Badania wykonywane w okresie ciąży pozwalają w porę wykryć różne nieprawidłowości i im przeciwdziałać. Przez całe 9 miesięcy będziesz musiała wykonać szereg testów, aby sprawdzić, czy dziecko rozwija się prawidłowo i czy ty nie masz problemów zdrowotnych. Podczas każdej wizyty kontrolnej lekarz zważy cię, zmierzy ciśnienie krwi i wykona badanie ginekologiczne. Z gabinetu wyjdziesz także z plikiem skierowań do laboratorium na badania krwi i moczu.
Sprawdź, jakie badania obowiązkowe należy wykonać w ciąży i po co. Podajemy też dokładny harmonogram badań z uwzględnieniem tygodni ciąży, w których wykonuje się określone badania.
Spis treści:
O tym, jakie badania powinna wykonać ciężarna, decyduje ginekolog położnik na podstawie indywidualnych potrzeb i wskazań. Regulują to rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego i rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardów organizacyjnych opieki okołoporodowej.
Podczas wizyt kontrolnych przyszłą mamę czekają badania podmiotowe (zebranie wywiadu i ocena ryzyka ciąży) oraz przedmiotowe, np. oceniające ciśnienie krwi, przybieranie na wadze, pracę serca płodu i jego ruchy. Przez cała ciążę regularnie wykonuje się również badania krwi i moczu oraz przynajmniej trzy razy – USG płodu. W konkretnych tygodniach przypadają bardziej szczegółowe badania.
Cała lista obowiązkowych badań do wykonania w ciąży (bezpłatnych):
W ramach badań obowiązkowych są też regularne konsultacje u ginekologa prowadzącego ciążę. W czasie ich trwania lekarz zwykle wykonuje badanie ginekologiczne i inne proste badania do wykonania w gabinecie: pomiar ciśnienia krwi, badanie czynności pracy serca płodu, pomiar masy ciała ciężarnej itp.
Poza nimi istnieje jeszcze lista badań zalecanych, ale one nie są refundowane, więc jeśli kobieta chce je wykonać, poniesie koszty we własnym zakresie:
Poniżej podajemy listę badań obowiązkowych i zalecanych opracowaną przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Pogrupowaliśmy je według tygodni, w których należy je wykonać.
Badania obowiązkowe:
Badania zalecane do 10 tygodnia ciąży:
Badania w czasie wizyty u ginekologa:
Na tej podstawie lekarz wstępnie oceni ryzyko związane z ciążą.
Dodatkowe informacje: VDRL to test w kierunku kiły. Wykonuje się go na początku ciąży i w 37. tygodniu. Krętek kiły potrafi przenikać przez łożysko i uszkadzać płód. Może też przyczyniać się do poronienia lub śmierci wewnątrzmacicznej płodu.
Badania obowiązkowe:
Badania zalecane:
Badania w trakcie wizyty u ginekologa:
Dodatkowe informacje: Na tym etapie ciąży wykonuje się USG przezpochwowe. Badanie jest w pełni bezpieczne dla ciebie i dla płodu. Podczas badania lekarz sprawdzi, gdzie umiejscowiła się ciąża, czy serce płodu pracuje, sprawdzi stan kosmówki, czyli jednej z błon płodowych, sprawdzi też przezierność karkową płodu, która pozwala wstępnie ocenić ryzyko wystąpienia wad genetycznych. Na podstawie pierwszego USG lekarz określi też wiek ciąży.
Badania obowiązkowe:
Badania zalecane:
Badania podczas wizyty u ginekologa:
Dodatkowe informacje: Jeśli w badaniu przeciwciał anty-Rh nie stwierdzi się obecności przeciwciał anty-Rh, badanie należy powtórzyć między 28. a 30. tygodniem ciąży. Jeżeli badanie na tym etapie ciąży wykaże obecność przeciwciał anty-Rh, trzeba określić ich rodzaju i poziom, a następnie badanie należy powtarzać przeważnie co 4 tygodnie. Chodzi o to, aby zapobiegać ewentualnym skutkom konfliktu serologicznego.
Badania obowiązkowe:
Badania zalecane: badanie w kierunku toksoplazmozy u kobiet z ujemnym wynikiem w I trymestrze.
Badania podczas wizyty u ginekologa:
Dodatkowe informacje:
Test obciążenia glukozą najlepiej zrobić. ok. 24 tygodnia ciąży, składa się on z 4 etapów:
Jeśli wynik testu obciążenia glukozą potwierdzi cukrzycę ciężarnych, ginekolog skieruje ciężarną do diabetologa. Konieczna będzie dieta, a czasem także podawanie insuliny.
