Przeziębienie w ciąży: przyczyny, objawy, sposoby + zakazane leki
Przeziębienie w ciąży, zwłaszcza jeśli towarzyszy mu gorączka, wymaga ostrożności – ciężarne nie mogą przyjmować wielu leków, a nawet te dozwolone powinny zażywać wyłącznie po konsultacji z lekarzem. Skuteczne bywają jednak domowe sposoby na przeziębienie w ciąży, np. syrop z cebuli czy inhalacje.
- Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska
Przeziębienie w ciąży to najczęstsze schorzenie, które przytrafia się przyszłym mamom (szczególnie w okresie jesienno-zimowym). Chociaż samo przeziębienie nie należy do groźnych chorób, nieleczone lub leczone nieprawidłowo może prowadzić do poważnych powikłań. Podczas przeziębienia w ciąży najważniejsze jest przebywanie pod opieką lekarza, stosowanie wyłącznie dozwolonych leków w ciąży oraz odpoczynek.
Spis treści:
- Przeziębienie w ciąży: objawy
- Przeziębienie w ciąży: skutki dla płodu
- Przeziębienie w ciąży: leczenie
- Przeziębienie w ciąży: jakie leki można brać?
- Przeziębienie w ciąży: kiedy udać się do lekarza?
- Przeziębienie w ciąży: a co jeśli to jednak grypa?
- Jak uniknąć przeziębienia w ciąży?
Przeziębienie w ciąży: objawy
Pierwsze objawy przeziębienia w ciąży pojawiają się zazwyczaj po kilkunastu godzinach od kontaktu z wirusem. Nasilają się w ciągu 3 kolejnych dni. Na szczęście zazwyczaj przeziębienie ma łagodny przebieg i utrzymuje się maksymalnie tydzień.
Najczęstsze objawy przeziębienia w ciąży to:
- pogorszenie samopoczucia,
- zmęczenie i ogólne osłabienie,
- ból głowy,
- podwyższona temperatura ciała,
- kaszel,
- katar,
- ból gardła,
- niedrożność nosa,
- osłabienie apetytu.
Przeziębienie w ciąży: skutki dla płodu
Łagodne przeziebięnie w ciąży zwykle nie jest groźne dla płodu. Silne przeziębienie, któremu towarzyszy gorączka, może jednak być niebezpieczne, zwłaszcza w pierwszym trymestrze. To właśnie w pierwszych miesiącach ciąży formują się główne narządy płodu. Wysoka gorączka we wczesnej ciąży może:
- doprowadzić do wad rozwoju u płodu takich jak: zniekształcenia twarzy, wady kończyn, małogłowie, czy opóźnienie wzrostu wewnątrzmacicznego;
- wywołać poronienie lub przedwczesny poród;
- w skrajnych przypadkach doprowadzić do wewnątrzmacicznego obumarcia płodu.
Z tego powodu we wczesnej ciąży powinno się, w ramach możliwości, unikać miejsc, w których łatwo może dojść do zarażenia i zachować szczególną ostrożność w komunikacji miejskiej, kinach, centrach handlowych czy innych skupiskach ludzi.
Co na przeziębienie w ciąży? Leczenie
Jak walczyć z przeziębieniem w ciąży, kiedy nie można sięgnąć po leki? Jeżeli dokucza ci zwykła infekcja z katarem, kaszlem lub bólem gardła, najlepiej zostań w domu. Zarezerwuj dwa, trzy dni na wygrzewanie. Ciepło sprawia, że naczynia krwionośne rozszerzają się i krew szybciej krąży, dostarczając organizmowi energii do walki z chorobą. Przez pierwsze dni występowania objawów spróbuj również pomóc sobie domowymi sposobami. Jeżeli nie będą skuteczne, skontaktuj się z lekarzem.
Domowe sposoby na pierwsze objawy przeziębienia w ciąży
- Płukanka na gardło z soli. Ta prosta metoda polega na rozpuszczeniu połowy łyżeczki soli w szklance przegotowanej letniej wody i płukaniu gardła 4-5 razy dziennie przez 3 minuty.
- Zrób domowy syrop z cebuli. Obierz i pokrój w talarki 2 cebule, następnie ułóż w szklanym naczyniu warstwami, przesypując cukrem lub zalewając miodem. Odstaw w ciepłe miejsce. Gdy cebula puści sok, pij syrop trzy razy dziennie. Syrop trzeba wypić w ciągu dwóch dni i najlepiej trzymać go w lodówce.
Bez porozumienia z lekarzem przy przeziębieniu nie łykaj witaminy C. Duża dawka jest już pewnie w preparacie dla kobiet w ciąży, który przyjmujesz, a jej nadmiar może prowadzić do powstawania kamieni nerkowych.
Domowe sposoby na przeziębienie w ciąży: katar w ciąży
Zazwyczaj katar w ciąży jest pierwszym objawem przeziębienia. W ciąży nie wolno go lekceważyć, gdyż infekcja może się rozwinąć i zejść na dolne drogi oddechowe. Jak możesz sobie pomóc?
- Jedz czosnek i cebulę – zawierają tzw. fitoncydy, czyli substancje działające podobnie jak antybiotyki; we wczesnej fazie infekcji są bardzo skuteczne,
- Zakraplaj sól fizjologiczną do nosa (Euphorbium, Tetrisal) albo stosuj roztwór wody morskiej (Sterimar, Marimar),
Inhalacje na przeziębienie w ciąży
Inhalacje to świetny, naturalny sposób na pozbycie się kataru i objawów przeziębienia – zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Możesz wykonywać inhalacje z soli fizjologicznej albo olejków eterycznych (olejków nie wolno jednak używać w inhalatorze!).
Domowe sposoby na przeziębienie w ciąży: kaszel w ciąży
Kaszel w ciąży zazwyczaj zaczyna się po kilku dniach od pojawienia się kataru. Lepiej nie leczyć go na własną rękę, lecz od razu pójść do lekarza. Stwierdzi on, czy kaszel jest spowodowany wyłącznie spływającą do gardła wydzieliną kataralną, czy też pojawiły się już zmiany w oskrzelach.
Lekarz oceni, czy jest to kaszel suchy i trzeba go hamować, podając środki przeciwkaszlowe, czy też mokry, na który pomagają środki wykrztuśne. Być może konieczne będzie zastosowanie antybiotyku. Przy kaszlu wilgotnym skuteczne są również:
- inhalacje (np. z rumianku, soli fizjologicznej),
- bezpieczne są niektóre syropy ziołowe, np. z babki lancetowatej, prawoślazu,
- mleko z miodem i czosnkiem.
Uporczywy kaszel może spowodować przedwczesne skurcze macicy i poród. Dlatego nie zwlekaj z pójściem do lekarza!
Przeziębienie i gorączka w ciąży: co na obniżenie gorączki?
Jeżeli temperatura przekroczyła 38°C, obniżaj ją, aby nie zaszkodziła dziecku. Przy wysokiej gorączce dozwolone są środki zawierające paracetamol (w dawce do 250 mg), ale stosuj je maksymalnie 2-3 dni.
Jeżeli po 2-3 dniach gorączka nie ustępuje, wówczas konieczna będzie wizyta u lekarza. Może on zadecydować, że konieczne jest podawanie antybiotyków.
Domowe sposoby na przeziębienie: ból gardła w ciąży
To zwykle objaw wirusowego zapalenia gardła lub anginy. Koniecznie skontaktuj się z lekarzem, jeżeli masz gorączkę, a na migdałkach pojawił się biały nalot. W przypadku lekkiego bólu gardła możesz sobie pomóc domowymi sposobami. Stosuj:
- płukanie gardła kilka razy dziennie (np. wodą z solą, wodą z sodą oczyszczoną, wodą z miodem, naparem z szałwii);
- możesz stosować ziołowe środki na ból gardła (np. drażetki z babką lancetowatą, a także inne pastylki do ssania dostępne w aptece bez recepty, łagodzące ból gardła),nie stosuj ich jednak dłużej niż przez 2-3 dni;
- dozwolone jest stosowanie preparatów w sprayu działających przeciwzapalnie i lekko przeciwbólowo, takich jak np. Tantum Verde czy Golamir (aerozol, tabletki do ssania).
Przeziębienie w ciąży: jakich leków unikać?
W ciąży nie należy samodzielnie stosować leków nawet tych dostępnych bez recepty. Są jednak preparaty, na które musisz zachować szczególną ostrożność.
Bez konsultacji medycznej nie stosuj:
- kropli do nosa obkurczających śluzówkę – lepiej zastosuj bezpieczny spray lub krople na bazie roztworu soli lub preparaty homeopatyczne – oraz innych środków zawierających pseudoefedrynę (np. Gripex Hot, Ibuprom Zatoki, Cirrus, Acatar, Tabcin, Claritine) – istnieje ryzyko wystąpienia rozszczepu powłok brzusznych lub atrezji jelita cienkiego u dziecka;
- preparatów zwierających ibuprofen (np. Ibum, Ibuorom, Nurofen) – może powodować zmiany w układzie krążenia u płodu;
- aspiryny i preparatów pochodnych (polopiryna, etopiryna) – ze względu na kwas acetylosalicylowy są zabronione w pierwszym i trzecim trymestrze ciąży, zwłaszcza w dużych dawkach, gdyż mogą powodować wady rozwojowe zarodka lub płodu i zwiększają ryzyko poronienia;
- syropów przeciwkaszlowych (np. Flegaminy i Mucosolvanu) – mogą mieć działanie teratogenne na zarodek lub płód: śmierć zarodka, zaburzenia czynnościowe, opóźnienie rozwoju, przedwczesne urodzenie;
- syropów z kodeiną na kaszel suchy (np. Thiocodin) – mogą negatywnie wpłynąć na rozwój płodu oraz doprowadzić do wystąpienia objawów uzależnienia u płodu;
- tabletek do ssania z salicylanami: mogą wywołać zaburzenia w rozwoju dziecka (np. Cholinex, Strepsils, Septolete);
- preparatów zawierających tymianek i podbiał: mogą wywołać zaburzenia krążenia krwi.
Pamiętaj, że każdy lek, także ten do kupienia bez recepty, może stanowić potencjalne ryzyko dla rozwijającego się płodu. Decyzję o stosowaniu leków, podejmuje lekarz lub lekarka wyłącznie w sytuacji, kiedy działanie leku przewyższa potencjalne ryzyko wpływu na rozwój płodu.
Przeziębienie w ciąży: jakie leki można brać?
Może się zdarzyć, że w ciąży będziesz musiała zażyć antybiotyk lub inne silne leki – nigdy nie bierz ich jednak na własną rękę! Jeśli poczujesz się gorzej, skonsultuj się z lekarzem. W razie konieczności specjalista wybierze antybiotyk z bezpiecznej dla ciąży grupy (penicyliny, makrolidy, cefalosporyny).
Czy te leki nie zaszkodzą dziecku? To pytanie często zadają przyszłe mamy. Zamiast martwić się na wyrost skutkami ubocznymi, stosuj się do zaleceń lekarza. Dla dziecka o wiele bardziej niebezpieczna może być twoja choroba. Pamiętaj, żeby nie brać zbyt dużej ilości leków przeciwbólowych i aby zawsze informować lekarza o ciąży.
Przeziębienie w ciąży: kiedy udać się do lekarza?
Jeżeli do przeziębienia dołączają inne objawy, np. kaszel czy gorączka, lub wydzielina z nosa zmienia kolor z przezroczystej na żółtą albo zieloną, wówczas konsultacja ze specjalistą jest konieczna. Tak naprawdę jednak zawsze, gdy czujesz niepokój z powodu przeziębienia i nie chcesz robić niczego na własną rękę, powinnaś udać się do lekarza, by cię osłuchał i sprawdził, czy sytuacja nie jest poważna.
Przeziębienie w ciąży: a co jeśli to jednak grypa?
Podejrzewasz, że twoje objawy mogą wskazywać na grypę, a nie zwykłe przeziębienie? Zadzwoń do lekarza. Zaleci ci odpowiednie leki, natomiast ty:
- zostań w domu i połóż się do łóżka,
- dużo odpoczywaj, pij herbatę z dodatkiem soku z malin, czarnego bzu, dzikiej róży,
- jeżeli masz wysoką gorączkę, stosuj środki przeciwgorączkowe zawierające paracetamol.
Szczepionka przeciwko grypie to najskuteczniejszy sposób ochrony – można zaszczepić się od września przez cały sezon grypowy, czyli zwykle do początku marca. Najlepiej zaszczepić się przed zajściem w ciążę. Jeżeli jednak tego nie zrobiłaś, lekarze zezwalają na szczepienie w okresie ciąży dopiero od drugiego trymestru. Od września 2020 roku szczepionki na grypę są refundowane dla kobiet w ciąży.
Jak uniknąć przeziębienia w ciąży?
Aby uniknąć przeziębienia w ciąży, należy uważać na przeciągi i nie przebywać długo na zewnątrz w niskich temperaturach. Warto też pamiętać o odzieży odpowiednio dobranej do pogody. W sezonie zimowym i jesiennym unikaj sportów na świeżym powietrzu, które mogą narazić cię na „przewianie”.
W okresie zachorowań na grypę unikaj osób zakatarzonych i dużych skupisk ludzkich – zatłoczonych supermarketów, sal kinowych; regularnie odkażaj dłonie i dokładnie myj ręce po powrocie do domu. Postępuj tak samo jak przy profilaktyce zakażeń koronawirusem.
Zobacz także: