Duszności w ciąży: problemy z oddychaniem, zadyszka (kiedy do lekarza?)
Duszności najczęściej pojawiają się w drugim i trzecim trymestrze ciąży. Zdarza się jednak, że problemy z oddychaniem ciężarna odczuwa wcześniej. Mogą one świadczyć o anemii lub innych nieprawidłowościach, których nie wolno bagatelizować.
- Maria Nielsen
Czy w ciąży ciężko się oddycha? – pytają kobiety, które są dopiero na początku drogi do macierzyństwa. Odpowiedź na to pytanie brzmi: aż 60-70 proc. kobiet odczuwa duszności w ciąży. Dolegliwości mijają najczęściej dopiero wraz z porodem. W miarę rozwoju płodu i powiększania się macicy dochodzi do uniesienia przepony, co powoduje ucisk na płuca i duszności. W drugim i trzecim trymestrze typowa jest zadyszka w ciąży, szczególnie po wysiłku fizycznym, np. wchodzeniu po schodach. Także na samym początku ciąży oddech może stać się płytki. Podpowiadamy, kiedy duszności w ciąży mogą być powodem do niepokoju i jak sobie z nimi radzić.
Spis treści:
- Duszności w ciąży – objawy
- Duszności w ciąży – przyczyny
- Duszności w ciąży – kiedy do lekarza?
- Duszności w ciąży w I trymestrze
- Problemy z oddychaniem w ciąży – II trymestr
- Płytki oddech w ciąży w III trymestrze
- Sposoby na duszności w ciąży
Duszności w ciąży – objawy
Odczuwanie duszności w ciąży jest sprawą indywidualną, subiektywną. Rzadko u kobiety, która zgłasza duszności, wykrywa się zmniejszenie wysycenia krwi tlenem.
Najczęściej ciężarne opisują duszności jako:
- trudności z wzięciem głębokiego wdechu,
- ucisk na przeponę,
- pojawianie się zadyszki podczas nawet niewielkiej aktywności fizycznej (a nawet podczas mówienia!),
- szybsze męczenie się.
Zwykle objawy te nie są związane z zagrożeniem zdrowia czy życia. Inaczej jest, gdy towarzyszy im ból w klatce piersiowej lub krwioplucie, które mogą świadczyć o zatorowości płucnej. Niepokojące jest też uczucie duszności po jedzeniu lub po ukąszeniu przez owada – wtedy istnieje podejrzenie gwałtownej reakcji alergicznej.
Duszności w ciąży – przyczyny
Do głównych przyczyn uczucia duszności w ciąży należą zmiany hormonalne, zmiany w układzie sercowo-naczyniowym i zmiany w mechanice układu oddechowego.
Zmiany hormonalne (przede wszystkim zmiana poziomu progesteronu), zwiększają wrażliwość ośrodka oddechowego zlokalizowanego w mózgu na wzrost poziomu dwutlenku węgla w organizmie. To sprawia, że oddech staje się przyspieszony, co może wywoływać uczucie duszności.
Zmiany w układzie sercowo-naczyniowym, które obejmują między innymi zwiększenie objętości krwi. Serce musi przepompowywać więcej krwi niż przed ciążą – ilość ta zwiększa się nawet o 50 proc. Zwiększeniu objętości krwi nie towarzyszy adekwatny wzrost liczby czerwonych krwinek, które transportują tlen. Skutkiem tego może być uczucie duszności pojawiające się w czasie ciąży.
Zmiany w mechanice układu oddechowego to efekt tego, że płuca ciężarnej wraz z postępem ciąży mają coraz mniej miejsca. Rosnąca macica zajmuje dużą część jamy brzusznej i zwiększa ucisk na narządy położone w klatce piersiowej. To zwiększa ryzyko pojawienia się duszności u ciężarnej.
Duszności w ciąży – kiedy do lekarza?
Zawsze, gdy pojawiają się trudności z oddychaniem w ciąży, warto skonsultować się z lekarzem. Zbyt płytki oddech może prowadzić do niedotlenienia ciężarnej i dziecka. Duszności w ciąży mogą być bowiem nie tylko skutkiem ucisku macicy na układ oddechowy, ale też np.:
- astmy,
- anemii,
- infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych,
- zatorowości płucnej,
- odmy opłucnej,
- ostrej reakcji alergicznej,
- obcego ciała w drogach oddechowych.
Niezwłocznie zgłoś się do lekarza, jeśli wystąpiła:
- nagła silna duszność, która wcześniej nie występowała,
- utrata przytomności,
- krwioplucie,
- ból umiejscowiony za mostkiem,
- duszność nieustępująca pomimo stosowania się do zaleceń lekarza.
Duszności w ciąży w pierwszym trymestrze
Zdarzają się często. Kobieta szybko się męczy, odczuwa duszności, ma problemy z oddychaniem w nocy, szybko dostaje zadyszki. To normalne na tym etapie ciąży. Organizm kobiety musi po prostu przestawić się w inny tryb pracy, na co potrzebuje czasu. Dolegliwości te najczęściej ustępują samoistnie, podobnie jak uczucie zmęczenia i senność typowe dla pierwszego trymestru ciąży.
Problemy z oddychaniem w ciąży – II trymestr
Na tym etapie ciąży macica wyraźnie się powiększa, a mięśnie nieco słabną. Macica spycha narządy wewnętrzne do góry, co utrudnia pracę płucom. Na dodatek hormony w ciąży, a dokładniej zmiana ich poziomu, może przejściowo powodować kłopoty z oddychaniem. Stąd może brać się zadyszka lub płytki oddech. Nie wszystkie kobiety doświadczają na tym etapie ciąży tego typu dolegliwości.
Płytki oddech w ciąży w III trymestrze
W zaawansowanej ciąży zadyszka, płytki oddech i duszności pojawiają się najczęściej, a im ciąża bardziej zaawansowana, tym większe ryzyko ich wystąpienia. To najczęściej normalne zjawisko, które ustąpi od razu po porodzie. Duże rozmiary macicy bardzo utrudniają normalne działanie układu oddechowego stąd objawy, które wskazują na to, że ma on kłopoty z zaopatrzeniem ciężarnej w tlen – może nawet wystąpić uczucie duszności w ciąży podczas leżenia.
Odpowiednie oddychanie pomoże przy zadyszce i dusznościach – sprawdź, jak oddychać w ciąży.
Sposoby na duszności w ciąży
Pojawiającemu się w czasie ciąży uczuciu duszności nie zawsze da się zapobiegać. Ale można podjąć starania, aby zmniejszać ryzyko jego wystąpienia czy nasilenie. Najważniejsze jest prawidłowe odżywianie, unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego i regularne wykonywanie badań kontrolnych, które pozwolą wychwycić np. anemię (sprzyja powstawaniu duszności).
A co robić, gdy duszność mimo wszystko się pojawi? Najlepiej przyjąć pozycję, która pozwala lepiej dotlenić organizm, ułatwiając oddychanie torem brzusznym:
- pozycja siedząca z łokciami opartymi na kolanach,
- pozycja stojąca z pochylonym do przodu tułowiem i dłońmi opartymi na kolanach,
- pozycja stojąca z dłońmi mocno opartymi na oparciu krzesła.
Zobacz także: