Prolaktyna jest hormonem wydzielanym przez przysadkę mózgową. Jej stężenie wzrasta podczas ciąży i karmienia piersią. Poziom prolaktyny podlega wahaniom w ciągu doby. Najwyższy jest wcześnie rano, potem się obniża. W pierwszej połowie cyklu miesiączkowego rośnie, w drugiej – spada. Stężenie prolaktyny zmienia się także podczas codziennych czynności. Rośnie np. po zjedzeniu posiłku, gdy jesteś bardzo zmęczona i podczas uprawiania seksu. Wzrost poziomu prolaktyny (hiperprolaktynemia) w okresie starań o dziecko może utrudniać zajście w ciążę. –
Spis treści:
Prolaktyna jest hormonem wydzielanym głównie przez przysadkę mózgową. W mniejszych ilościach wydzielają ją również: macica, inne tkanki mózgu, gruczoły sutkowe, komórki układu odpornościowego, skóra i tkanka tłuszczowa, a u mężczyzn także prostata.
Najważniejszą rolą prolaktyny jest stymulowanie gruczołów sutkowych do produkcji mleka po porodzie. Jednak jej działanie nie ogranicza się wyłącznie do tej funkcji. Od prawidłowego poziomu prolaktyny zależy działanie układu rozrodczego (nieprawidłowy poziom prolaktyny utrudnia zajście w ciążę), dobre samopoczucie, zachowanie, a nawet działanie układu odpornościowego.
U osób zdrowych poziom prolaktyny wrasta w określonych sytuacjach, np. w ciąży i po porodzie, podczas snu i ćwiczeń fizycznych, w sytuacjach stresowych, w czasie stosunku seksualnego, a także wtedy, gdy spada poziom cukru we krwi.
Prolaktyna odgrywa ważną rolę podczas ciąży – stymuluje ciałko żółte, dzięki czemu produkuje ono kolejny hormon – progesteron, który pozwala podtrzymać i donosić ciążę. Rosnący w ciąży poziom prolaktyny odpowiada też za rozwinięcie się instynktu macierzyńskiego oraz za zachowanie tzw. homeostazy metabolicznej i gospodarkę elektrolitową ciężarnej, pomaga też radzić sobie w tym czasie ze stresem. Hormon ten bierze także udział w tworzeniu u ciężarnej tolerancji immunologicznej na płód.
Przez cały czas trwania ciąży poziom prolaktyny rośnie, aby w momencie porodu osiągnąć poziom dziesięciokrotnie wyższy niż przed ciążą. Jednak najwyższy poziom prolaktyny występuje u kobiet karmiących piersią.
Prolaktyna wpływa też na sam płód. Jej prawidłowy poziom wspomaga wzrost i procesy metaboliczne płodu, stymuluje też prawidłowy rozwój jego układu nerwowego oraz płuc.
Badanie poziomu prolaktyny u kobiet lekarze zlecają przy wystąpieniu konkretnych problemów. Należą do nich:
Krew pobiera się z żyły w ręce. Pobieranie krwi przebiega tak jak w przypadku zwykłych badań kontrolnych. Do badania należy się odpowiednio przygotować:
Na 24 godziny przed badaniem zaleca się powstrzymanie od stymulacji sutków, gdyż może ona podnieść poziom hormonu.
Normy poziomu prolaktyny należy odczytywać następująco:
U kobiet ciężarnych właściwy wynik to 34-386 ng/ml lub 34-386 mcg/l. W przypadku mężczyzn prawidłowy wynik powinien mieścić się w przedziale 3-15 ng/ml lub 3-15 mcg/l.
Podwyższony poziom prolaktyny to hiperprolaktynemia. Pojawienie się wysokiego poziomy prolaktyny poza okresem ciąży i karmienia piersią może wskazywać na problemy zdrowotne. Należą do nich:
Wysoki poziom prolaktyny u kobiet chcących zajść w ciążę wymaga leczenia. W przeciwnym wypadku zajście w ciążę może być utrudnione lub wręcz niemożliwe – może wystąpić brak owulacji lub problemy z zagnieżdżeniem się zarodka.
