena Oszczepalińska
dziecko ciągle choruje
Zdrowie
Dziecko ciągle choruje: nawracające zapalenie oskrzeli i infekcje gardła [CO ROBIĆ?]
Magdalena Drab
Pełne szpitale RSV
Aktualności
Lekarz mówi wprost: dziecko z RSV i z dusznością umrze, jeśli nie trafi do szpitala
Ewa Janczak-Cwil
wpływ telewizji na rozwój dziecka
Wychowanie
Wpływ telewizji na rozwój dziecka – negatywne i pozytywne skutki oglądania telewizji
Aneta Grinberg
morfologia u dzieci
Zdrowie
Morfologia u dzieci – jak czytać wyniki krwi [NORMY]
Ewa Janczak-Cwil
znieczulenie podpajęczynówkowe
Poród naturalny
Znieczulenie podpajęczynówkowe najczęściej stosowane podczas cesarskiego cięcia [zalety i wady]
Agnieszka Majchrzak
Urlop ojcowski
Prawo i finanse
Urlop ojcowski 2024: ile dni i ile płatny? Dokumenty i wniosek o urlop dla ojca
Magdalena Drab
kiedy wkładać dziecku czapkę
Zdrowie
Kiedy wkładać dziecku czapkę? I czy przewianie uszu to mit? [PEDIATRA WYJAŚNIA]
Małgorzata Wódz

Strefa okazji i inspiracji

REKLAMA