Listerioza w ciąży – objawy, leczenie, zapobieganie
Choć do listeriozy w ciąży dochodzi niezwykle rzadko, to ciężarne powinny szczególnie uważać na produkty, które wiążą się z większym ryzykiem zakażenia chorobotwórczą listerią. Bakteria ta być przyczyną powikłań ciążowych lub zagrozić zdrowiu mającego się urodzić dziecka. Sprawdź, jak objawia się listerioza w ciąży i jak chronić siebie i dziecko przed zakażeniem listerią.
- Ewa Janczak-Cwil
Listerioza wywoływana jest przez bakterie Listeria monocytogenes. Do zakażenia dochodzi w wyniku spożycia zakażonego pokarmu lub kontaktu z chorym zwierzęciem. Bakterie te żyją w przewodzie pokarmowym około 1-10 proc. ludzi na świecie, nie wywołując przy tym żadnych objawów. Listeria może być jednak niezwykle niebezpieczna dla ciężarnych, noworodków, osób z obniżoną odpornością (mających HIV, cukrzycę lub nowotwór) lub starszych.
Spis treści:
- Objawy listeriozy w ciąży
- Badanie w kierunku listeriozy w ciąży
- Listerioza w ciąży – leczenie
- Listerioza w ciąży – zapobieganie
Objawy listeriozy w ciąży
Zakażone listerią ciężarne, które zgłaszają się do lekarza, zazwyczaj uskarżają się na objawy grypopodobne. U osób z zaburzeniami odporności, dzieci i u osób starszych objawy te są zdecydowanie bardziej nasilone, często dochodzi też do zaburzeń równowagi, przeczulicy, światłowstrętu. Pojawiają się także inne symptomy związane z rozsiewem bakterii w organizmie oraz z inwazją do ośrodkowego układu nerwowego.
Zakażenie może pozostawać uśpione nawet przez kilkadziesiąt dni. U osób z prawidłową odpornością listerioza ma najczęściej przebieg bezobjawowy lub objawy mają niewielkie nasilenie.
Główne symptomy listeriozy to:
Zobacz także
- gorączka;
- bóle mięśniowe;
- biegunka;
- drgawki;
- czasowa utrata przytomności.
Badanie w kierunku listeriozy w ciąży
Chorobę można rozpoznać na postawie objawów i badań diagnostycznych. U osoby zakażonej bakterie Listeria monocytogenes można znaleźć we krwi, płynie mózgowo-rdzeniowym, wydzielinie z pochwy, stolcu, a u noworodków w smółce.
Badanie na listeriozę w ciąży nie jest zlecane rutynowo. Można je wykonać na własną rękę, odpłatnie – koszt to ok. 60 zł. Polega ono na pobraniu krwi i określeniu w niej poziomu przeciwciał w klasie IgM oraz IgG przeciwko listerii. Badanie na listeriozę w ciąży warto zrobić, gdy zaistniała możliwość zakażenia – po spożyciu ryzykownych produktów i pojawieniu się nietypowych objawów.
Listerioza w ciąży – leczenie
Leczenie listeriozy w ciąży polega na podawaniu antybiotyków – amoksycykliny z aminoglikozydem, kotrimoksazolem i makrolidami. To jedyny sposób na pozbycie się bakterii z organizmu.
W porę niezdiagnozowana i nieleczona listerioza może doprowadzić do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie wsierdzia, a nawet do sepsy. Listerioza w ciąży może być przyczyną poronienia, martwego urodzenia lub też urodzenia dziecka z ciężką postacią listeriozy wrodzonej.
Śmiertelność z powodu listerii wśród noworodków wynosi około 80 procent. Noworodki zakażone tą bakterią, mają często zapalenie spojówek i błon śluzowych nosa, a czasem również objawy zapalenia płuc. Towarzyszą temu zmiany skórne – drobne pęcherzyki i wybroczyny.
Listerioza w ciąży – zapobieganie
Przede wszystkim należy spożywać żywność oczyszczoną i dobrze ugotowaną. Do źródła zakażenia listerią należą:
- produkty mleczne niepasteryzowane, głównie sery pleśniowe;
- nieumyte owoce i warzywa;
- surowe (lub niedogotowane) mięso;
- fermentowane surowe kiełbasy;
- surowe i wędzone ryby;
- owoce morze;
- gotowe, kupne dania spożywane bez odpowiedniej obróbki cieplnej;
- gotowe sałatki;
- lody.
Kobiety w ciąży powinny przede wszystkim zrezygnować z:
- niepasteryzowanego mleka;
- potraw z mięsa przechowywanych w lodówce przez kilka dni;
- surowych ryb i owoców morza;
- potraw mięsnych spożywanych na zimno;
Pamiętaj, by zawsze przestrzegać zasad higieny podczas przygotowywania posiłków i dokładnie myć owoce oraz warzywa, a cytrusy dodatkowo parzyć. Bakteria listerii nie rozwija się w temperaturze niższej niż 2 stopnie C ani wyższej niż 45 stopni C. Podczas obróbki cieplnej oraz pod wpływem wysokiego ciśnienia bakteria ginie.
Zobacz także:
- Antybiotyki przyjmowane w ciąży mogą zaszkodzić dziecku?
- Leki bezpieczne w ciąży
- Jesienne infekcje w ciąży