Głoski nosowe: czym są, jak powstają [PRZYKŁADY]
Na to, jak wymawiamy daną głoskę, wpływa wiele czynników. W procesie mowy biorą udział nie tylko usta, ale i krtań, płuca i nos. Gdy przy wymawianiu poszczególnych głosek powietrze wydostaje się przez jamę ustną i nos, wówczas mamy do czynienia z głoskami nosowymi.
Jak rozpoznać, jaka głoska jest nosowa, a jaka ustna? To prostsze, niż ci się wydaje. Wyjaśnimy, czym są głoski nosowe, w jaki sposób się je wymawia oraz jakie głoski w języku polskim zaliczamy do tej kategorii. Podajemy również przykłady słów zawierających głoski nosowe.
Co to są głoski nosowe?
Głoski nosowe to głoski, w których wymowie bierze udział zarówno jama ustna, jak i jama nosowa. Powietrze podczas wymawiania głosek nosowych przepływa przez oba te narządy.
W trakcie wymawiania głosek nosowych kluczowe jest ułożenie podniebienia, a dokładniej – podniebienia miękkiego (jest zakończone tzw. języczkiem). W trakcie wymawiania głosek nosowych podniebienie miękkie odchyla się do tylnej ściany jamy gardłowej, wskutek czego powietrze dostaje się do jamy nosowej. Sprawia to, że wymawiana głoska zyskuje charakterystyczne nosowe brzmienie.
W polskim alfabecie jest niewiele głosek nosowych – jest ich zaledwie 6.
Jakie są głoski nosowe?
Głoski nosowe występujące w języku polskim to: ą, ę, m, m’ („m” zmiękczone) n, ń. Cała reszta głosek to głoski ustne.
Język polski jest jednym z dwóch języków słowiańskich, obok kaszubskiego, w którym zachowały się samogłoski nosowe. Co ciekawe polska samogłoska nosowa ą to tak naprawdę nosowe o, a nie a (taki zapis utrwalił się w trakcie rozwoju języka polskiego).
Zapamiętaj:
Wszystkie głoski nosowe w języku polskim to:
- samogłoski nosowe: ą i ę.
- spółgłoski nosowe: m, m’, n, ń.
Wyrazy z głoskami nosowymi – przykłady
Przykłady wyrazów, które zawierają głoski nosowe:
- minął (m', n, ą),
- wzięłam (ę, m),
- nos (n),
- koń (n),
- zasnąłem (n, ą, m),
- zaczęłam (ę, m),
- uśmiechnęłam (m', ę, m),
- płynęłam (n, ę, m),
- słońce (ń),
- kąt (ą),
- męczyć (m, ę),
- mącić (m, ą),
- niosę (n', ę),
- mówię (m, ę),
- mówią (m, ą).
Zobacz też:
- Głoski dźwięczne i bezdźwięczne – co to jest, jak je odróżnić, przykłady
- Słuch fonematyczny: co to jest i jak go rozwijać? Jakie są objawy zaburzeń słuchu fonemowego?
- Wady wymowy u dziecka: skąd się biorą, czy to wina rodziców?