Kwas foliowy – nie możesz o nim zapomnieć!

Kupujesz test ciążowy? Od razu kup opakowanie kwasu foliowego. Warto go przyjmować nie tylko od kiedy będziesz pewna, że jesteś w ciąży, ale już wcześniej – w ten sposób zmniejszysz do minimum ryzyko wad rozwojowych płodu.

Kwas foliowy to jedna z bardzo ważnych witamin z grupy B (nazywana też folacyną albo wit. B9). Zawarty jest głównie w roślinach liściastych – „folium” to po łacinie liść. Chociaż w naturze występuje dość często, to problemem jest jego słaba przyswajalność (z pożywienia wynosi około 50 procent). Kwas foliowy w tabletkach ma tę wyższość nad naturalnym kwasem foliowym, że jest przyswajalny w 100 procentach.

Kwas foliowy zapobiega wadom płodu

Kwas foliowy ma szczególne miejsce wśród suplementów diety, bo nie tyle wpływa na zdrowie kobiety, co zapobiega ciężkim wadom układu nerwowego rozwijającego się płodu. Kwas foliowy jest konieczny przy syntezie DNA, co ma bezpośredni związek z szybkim wzrostem komórek tworzących nowe tkanki i organy we wczesnym okresie ciąży. Jego braki spowalniają syntezę DNA i podział komórek, a to może prowadzić do powstania ciężkich zaburzeń rozwojowych płodu. Najpoważniejszą z nich jest wada cewy nerwowej.

Co to jest cewa nerwowa?

Cewa nerwowa to najprościej rzecz biorąc, zalążek układu nerwowego płodu. Powstaje, a następnie zamyka się między 17 a 30 dniem po zapłodnieniu. Potem przekształca się w rdzeń kręgowy, kręgosłup, mózg i czaszkę. Wrodzone jej wady powstają, gdy dochodzi do zakłócenia procesu jej „zamykania”. Wtedy rozwój mózgu i rdzenia kręgowego zostaje zatrzymany przez kontakt tych organów z płynem owodniowym. Najczęstszymi wadami cewy nerwowej są bezmózgowie i rozszczep kręgosłupa. Niestety nie można przewidzieć, która kobieta może urodzić dziecko z wadą cewy nerwowej. W większości (95 procent) wady te nie występują jako dziedziczne. W Polsce na 1000 porodów, troje dzieci rodzi się z wadami ośrodkowego układu nerwowego.

Czytaj także: Jak duże urodzi się twoje dziecko?

[CMS_PAGE_BREAK]

Kwas foliowy przynosi też korzyści mamie

Kwas foliowy ma niezwykłą moc nie tylko dla organizmu dziecka, lecz także dla przyszłej mamy. Jak działa?

Kwas foliowy jest niezbędny do powstawania i wzrostu krwinek czerwonych (jego niedobór może prowadzić do niedokrwistości megaloblastycznej).
Wpływa na rozwój komórek nerwowych i prawidłową funkcję układu nerwowego. Przy jego udziale powstają neuroprzekaźniki: serotonina i noradrenalina. Pierwsza działa uspokajająco i kojąco (wpływa na przykład na zdrowy sen), druga odpowiada za aktywność i energię.
Osoby o mniejszym stężeniu kwasu foliowego we krwi łatwiej i częściej wpadają w depresję, mogą cierpieć na nadpobudliwość i trudności w zasypianiu.
Wyniki badań prowadzonych przez naukowców z uniwersytetu w Kalifornii wskazują, że kwas foliowy wspólnie z witaminą B12 wspomaga leczenie chorób serca i zmniejsza ryzyko choroby wieńcowej, udaru, zawału mięśnia sercowego i zakrzepicy.
Nowe odkrycia naukowe podkreślają też znaczącą rolę kwasu foliowego w profilaktyce AMD - zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem. Jest to choroba będąca główną przyczyną utraty wzroku i problemów z widzeniem u osób dorosłych. Już po dwóch latach trwania badania, przyjmowanie kwasu foliowego (wraz z witaminami B6 i B12 ) zmniejszyło ryzyko wystąpienia AMD o 34 procent, a zagrożenie postacią ciężką, charakteryzującą się znaczną utratą wzroku, aż o 41 proc.
Ponieważ kwas foliowy chroni DNA przed uszkodzeniami, tym samym w pewnym stopniu zapobiega nowotworom (zwłaszcza piersi, szyjki macicy i okrężnicy).
Usprawnia działanie przewodu pokarmowego, uczestniczy w tworzeniu soku żołądkowego. Jego niedobór osłabia wchłanianie substancji z przewodu pokarmowego i wywołuje biegunkę.
Amerykańscy badacze ze szpitala Johnsa Hopkinsa wykazali , że kwas foliowy zapobiega rozwojowi alergii. U osób z obniżoną zawartością folianów we krwi objawy alergii i astmy występowały aż o kilkadziesiąt procent częściej niż u pacjentów u których poziom tych związków był właściwy.

[CMS_PAGE_BREAK]

Źródła kwasu foliowego

Kwas foliowy występuje w warzywach ciemnozielonych i pomarańczowych. Możemy zwiększyć jego poziom włączając do diety np. cykorię, natkę pietruszki, brukselkę, brokuły, bób, białą fasolę, groch, szparagi, szpinak, kalafior, pomidory, sałatę, szczypiorek, rzepę i soczewicę. Kwas foliowy znajdziemy w niektórych owocach: jabłkach, pomarańczach, morelach, bananach, kiwi i awokado, oraz produktach zbożowych: pieczywie, płatkach śniadaniowych i makaronach. Duża ilość tego składnika występuje w wątrobie wołowej i drobiowej, soi, zarodkach i otrębach pszennych.

Zobacz: Zdrowa dieta w ciąży - ile pieczywa, warzyw, mięsa

Kwas foliowy to witamina rozpuszczalna w wodzie, wrażliwa na działanie wysokiej temperatury i światła. Długotrwałe przechowywanie produktów w temperaturze pokojowej powoduje znaczne jej ubytki, tak samo jak gotowanie i smażenie. Dobrym rozwiązaniem jest spożywanie surowych liści (sałata, szpinak), gotowanie na parze lub w minimalnej ilości wody. Ponieważ do gotującej wody przechodzi nawet 90 proc. kwasu foliowego z warzyw, nie należy jej wylewać. Wywaru można użyć do przygotowania np. sosu.

Dania z kwasem foliowym:

Jak przyjmować suplementy z kwasem foliowym

Warto pamiętać, że spożywanie produktów zawierających kwas foliowy nie dostarcza organizmowi wystarczającej jego ilości. Dzienne zapotrzebowanie u dorosłego wynosi 0,6 - 0,8 mg, przy czym dla kobiet w każdym wieku jest wyższe niż dla mężczyzn. Ale u kobiet w ciąży, karmiących, tych, które planują ciążę oraz u kobiet, które w przeszłości urodziły dziecko z wadami układu nerwowego zapotrzebowanie na kwas foliowy jeszcze wzrasta i należy go suplementować. Zaleca się, by kobiety planujące potomstwo przyjmowały 0.4 mg kwasu foliowego dziennie przynajmniej przez 4 miesiące przed ciążą aż do jej 12. tygodnia ciąży. Około połowa ciąż jest nieplanowana, a najczęściej o ciąży dowiadujemy się w 4-6 tygodniu. Wtedy mózg i rdzeń kręgowy dziecka są już ukształtowane. Najlepiej więc dawkę kwasu foliowego zażywać codziennie, niezależnie od tego, czy planujesz ciążę, czy nie. Suplementacja kwasu foliowego jest ważna nawet gdy nie myśli się w danym momencie o dziecku. Ale żeby spać spokojnie, decyzję o przyjmowaniu preparatu kwasu foliowego skonsultuj z lekarzem.

Kwas foliowy – fanaberia nowych czasów?

Słyszałaś opinię, że przecież przez cale wieki kobiety rodziły zdrowe dzieci bez żadnych witamin i suplementów? To tylko połowa prawdy. Po pierwsze – nie rodziły, dawniej o wiele częściej niż dziś ciąże kończyły się poronieniem. Po drugie, w dietach naszych babć i prababć było o wiele więcej warzyw i owoców. Ich menu było bogate w witaminy i składniki mineralne. Dziś nie zastanawiamy się, co mamy na talerzu, jemy niezdrowo, nieregularnie, palimy papierosy, stosujemy diety. Przez taki styl życia nie jesteśmy w stanie dostarczyć organizmowi odpowiedniej ilości składników odżywczych w pożywieniu i czasem konieczne jest ich suplementowanie.