Kordian to dramat romantyczny, który po raz pierwszy ukazał się w 1834 roku. Juliusz Słowacki pisał swe dzieło w Genewie. Tworząc, nawiązywał do aktualnych problemów Polaków, zarówno politycznych jak i moralnych. Przeczytaj streszczenie Kordiana, by wykorzystać znajomość lektury podczas sprawdzianu, egzaminu lub pisania rozprawki.

Reklama

Spis treści:

  1. Kordian – plan wydarzeń
  2. Kordian – streszczenie krótkie
  3. Kordian – streszczenie szczegółowe
  4. Geneza utworu Kordian
  5. Kordian – opis bohaterów

Kordian – plan wydarzeń

  1. Przepowiednia czarownic o trudnej przyszłości narodu polskiego.
  2. Zapowiedź nowego modelu poezji.
  3. Opowieść Grzegorza (sługi Kordiana).
  4. Wyznanie miłości Kordiana do Laury.
  5. Próba samobójcza Kordiana.
  6. Podróże Kordiana po Europie (Anglia, Włochy).
  7. Przemiana Kordiana na szczycie Mont Blanc i poświęcenie się dla ojczyzny.
  8. Koronacja cara.
  9. Pragnienie zamordowania cara.
  10. Próba zabójstwa cara.
  11. Skazanie na śmierć Kordiana.
  12. Rozmowa Kordiana z Grzegorzem i księdzem.
  13. Ułaskawienie Kordiana.
  14. Strzały (nieznany dalszy los Kordiana).

Na podstawie powyższych punktów możesz spróbować samodzielnie ułożyć mniej lub bardziej szczegółowe streszczenie Kordiana.

Kordian – streszczenie krótkie

Jak w kilku zdaniach przestawić, o czym jest Kordian? To historia młodzieńca, który po nieudanej próbie samobójczej rusza w podróż i przechodzi przemianę. Już nie jest apatycznym, nieszczęśliwie zakochanym romantykiem, a pełnym gotowości do działania i poświęceń Polakiem. Postanawia, że to on będzie tym, który zabije cara, ciemiężcę narodu polskiego. Plan ten jednak nie udaje się, a Kordian zostaje skazany na śmierć. Decyzja o ułaskawieniu dociera w chwili, gdy pada rozkaz wystrzału. Tak kończy się utwór.

Już na podstawie tego krótkiego streszczenia Kordiana możesz nawiązać do utworu, pisząc rozprawkę na temat miłości, patriotyzmu, zbrodni czy przemiany bohatera.

Zobacz także

Kordian – streszczenie szczegółowe

Przygotowanie

Jest noc sylwestrowa 1799 roku (wiek XVIII tej nocy zmieni się w wiek XIX). Diabły i czarownice zbierają się w chacie czarnoksiężnika Twardowskiego. Szatan oznajmia, że zbliża się wielki moment dla pewnego narodu (Polaków). Z wielkiego kotła wychodzą kolejno – stworzone przez samego szatana – ważne dla historii Polski postacie. Ich opisy wskazują, że są to:

  • przywódcy powstania listopadowego: Józef Chłopicki, Jan Krukowiecki, Adam Jerzy Czartoryski, Jan Skrzynecki,
  • Julian Ursyn Niemcewicz,
  • Joachim Lelewel.

Spotkanie przerywają aniołowie, którzy przeganiają diabły i czarownice. Archanioł prosi o zmiłowanie nad Polską.

Prolog

W tej części występują Trzy Osoby:

  • Pierwsza Osoba: Adam Mickiewicz (ukazany jako ktoś, kto bezzasadnie uważa się za boskiego proroka, zwiastującego cud zmartwychwstania Polski),
  • Druga Osoba: postać polemizująca z Mickiewiczem,
  • Trzecia Osoba: postać zupełnie przeciwna Mickiewiczowi.

(Należy zauważyć, że autor prologu przeciwstawia się koncepcji poetyckiej swego największego rywala, Adama Mickiewicza).

Akt I:

Scena 1

Kordian snuje rozważania na temat swego charakteru i usposobienia.

Następnie słucha trzech bajek, które opowiada sługa Grzegorz:

  • o Janku, co psom szył buty,
  • o bitwie pod piramidami,
  • opowieści z dziejów polskich żołnierzy.

Scena 2

Kordian rozmawia z ukochaną Laurą. Kobieta jest starsza od niego i traktuje go raczej jak syna niż obiekt uczuć erotycznych. Po odjeździe Laury i Grzegorza Kordian wyjawia zamiar popełnienia samobójstwa.

Scena 3

Laura ma wyrzuty sumienia, że potraktowała Kordiana szyderczo. Niepokoi się o chłopaka. Od Grzegorza dowiadujemy się, że Kordian próbował się zabić.

Akt II: Rok 1828. Wędrowiec

Ten akt nie dzieli się na sceny – Kordian odbywa podróż po różnych miejscach Europy (ostatnie z nich to szczyt Mont Blanc, gdzie wygłasza swój słynny monolog).

  • Londyn, James Park. Kordian snuje rozważania nad ludzkim życiem oraz zachwyca się pięknem ogrodu św. Jakuba. Refleksje przerywa tutejszy Dozorca, który przekonuje Kordiana, że wszystkim na świecie rządzi pieniądz (a jedyne, czego nie da się kupić to szacunek).
  • Dover (Anglia). Kordian czyta fragment Króla Leara Szekspira. Składa hołd wielkości pisarza. Mężczyzna dostrzega, jak wielka przepaść dzieli literaturę od rzeczywistości.
  • Włochy. Kordian poznaje Wiolettę. Piękna kobieta zapewnia go o swej miłości, lecz gdy Kordian obwieszcza jej, że jest bankrutem – jej uczucie znika. Wioletta okazuje się osobą, dla której ważne są wyłącznie pieniądze i udogodnienia związane z bogactwem. Podczas pobytu we Włoszech Kordian prosi Papieża, by pobłogosławił Polskę i Polaków, lecz ten go zbywa. W rozmowie przeszkadza im papuga, która wypowiada łacińskie słowa. Papież stwierdza, że w razie buntu i powstania jako pierwszy rzuci klątwę na naród polski.
  • Szczyt góry Mont Blanc. Kordian zmienia się z zagubionego, niedojrzałego mężczyzny w osobę o nadludzkich możliwościach. Pragnie działać. Czuje na sobie obowiązek walki o wolność Polski, choćby miał za to zapłacić życiem. Właśnie na szczycie Mont Blanc wypowiada słowa:

Polska Winkelriedem narodów!

Co to znaczy? Winkelried był szwajcarskim bohaterem z czasów średniowiecza. Według legendy, podczas bitwy Szwajcarii i Austrii, skierował całą uwagę i ostrza wrogów na siebie. Zginął, lecz po tym wydarzeniu jego kraj był bliższy zwycięstwa. Polska jako Winkelried narodów ma być krajem, który cierpiąc i ginąc, pokaże Europie, że walka o wolność jest najważniejsza.

Po skończonym monologu na Mont Blanc bohater na chmurze udaje się do Polski.

Akt III: Spisek koronacyjny

Scena 1

Warszawa, plac przed Zamkiem Królewskim. Tłum oczekuje na przybycie cara. Dla wielu zebranych jego koronacja na władcę Polski to okazja do tańców i pijaństwa.

Scena 2

W warszawskiej katedrze św. Jana Konstanty zostaje koronowany na króla Polski i przysięga respektować konstytucję.

Scena 3

Ponownie plac przed Zamkiem Królewskim. Szlachcic (jeden z widzów spośród tłumu) stwierdza, że car nie dotrzyma wierności konstytucji. Szewc (inny widz) uważa, że lepiej skupić się na tym, co tu i teraz. Widział jak podczas rozganiania zebranych potrącona przez księcia Konstantego kobieta upuściła dziecko z rąk.

Na ulicach stoją beczki z winem, by wszyscy mogli uczcić koronację księcia Konstantego. W pewnym momencie słychać śpiew Nieznajomego, który zachęca, by tłum pił, a w tym czasie ktoś wreszcie zemści się na carze.

Scena 4

Spotkanie spiskowców w podziemiach warszawskiego kościoła św. Jana. Spiskowcy przeprowadzają głosowanie dotyczące zamordowania cara i jego rodziny, w którym opowiadają się „za” lub „przeciw”. Zdania są podzielone. Kordian postanawia poświęcić własne życie dla dobra ojczyzny i rodaków. Wie, że jako carobójca nie ma szans na ucieczkę.

Scena 5

Kordian przechodzi przez komnaty królewskie i kieruje się do sypialni cara. W jego głowie toczy się walka między obowiązkiem moralnym a instynktem samozachowawczym – walka Strachu i Imaginacji. Wyczerpany Kordian mdleje u progu sypialni cara. Hałas budzi władcę, który rozkazuje rozstrzelać Kordiana. Przedtem żąda jednak, by sprawdzono, czy jest obłąkany.

Scena 6

Szpital dla obłąkanych. Do Kordiana przychodzi szatan pod postacią Doktora. Pokazuje mężczyźnie dwóch chorych psychicznie pacjentów (jeden uważa się za krzyż, na którym skonał Chrystus, drugi – z uniesioną ręką jest pewny, że właśnie na jego dłoni opiera się świat). Szatan chce w ten sposób przekonać Kordiana, że wiara w nadludzką moc jednostki to domena wariatów.

Rozmowę Kordiana z Doktorem przerywa wejście cara, księcia i ich żołnierzy. Doktor znika w popłochu. Egzekucja Kordiana ma się odbyć na Placu Saskim.

Scena 7

Plac Saski. Książę Konstanty grozi Kordianowi okrutną śmiercią. Każe mu dosiąść konia i przeskoczyć przez wysoką górę z ustawionych w kształt piramidy karabinów zakończonych bagnetami. Kiedy Kordian wykonuje polecenie, na rozkaz władcy zostaje przeprowadzony do celi. Car rozkazuje, by sąd wojskowy wydał na Kordiana wyrok śmierci.

Scena 8

Cela klasztorna zmieniona w więzienie. Główny bohater spowiada się, przygotowując się na śmierć. Podkreśla walor ofiary i samozaparcia oraz nawiązuje do bohaterskiej przeszłości narodu. Żegna się z Grzegorzem.

Scena 9

Książę prosi cara o ułaskawienie Kordiana. Padają argumenty natury politycznej, a następnie osobistej. Car pod naciskiem brata ustępuje, podpisuje ułaskawienie Kordiana, które zostaje wysłane na miejsce egzekucji.

Scena 10

Przed śmiercią Kordian zostaje pozbawiony szlachectwa. Między ludźmi toczą się rozmowy dotyczące egzekucji. Na miejsce dociera adiutant księcia z ułaskawieniem dla Kordiana, lecz oficer, który dał znak do wystrzału, nie widzi go... W tym miejscu dramat się kończy.

Geneza utworu Kordian

Juliusz Słowacki pisał dramat, gdy przebywał w Genewie (w roku 1834). Utwór ten był osobistym rozrachunkiem z tym, co czuł naród polski po upadku powstania listopadowego (1830). Tytułowy bohater wyraża krytyczny głos autora wobec przebiegu powstania listopadowego. W Kordianie obecna jest również polemika Słowackiego z Mickiewiczem – w czasach powstawania utworu Słowacki nie krył, że w wielu aspektach nie zgadza się z postawą swego największego rywala.

Kordian – opis bohaterów

Ważnym uzupełnieniem streszczenia krótkiego i szczegółowego są opisy postaci występujących w dziele.

  • Kordian – cierpi na tzw. chorobę wieku, objawiającą się nudą, apatią, niechęcią do życia, nieszczęśliwym ulokowaniem uczuć. Popada w skrajne emocje. Stan ten prowadzi go do nieudanej próby samobójczej. Na końcu swej podróży po Europie na szczycie Mont Blanc doznaje wewnętrznej przemiany. Podejmuje decyzję o zabiciu cara.
  • Grzegorz – oddany sługa, przerażony stanem Kordiana. Kocha tytułowego bohatera jak syna.
  • Doktor – pod postacią lekarza odwiedza Kordiana w szpitalu psychiatrycznym sam szatan. Wizyta ta odbiera bohaterowi ostatnią nadzieję i poczucie wartości.
  • Książę Konstanty – żonaty z Polką Joanną Grudzińską. Był organizatorem armii Królestwa Kongresowego.
  • Józef Chłopicki – bohater epizodyczny, dyktator powstania listopadowego. Związany ze środowiskami konserwatywnymi. Sprzeciwiał się walce zbrojnej.
  • Adam Jerzy Czartoryski (książę) – bohater historyczny, epizodyczny. Przyjaźnił się z carem Aleksandrem I. Zastępca ministra spraw zagranicznych Rosji.
  • Mikołaj I (car) – bohater epizodyczny, spiskowcy chcieli dokonać na nim zamachu.
  • Spiskowcy – bohaterowie epizodyczni, ulegają argumentom starców. Starcy gaszą ich zapał, wskazując, że zemsta jest sprzeczna z pojęciami chrześcijańskimi.

Zobacz także:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama