Czy pogaduszki z brzuchem są tylko dla naiwnych?

W niektórych afrykańskich plemionach kobieta przed poczęciem dziecka wymyśla dla niego jedyną i niepowtarzalną piosenkę, którą śpiewa mu potem przez całą ciążę i dzieciństwo. Ty też przygotowujesz się na przyjęcie dziecka – czytasz poradniki dla rodziców, szykujesz wyprawkę, urządzasz dziecinny pokój, chodzisz do lekarza, wysypiasz się. Ale dzięki coraz lepszej wiedzy o rozwoju prenatalnym, pojawiają się argumenty, że podczas ciąży warto również myśleć o dziecku w sensie dosłownym – rozmawiać z nim, traktować tak, jakby fizycznie znajdowało się po drugiej stronie brzucha. Czemu ma służyć kontakt z dzieckiem w brzuchu? Choćby temu, by emocjonalnie lepiej poradzić sobie z rolą mamy i dać dziecku lepszy start. Naukowe fakty przemawiają za tym, że ma to znaczenie.

Dziecko reaguje na twój nastrój

Gdy jesteś zestresowana, dziecko w brzuchu znajduje się pod wpływem hormonów stresu, które docierają do niego z krwią. Napięcie nerwowe powoduje kurczenie się naczyń krwionośnych, przez co płód otrzymuje mniej tlenu i substancji odżywczych, a to pogarsza jego rozwój. Dzieci zestresowanych mam mogą zdradzać większą nerwowość po urodzeniu i mieć problemy z apetytem.

• Staraj się, nawet mimo przeciwności losu, dbać o dobre samopoczucie fizyczne i psychiczne. Jeśli okoliczności towarzyszące twojej ciąży temu nie sprzyjają: masz wiele powodów do zmartwień (np. w pracy, w domu) – szukaj pomocy u bliskich, a kiedy to niemożliwe, np. u psychologa. Próbuj również wprowadzić się w stan odprężenia dzięki ćwiczeniom relaksacyjnym, np. dzięki jodze.

Słyszy twój głos

Od około 22. tygodnia mózg płodu jest na takim etapie rozwoju, że może odbierać dźwięki z zewnątrz, czyli spoza brzucha. Co więcej – może je zapamiętać i rozpoznać po narodzinach. Potwierdzają to przypadki dzieci, których rodzice byli muzykami. Gdy np. ojciec śpiewak utrwalał swą partię w domu przy ciężarnej żonie lub przyszła mama ćwiczyła przez 9 miesięcy grę na instrumencie, ich pociechy po narodzinach, a także w dorosłym życiu znały utwory, z którymi zetknęły się przed przyjściem na świat, i to tak dobrze, jakby uczyły się ich same.

• Podczas ciąży możesz śpiewać, czytać na głos (książkę czy choćby gazetę), mówić do dziecka. Noworodek po przyjściu na świat rozpoznaje nie tylko utwory muzyczne, ale też głosy osób, które słyszał w życiu płodowym. Słuchanie ich sprawia, że czuje się bezpiecznie w nowym otoczeniu, w którym się znalazł. Gdy rodzic śpiewa znajomą piosenkę lub czyta wiersz, normuje się oddech dziecka, uspokaja praca jego serca, obniża ciśnienie krwi.
• Jeśli nie przekonuje cię idea czytania nienarodzonemu dziecku, wiedz, że ono i tak ma szansę poznać twój głos, gdy z kimś rozmawiasz. Jest świadkiem każdej twojej rozmowy – choć nie rozumie jej treści, wyczuwa ładunek emocjonalny, jaki ze sobą niesie.
• Jeśli słuchasz muzyki, wybieraj taką, która sprawia ci przyjemność i powoduje, że się odprężasz. Nie musisz zakładać słuchawek na brzuch. Nawet gdy będziesz je miała na uszach, dziecko odczuje twój poprawiający się pod wpływem muzyki nastrój.

Czuje, jak dotykasz brzuch

Choć dziecko jest zanurzone w wodach płodowych, odczuwa, jak je otulają, jak jest uciskane przez ścianę macicy, gdy kładziesz rękę na brzuchu (od około 5. miesiąca) lub gdy coś sprawia mu ból, np. ukłucie podczas biopsji. Zmysł dotyku ma ogromny wpływ na wszechstronny rozwój dziecka, nie zaniedbuj go, gdy dziecko przyjdzie na świat – głaskanie, masowanie od pierwszych dni życia uspokaja, sprawia, że dziecko staje się bardziej pewne siebie i bardziej odporne. Cudownym wspomaganiem dziecięcego rozwoju jest kanagurowanie (sprawdź, kiedy i w jaki sposób je przeprowadzać).

• Jeśli twoja ciąża nie jest zagrożona poronieniem, możesz bez obaw dotykać i głaskać brzuch. Twój dotyk sprawi dziecku dużą przyjemność. Gdy pod skórą zobaczysz wybrzuszenie, które będzie śladem rączki lub nóżki dziecka, dotknij je i poczekaj na reakcję.

Usypia lub budzi je twój ruch

Dziecko jest w ruchu od samego poczęcia. Jego małe rozmiary sprawiają jednak, że nie czujesz, jak porusza się w wodach płodowych. Dopiero w połowie ciąży zaskakują cię delikatne muśnięcia, a potem również wyraźne kopniaczki.

• Gdy dziecko harcuje i np. uciska ci wątrobę lub żołądek, możesz próbować je uspokoić, idąc na spacer do parku lub na zakupy w pobliskim sklepie. Rytm spokojnych kroków na ogół sprawia, że płód zasypia. A nagły ruch może je obudzić – ta wiedza przydaje się, gdy przed porodem trzeba liczyć ruchy dziecka.

Nie musisz spędzać całych dni na próbach kontaktu ze swoim nienarodzonym dzieckiem. Skup się na sobie, na swojej dobrej formie, przebywaniu wśród życzliwych ludzi – bo wszystko, co ciebie dotyczy, zostawi w nim ślad. Niech to będzie dobry ślad.

Czytaj też:

• Dziecko w brzuchu jednak słyszy
• Dziwne ruchy płodu
• Kontakt z dzieckiem w brzuchu dobry dla rozwoju
• Zabawa pepowiną i inne rozrywki dziecka w brzuchu

Konsultacja merytoryczna

dr n. med. Preeti Agrawal

Specjalistka medycyny integracyjnej oraz ginekologii i położnictwa, prezeska Fundacji Kobieta i Natura, założycielka pierwszego w Polsce ośrodka leczenia integracyjnego. Leczy w oparciu o medycynę integracyjną, czyli połączenie medycyny akademickiej i naturalnej. Została odznaczona Złotym krzyżem od Prezydenta RP