Sepsa i wstrząs septyczny w ciąży – przyczyny i zagrożenia
Sepsa w ciąży i związany z nią wstrząs septyczny zdarzają się dość rzadko. Mogą pojawić się w wyniku poważnego zakażenia organizmu kobiety. Są zagrożeniem dla zdrowia i życia pacjentki, dlatego wymagają leczenia w warunkach szpitalnych.
Sepsa w ciąży i wstrząs septyczny nie są chorobami. Są zespołami objawów, które mogą wystąpić w przebiegu zakażenia bakteriami, wirusami lub grzybami. Zarówno sepsa jak i wstrząs septyczny w ciąży to stan zagrożenia życia. Gdy do nich dojdzie, niezbędne jest leczenie szpitalne, gdyż mogą mieć bardzo gwałtowny przebieg i w najgorszym przypadku skończyć się śmiercią.
Spis treści:
- Co to jest sepsa?
- Sepsa w ciąży – objawy
- Przyczyny sepsy w ciąży
- Sepsa w ciąży – rokowanie
- Co to jest wstrząs septyczny
Co to jest sepsa?
Sepsa, zwana też posocznicą, to zespół objawów, które mogą wystąpić podczas zakażenia organizmu chorobotwórczymi drobnoustrojami. Sepsa jest gwałtowną reakcją organizmu na zakażenie. Występuje, gdy układ odpornościowy wskutek wykrycia zakażenia zaczyna reagować wywołaniem stanu zapalnego, który poprzez układ krwionośny rozprzestrzenia się na całe ciało.
Ryzyko wystąpienia posocznicy zwiększają infekcje, zabiegi chirurgiczne, urazy, choroby zmniejszające odporność, nowotwory, cewnikowanie, a także stres. Sepsa może wystąpić u dziecka, dorosłego, a także u kobiet w ciąży.
Sepsa w ciąży – objawy
O sepsie mówi się wtedy, gdy we krwi pacjentki stwierdza się obecność bakterii lub grzybów i/lub obserwuje się przynajmniej 3 objawy sepsy:
Zobacz także
- gorączka powyżej 38,3 lub obniżona temperatura ciała poniżej 36 stopni
- podwyższone tętno – powyżej 90
- przyspieszony oddech – powyżej 20 na minutę
- zwiększona liczba białych krwinek – powyżej 12 tysięcy/ml lub obniżona liczba białych krwinek – poniżej 4 tysięcy/ml.
Sepsa w ciąży może też dawać objawy w postaci biegunki, wymiotów, bólów kończyn i czerwonych wybroczyn na skórze, które nie bledną przy ucisku (tzw. wysypka krwotoczna).
Przyczyny sepsy w ciąży
Do sepsy w ciąży, w niesprzyjających okolicznościach, może dojść w wyniku niemal każdej poważniejszej infekcji. Najczęściej jednak pojawia się ona wskutek zakażenia dróg rodnych lub układu moczowego. Wszelkie infekcje intymne zwiększają ryzyko sepsy, dlatego nie wolno zwlekać – trzeba je leczyć.
Zakażenie dróg rodnych może też wystąpić wskutek powikłania poronienia lub przerwania ciąży, przedwczesnego odejścia wód płodowych lub obumarcia płodu, który może się stać źródłem zakażenia macicy.
Ryzyko wystąpienia sepsy w ciąży ocenia się na 0,1-0,3 procent.
Sepsa w ciąży – rokowanie
Sepsa jest zawsze stanem zagrożenia życia i wymaga leczenia szpitalnego. To, jakie będą jej konsekwencje, zależy od tempa przebiegu sepsy, momentu, w którym chora trafi do szpitala oraz od tego, czy szybko zostanie wdrożone odpowiednie leczenie (trzeba ustalić, jakie drobnoustroje wywołały sepsę i podać leki, które je zwalczą, aby usunąć ognisko zakażenia).
Wyróżnia się trzy rodzaje nasilenia objawów sepsy:
- sepsę
- ciężką sepsę
- wstrząs septyczny.
Rokowanie w przypadku sepsy u ciężarnych zależy od nasilenia objawów – im sepsa jest bardziej nasilona, tym rokowania są gorsze. Niestety przebieg sepsy bywa bardzo gwałtowny. Nawet w ciągu kilku-kilkunastu godzin sepsa może przejść w ciężką sepsę, a nawet we wstrząs septyczny.
Gdy rokowania są dobre, leczenie sepsy trwa ok. 20. dni. Niestety śmiertelność z powodu posocznicy wynosi od 30 do 50 procent.
Od 2016 roku sepsę można wykryć bardzo szybko, co nie było możliwe wcześniej. W ciągu 20 minut od pobrania krwi można otrzymać wynik testu, który bada poziom markerów sepsy (poziom prokalcytoniny).
Co to jest wstrząs septyczny?
Wstrząs septyczny może pojawić się w przebiegu sepsy. To stan, w którym dochodzi do niewydolności wielu narządów, co stanowi bezpośrednie i poważne zagrożenie życia.
Objawami wstrząsu septycznego są:
- temperatura powyżej 38 lub poniżej 36 stopni
- tętno powyżej 90 uderzeń na minutę
- liczba oddechów na minutę – ponad 20
- znaczne podwyższenie lub obniżenie leukocytów
- zaburzenia świadomości
- zimna i wilgotna skóra
- kwasica mleczanowa.
U ciężarnych wstrząs septyczny może też objawiać się wydzieliną z macicy, bólem oraz tkliwością w obrębie jamy brzusznej i macicy.
Wstrząs septyczny nie musi zakończyć się zgonem, choć ryzyko śmierci jest dość wysokie. Leczenie polega na łagodzeniu objawów ale również na usunięciu przyczyny sepsy i wynikającego z niej wstrząsu septycznego. Ogromnie ważne jest utrzymanie odpowiedniego ciśnienia krwi i pracy serca. Leki i płyny najczęściej podaje się dożylnie. W niektórych przypadkach konieczna jest transfuzja krwi.
Zobacz także: