Ryż dla niemowlaka: od kiedy podawać i jak ugotować? Czy ryż jest zdrowy?
Ryż dla niemowlaka nie jest zalecany. Eksperci ostrzegają, by ograniczyć podawanie niemowlętom ryżu. Występujący w nich arsen może powodować zmiany genetyczne i nowotwory. Aby pozbyć się nadmiaru szkodliwych substancji, trzeba ugotować ryż dla dziecka w specjalny sposób, namoczyć go i wypłukać.
- Magdalena Drab
Ryż w diecie niemowlaka to nie jest dobry wybór. Według danych Agencji Żywności i Leków (FDA) niemowlęta jedzą trzy razy więcej ryżu niż dorośli. Są przez to bardziej narażone na zatrucia arsenem. Do tej pory zalecano ograniczenie ryżu w diecie niemowląt, a według aktualnych wytycznych podczas rozszerzania diety niemowlaka najlepiej zastąpić ryż innymi produktami.
Ryż dla niemowlaka: czy można podawać?
Ryż i produkty zawierające ryż powinny być mocno ograniczone w diecie niemowlaka. Powód? Ryzyko zanieczyszczenia ryżu arsenem nieorganicznym, który może wykazywać działanie kancerogenne. Arsen występuje w niektórych krajach w wodzie pitnej, a ryż, który rośnie w wodzie skażonej dużymi ilościami arsenu, może być niebezpieczny dla zdrowia. Warto wiedzieć, że to właśnie ryż zawiera zwykle więcej arsenu niż inne produkty, ponieważ w fazie wzrostu wchłania go szybciej niż inne zboża.
Rozporządzenie Komisji Europejskiej (2015 r.) reguluje maksymalny dopuszczalny poziom arsenu nieorganicznego w ryżu i produktach zawierających ryż, w tym w ryżu w żywności dla niemowląt i małych dzieci. Najlepiej więc, poza ryżem w produktach przeznaczonych dla niemowląt, zrezygnować z podawania tego zboża w innej, mniej kontrolowanej formie.
Ważne! Zgodnie z najnowszymi zaleceniami specjalistów w czasie rozszerzania diety ryż najlepiej zastąpić innymi rodzajami zbóż: owsem, kukurydzą, jęczmieniem. Nie można też podawać niemowlętom płynnych preparatów ryżowych (np. napojów roślinnych). Sprawdź aktualny schemat żywienia niemowląt 2021.
Od kiedy ryż w diecie dziecka?
Dziecko po 1. roku życia może jeść ryż i produkty zawierające ryż, ale ważne, by nie były one podstawą jego diety. Dieta dziecka musi być różnorodna, oparta o różne rodzaje ziaren i różne źródła węglowodanów złożonych (kasze, płatki owsiane, jaglane, gryczane). Nie podawaj dziecku ryżu (a także kleiku ryżowego, kaszek czy płatków ryżowych) codziennie, ale przyrządzaj go zamiennie z innymi zbożami (kaszą jaglaną, manną, gryczaną, jęczmienną).
Ważne! Nie podawaj dziecku zbyt często wafli ryżowych (albo całkowicie z nich zrezygnuj). Jest wiele innych wartościowych przekąsek z różnych zbóż: chrupki jaglane, gryczane, eskpandowane zboża, wafle pszenne, kukurydziane.
Jaki ryż wybrać dla dziecka?
Kupując ryż i produkty dla dzieci na bazie ryżu (np. kaszki i kleiki), warto zwrócić uwagę na kraj, z którego pochodzą ziarna. Ryż kalifornijski czy ten pochodzący z Indii ma znacznie mniej szkodliwego arsenu niż ryż hodowany w Chinach czy Japonii. Trudno jednak stwierdzić, czy kupowany przez nas ryż rósł na skażonym terenie. Nie istnieją przepisy prawne, które nakazywałyby producentom zamieszczenie na opakowaniu informacji o zawartości arsenu.
Uwaga! Nie kupuj dla dziecka ryżu w plastikowych torebkach. W czasie gotowania pod wpływem wysokiej temperatury z opakowań uwalnia się szkodliwy bisfenol A (BPA).
Jak ugotować ryż dla dziecka?
Przed ugotowaniem ryżu dla dziecka namocz go, a potem opłucz ziarna pod bieżącą wodą − w ten sposób zmniejszysz ilość arsenu. Ryż gotuj na wolnym ogniu według zaleceń producenta (ryż biały ok. 15-20 minut, ryż długoziarnisty ok. 30 minut, ryż brązowy ok. 50 minut), do miękkości. Podczas gotowania do ryżu dla dziecka możesz dodać masło i np. natkę pietruszki. Nie zdejmuj pokrywy garnka ani nie mieszaj ryżu w czasie gotowania.
A jak podawać ugotowany ryż dla dziecka?
- ok. 1. roku życia dziecko może jeść biały, nieprzetarty ryż
- po 1. roku życia dziecko może jeść przetarty ryż brązowy
- po 2. roku życia podaj dziecku brązowy ryż bez przecierania
Przepisy z ryżem dla dzieci:
Uwaga, nie przechowuj ugotowanego ryżu zbyt długo w temperaturze pokojowej. W takich warunkach w ziarnach namnażają się specyficzne odmiany bakterii. Niezjedzony ryż jak najszybciej schowaj do lodówki i przechowuj maksymalnie 2-3 dni.
Źródło: Zasady żywienia zdrowych niemowląt 2021. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci
Zobacz też:
- Alergia pokarmowa u niemowląt: jak karmić i leczyć dziecko?
- Sposób na niejadka: rady eksperta
- 7-dniowy jadłospis dla dwulatka