Badania obowiązkowe:
Badania podczas wizyty u ginekologa:
Dodatkowe informacje: Lekarz powinien zaproponować podanie immunoglobuliny anty-D kobietom Rh ujemnym bez przeciwciał anty-D (w 28-30 tygodniu ciąży).
W czasie drugiego badania USG lekarz dokładnie obejrzy płód. Na tym etapie można już ocenić rozwój mózgu, sprawdzić, czy narządy dziecka i jego kręgosłup zbudowane są prawidłowo (czy nie ma rozszczepu kręgosłupa) i czy łożysko funkcjonuje tak, jak powinno. Na tym etapie można już sprawdzić płeć dziecka.
Na tym etapie warto rozpocząć przygotowania do porodu, połogu, karmienia piersią i rodzicielstwa, dlatego lekarz powinien zapytać o takie przygotowania, np. o udział w szkole rodzenia.
Badania obowiązkowe:
Badania zalecane:
Podczas wizyty u ginekologa:
Dodatkowe informacje: Badania VDRL, HIV i HCV to badanie w kierunku chorób zakaźnych. Ich wykrycie daje możliwość ochrony dziecka. Np. w przypadku HIV ciążę kończy się cesarskim cięciem, a dziecko powinno być karmione mieszankami mlecznymi a nie piersią.
Badania obowiązkowe: badanie ogólne moczu.
Podczas wizyty u ginekologa:
Badania zalecane: badanie ultrasonograficzne z oceną masy płodu oraz regularne wykonywanie badania KTG.
Badania podczas wizyty u ginekologa:
Dodatkowe informacje: KTG to badanie pozwalające ocenić pracę serca dziecka i czynność skurczową macicy, a także sprawdzić, jak dziecko reaguje na skurcze, jeśli akurat podczas badania jakiś wystąpi. Na podstawie badania KTG lekarze oceniają stan płodu i decydują, czy można dać dziecku jeszcze czas, czy poród należy wywołać.
Pilnowanie terminów badań jest istotne dla prawidłowego przebiegu ciąży. Ich kolejność nie jest przypadkowa. Niektóre wystarczy zrobić raz lub dwa, inne powtarza się systematycznie przed każdą wizytą u ginekologa. Regularne analizy krwi i moczu pozwalają wykryć wiele zaburzeń, zanim staną się one niebezpieczne dla ciężarnej i jej dziecka. W razie potrzeby lekarz może zalecić stosowanie diety (np. gdy powodem kłopotów jest cukrzyca) lub leków (jeśli np. stwierdzi rozpoczynającą się anemię).
Pobierz i wydrukuj harmonogram badań w ciąży tydzień po tygodniu.
Pierwsza wizyta ciążowa powinna przypaść przed upływem 10. tygodnia ciąży. To ważne, by na tym wczesnym etapie ciąży rozpocząć regularne badania. W tym czasie wykonywane jest pierwsze badanie ginekologiczne ciężarnej oraz podstawowa ocena stanu zdrowia.
Najważniejsze badania obowiązkowe na początku ciąży:
Innym typem badań są badania genetyczne. Badania prenatalne (oprócz USG) wykonywane są z powodu wskazań (np. wieku ciężarnej lub chorób i zaburzeń w wywiadzie rodzinnym). W tym wypadkach refundowane są przez NFZ. Dostępne są także odpłatne badania prenatalne z krwi.
Badania prenatalne w ciąży to m.in.:
Na początku ciąży zapewne wykonasz badanie poziomu hCG, żeby potwierdzić, że spodziewasz się dziecka. Badanie hormonu beta hCG jest wiarygodniejsze od zwykłego testu ciążowego. Potem czeka cię jeszcze wielokrotne pobieranie krwi! Skierowanie na ogólną morfologię w ciąży otrzymasz minimum 5 razy. Do tego dochodzą inne badania diagnostyczne.
Parametry krwi, które dokładnie monitoruje się w ciąży – morfologia w ciąży:
Morfologię w ciąży robi się m.in. po to, aby sprawdzić, czy nie grozi ci anemia. Badanie krwi jest bardzo potrzebne, bo łagodna anemia często zdarza się przyszłym mamom. Jej wykrycie pozwala w porę uzupełnić niedobory żelaza (to podstawowy składnik hemoglobiny) i zapobiec wystąpieniu ciężkiej niedokrwistości, która mogłaby zaszkodzić dziecku.