Hiperprolaktynemii czynnościowej podczas ciąży się nie leczy, natomiast zbyt wysoki poziom prolaktyny wynikający z innych przyczyn, np. guzów, może podlegać leczeniu. Decyzję o terapii i jej rodzaju podejmują specjaliści, uwzględniając, że ciąża to czas, gdy poziom prolaktyny jest naturalnie podwyższony.
Zbyt wysoki poziom prolaktyny (czyli hiperprolaktynemia) często jest przyczyną zaburzenia cyklu miesiączkowego. Okres pojawia się częściej niż co 25 dni lub rzadziej niż co 33 dni. Z czasem miesiączki stają się coraz bardziej skąpe, aż mogą zaniknąć. Zdarzają się cykle bezowulacyjne (stąd kłopoty z zajściem w ciążę). Na skórze pojawiają się wypryski, ujawnia się tendencja do tycia. Ponieważ prolaktyna jest także hormonem stresu, może wywoływać złość, uczucie niepokoju i rozdrażnienie. Mogą też wystąpić: wyciek mleka z piersi, obniżenie libido, zmniejszenie gęstości kości.
| Za wysoka prolaktyna | Za niska prolaktyna |
|---|---|
|
|
Zbyt mała ilość krążącej we krwi prolaktyny nazywana jest hipoprolaktynemią. To bardzo rzadko występująca nieprawidłowość dotykająca głównie osoby z niedoczynnością przysadki mózgowej. U większości osób z niską zawartością prolaktyny nie obserwuje się problemów zdrowotnych. Specjaliści twierdzą jednak, że zmniejszony poziom prolaktyny we krwi może zmniejszać odporność na niektóre infekcje.
Zbyt niski poziom prolaktyny to przede wszystkim problem mam karmiących piersią – mogą one borykać się z niedostateczną ilością pokarmu.
Jeśli podejrzewasz, że twoje problemy ze zdrowiem i samopoczuciem mogą być spowodowane zbyt wysokim poziomem prolaktyny, zgłoś się do ginekologa, najlepiej endokrynologa. Specjalista skieruje cię na badania poziomu prolaktyny we krwi.
Jeśli będzie taka potrzeba, lekarz przepisze leki. Nie ma jednej metody obniżania wysokiego poziomu prolaktyny. Najczęściej podaje się np. Bromergon, Norprolac, Dostinex, które także działają na gruczolaka przysadki.
Zobacz też:
Owulacja polega na uwolnieniu z jajnika dojrzałej komórki jajowej, która od tego momentu jest w pełni gotowa do zapłodnienia. U zdrowej kobiety jajeczkowanie na ogół występuje w danym cyklu miesiączkowym jeden raz. Ale może zdarzyć się również częściej. Specjalnie dla mamotoja.pl prof. dr hab. n.med. Jan Kotarski, ginekolog położnik tłumaczy, na czym polega jajeczkowanie i wymienia charakterystyczne objawy owulacji. Spis treści: Owulacja – co to jest? Owulacja – kiedy występuje? Ile trwa owulacja? Objawy owulacji Owulacja a zajście w ciążę? Kiedy nie występuje owulacja? Owulacja – co to jest? Owulacja (jajeczkowanie) to uwolnienie dojrzałej komórki jajowej ze znajdującego się w jajniku pęcherzyka Graafa. Dochodzi do niej w wyniku działania dwóch hormonów: hormonu folikulotropowego (FSH) wpływającego na dojrzewanie komórki jajowej, estrogenów decydujących o ilości wydzielanego FSH i LH (hormonu luteinizującego). Gdy pęcherzyk jest dojrzały (a wraz z nim komórka jajowa), następuje wyrzut dużej ilości hormonu luteinizującego, który powoduje uwolnienie komórki jajowej z jajnika . To właśnie jest moment owulacji. fot. nmfotograf/Adobe Stock W jajniku dojrzałej kobiety znajduje się mniej więcej 40 tysięcy komórek jajowych . Są one uwalniane podczas owulacji w każdym cyklu miesiączkowym, od momentu uzyskania dojrzałości płciowej aż do menopauzy. Co ciekawe – liczba komórek jajowych każdej kobiety zostaje określona jeszcze przed narodzinami. Pierwotna liczba waha się od 700 tysięcy do nawet 2 milionów. Ale część z tych komórek ulega zwyrodnieniu już w trakcie życia płodowego. Podwójna owulacja W jednym lub dwóch jajnikach w rzadkich sytuacjach mogą dojrzewać dwa pęcherzyki . Zdarza się, że dojrzewają w tym samym momencie lub w...
Badania wykonywane w okresie ciąży pozwalają w porę wykryć różne nieprawidłowości i im przeciwdziałać. Przez całe 9 miesięcy będziesz musiała wykonać szereg testów, aby sprawdzić, czy dziecko rozwija się prawidłowo i czy ty nie masz problemów zdrowotnych. Podczas każdej wizyty kontrolnej lekarz zważy cię, zmierzy ciśnienie krwi i wykona badanie ginekologiczne. Z gabinetu wyjdziesz także z plikiem skierowań do laboratorium na badania krwi i moczu. Sprawdź, jakie badania obowiązkowe należy wykonać w ciąży i po co. Podajemy też dokładny harmonogram badań z uwzględnieniem tygodni ciąży, w których wykonuje się określone badania. Spis treści: Jakie badania w ciąży Badania w ciąży – kiedy się je wykonuje Kalendarz badań w ciąży Badania w ciąży – lista typów badań ich znaczenie: Badanie krwi w ciąży Badania moczu w ciąży Badanie glukozy w ciąży Test obciążenia glukozą w ciąży Badanie USG w ciąży Dodatkowe badania zalecane w ciąży Bezpłatne badania w ciąży Jakie badania należy wykonać w ciąży? O tym, jakie badania powinna wykonać ciężarna, decyduje ginekolog położnik na podstawie indywidualnych potrzeb i wskazań. Regulują to rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego i rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardów organizacyjnych opieki okołoporodowej. Podczas wizyt kontrolnych przyszłą mamę czekają badania podmiotowe (zebranie wywiadu i ocena ryzyka ciąży) oraz przedmiotowe, np. oceniające ciśnienie krwi, przybieranie na wadze, pracę serca płodu i jego ruchy. Przez cała ciążę regularnie wykonuje się również badania krwi i moczu oraz przynajmniej trzy razy – USG płodu. W konkretnych tygodniach przypadają bardziej szczegółowe badania. Lista badań w ciąży Cała lista obowiązkowych badań do wykonania w...
Blisko co szósta kobieta w wieku 25–45 lat cierpi na zespół policystycznych jajników, czyli PCOS. Jest to zaburzenie hormonalne mające szereg objawów uciążliwych dla kobiety. Przyczynia się również do niepłodności. Jeżeli planujesz urodzić dziecko, mamy dla ciebie dobrą wiadomość – przy zespole policystycznych jajników ciąża jest możliwa . Jednak, aby do niej doszło, trzeba jak najszybciej podjąć leczenie polegające na wyrównaniu poziomu hormonów – na tyle, aby zachodziła owulacja. Spis treści: Zespół policystycznych jajników a ciąża Zespół policystycznych jajników a owulacja Jak zajść w ciążę przy zespole PCOS Zespół policystycznych jajników a ciąża Szacuje się, że zespół policystycznych jajników, nazywany w skrócie PCOS (a ang. polycystic ovary syndrome ) to w 40 procentach przyczyna niepłodności kobiecej. Zaburzenie związane jest z nadmierną aktywnością męskich hormonów płciowych – androgenów. Zakłóca ono cykl miesiączkowy kobiety: nie dochodzi do dojrzewania komórki jajowej i pęknięcia pęcherzyka Graafa. Ekspert leczenia niepłodności dr Dariusz Mercik, ginekolog z Kliniki Leczenia Niepłodności i Badań Prenatalnych Gyncentrum w Katowicach, wyjaśnia, jakie są szanse zajścia w ciążę w przypadku PCOS: – Duży odsetek pacjentek z problemem niepłodności to kobiety z zespołem policystycznych jajników – przyznaje dr Dariusz Mercik. – To wręcz jedna z najczęstszych przypadłości, które utrudniają zajście w ciążę . Kobiety z PCOS mają predyspozycje do nadciśnienia, cukrzycy ciężarnych, są bardziej narażone na problemy z donoszeniem ciąży, nawracające poronienia oraz na przedwczesny poród. Dr Mercik uspokaja: – Zajście w ciążę przy PCOS jest możliwe, zaś poziom hormonów musi być na tyle wyrównany, aby mogło dojść do owulacji –...