Badania moczu w ciąży powinnaś wykonać co najmniej 6 razy. Wynik badania moczu informuje o stanie ogólnym organizmu, pracy nerek, problemach z wątrobą, podejrzeniu cukrzycy. Pozwala wykluczyć infekcje układu moczowego i wykryć stan przedrzucawkowy. W moczu nie może być białka, cukru, czerwonych i białych krwinek.
O tym, ile razy będziesz musiała zgłosić się na USG w ciąży, zdecyduje ginekolog – zgodnie ze standardami okołoporodowymi wykonuje się je trzy razy (cztery, jeśli przekroczysz 40. tydzień ciąży). Na badanie ultrasonograficzne z utęsknieniem czeka prawie każda przyszła mama, bo można dzięki niemu zobaczyć dziecko przed porodem. Wykonuje się USG przezpochwowe (zwykle tylko na początku, by stwierdzić ciążę) i zewnętrzne (przez brzuch). Badanie jest w pełni bezpieczne dla ciebie i dla płodu.
Co sprawdza się podczas USG w ciąży:
Na początku ciąży sprawdza się poziom cukru we krwi na czczo. Jeśli wynik wykracza poza normę, lekarz skieruje cię na badanie glukozy w ciąży, aby wykluczyć cukrzycę ciężarnych. Ten test będziesz też musiała wykonać w 25.-26. tygodniu ciąży, bez względu na wynik na czczo.
Wykonuje się na ogół tylko raz, jeśli nie ma podejrzenia cukrzycy. Jeśli wynik testu obciążenia glukozą potwierdzi cukrzycę ciążową, ginekolog skieruje cię do diabetologa. Konieczna będzie dieta, a czasem także podawanie insuliny.
Te badania w ciąży warto zrobić:
NFZ gwarantuje kobiecie w ciąży darmowe badania:
W ostatnim trymestrze lekarz powinien także przeprowadzić badanie czynności serca płodu z oceną czynności skurczowej macicy, a także ocenę ruchliwości płodu, badanie KTG, badanie ultrasonograficzne z oceną stanu dziecka, przepływów i wód płodowych. NFZ refunduje także testy prenatalne wszystkim kobietom z tzw. grupy ryzyka.
Zobacz też:
USG wykonywane w ciąży to badanie umożliwiające ocenę stanu płodu w macicy. Metoda ta wykorzystuje fale ultradźwiękowe (to dźwięki o bardzo wysokiej częstotliwości, niesłyszanej przez człowieka). Ultradźwięki wysyłane przez głowicę aparatu USG odbijają się od badanych tkanek, np. od narządów wewnętrznych płodu. Fale wracają do czujnika, którym lekarz przesuwa po brzuchu przyszłej mamy. Skomplikowany system informatyczny przetwarza te informacje na obraz widoczny na ekranie. Obraz jest czarno-biały, niezbyt wyraźny, przypomina zamazany ekran telewizora. Spis treści: USG w ciąży – po co wykonuje się to badanie Kiedy należy robić USG w ciąży Ile razy można robić USG w ciąży – bezpieczeństwo Rodzaje USG w ciąży USG w ciąży – po co wykonuje się to badanie? USG w ciąży pozwala na określenie wieku ciąży i kontrolowanie rozwoju oraz stanu płodu w każdym trymestrze ciąży. Podczas badania USG można określić wielkość dziecka, jego ruchy, objętość płynu owodniowego. Lekarz szuka również sygnałów ostrzegawczych, czy nie ma wad rozwojowych. Gdy wykryje ich objawy, odsyła ciężarną na kolejne badania (genetyczne, badanie echokardiograficzne serca płodu), które przeprowadzają lekarze zajmujący się diagnostyką prenatalną. W niektórych sytuacjach płód może być leczony już w łonie matki (dlatego tak ważne jest wykonanie badań prenatalnych ). Podaje się leki do pępowiny albo mamie lub przeprowadza operacje wewnątrz macicy. Chociaż ultrasonografia jest coraz bardziej niezawodna, dzięki czemu rzadko zdarzają się niespodzianki przy porodzie, nie wszystkie wady rozwojowe, np. głuchotę, można wykryć podczas badania. Dlaczego? Bo wada pojawia się lub ujawnia później, czasem tuż po porodzie. W ostatnich tygodniach ciąży trudno jest ocenić anatomię płodu ze względu na jego wielkość lub niekorzystne...
Badanie USG w ciąży nie ominie żadnej przyszłej mamy! To kiedy wykonuje się ciążowe USG , jest kwestią indywidualną, ale zaleca się, by kobieta zrobiła je jeszcze przed 10. tygodniem ciąży Chodzi nie tylko o sprawdzenie stanu zdrowia kobiety i dziecka – dzięki badaniu lekarz oceni, na jakim etapie rozwoju znajduje się płód i czy ciąża przebiega prawidłowo. Podczas badania USG można poznać też płeć dziecka. USG jest bezbolesne , ale wiąże się z ogromnymi emocjami. Widok malucha to zawsze niezwykłe przeżycie dla kobiety. Często trudno jej się skupić na tym, co mówi do niej lekarz. Kiedy wyjdzie z gabinetu lekarza ze zdjęciami czy filmem z badania i będzie chciała przejrzeć wyniki, może nic z nich nie rozumieć. I trudno się dziwić, bo wyniki badania USG zawierają wiele zawiłych skrótów! Podpowiadamy, jak odczytać zdjęcie USG ciąży, by jak najlepiej zrozumieć, co dzieje się teraz w twoim brzuchu. Jak odczytać USG ciąży? Jak interpretować wynik USG w ciąży ? Opis USG zawiera specjalistyczne oznaczenia w badaniu ultrasonograficznym. Warto wiedzieć, że na wyniku znajdziesz tylko kilka z nich. Dzieje się tak z dwóch powodów. Po pierwsze dlatego, że często do konkretnego terminu używa się kilku skrótów (i to pochodzących zarówno z języka angielskiego, jak i polskiego). Po drugie, nie wszystkie parametry mierzone są podczas każdego badania USG. USG płodu: oznaczenia Podczas badania USG do 10. tygodnia ciąży lekarz zlokalizuje jajo płodowe, a także oceni wiek ciąży. Sprawdzi czynność serca płodu, a na tej podstawie będzie mógł stwierdzić, czy ciąża rozwija się prawidłowo. Czynność serca płodu oznacza się skrótem FHR (ilość uderzeń serca płodu na minutę). Podczas kolejnego badania USG (przeprowadzanego pomiędzy 11. a 19. tygodniem ciąży) lekarz zmierzy dziecko. Wyniki badań pokażą długość ciemieniowo-siedzeniową płodu...
KTG płodu jest nieinwazyjnym badaniem wykorzystywanym pod koniec ciąży, podczas wywoływania porodu i w czasie porodu. Na tej podstawie lekarz ocenia kondycję dziecka oraz akcje porodową. KTG wykonuje się w przychodni lub szpitalu. KTG: Przebieg badania Cel badania Wskazania do KTG Interpretacja wyników Przygotowanie do badania Przebieg KTG Badanie KTG jest bezbolesne i bezpieczne zarówno dla mamy, jak i dla dziecka. Wykonuje się je, gdy ciężarna znajduje się w pozycji leżącej, najlepiej na lewym boku (by nie uciskać żyły głównej). Podczas badania na brzuch ciężarnej zakłada się dwa pasy wyposażone w czujniki (głowice). Jeden z nich analizuje czynność skurczową macicy (tokograf), drugi śledzi pracę serca dziecka (kardiograf). Oba czujniki KTG połączone są z monitorem, na którym wyświetlają się wszystkie parametry. Po badaniu ciężarna otrzymuje drukowaną wersję badania (wydruk na papierze milimetrowym + opis badania) lub w formie elektronicznej. Cel badania KTG płodu KTG wykonuje się, by monitorować pracę serca dziecka. KTG ocenia też czynność skurczową macicy . Badanie pozwala sprawdzić, czy zaczął się poród i monitorować jego postęp, a także sprawdzić, jak dziecko reaguje na czynność skurczową. Obserwacja parametrów tętna płodu pozwala wychwycić moment, gdy pojawia się zagrożenie dziecka niedotlenieniem – jest to wskazanie do wykonania cesarskiego cięcia . Wskazania do badania KTG Jeśli ciąża przebiega prawidłowo, badanie KTG wykonuje się około 40. tygodnia ciąży , w czasie wywoływania porodu oraz w czasie przedłużającego się porodu. Wskazaniami do wcześniejszego wykonania tego badania są też: niewyczuwalne przez matkę ruchy dziecka, wyczuwalne przez matkę zbyt gwałtowne ruchy dziecka, nieprawidłowości w badaniu USG , przedwczesne skurcze porodowe , choroby matki (np....
