USG 2D, 3D czy 4D, a może HD Live? Kiedy zrobić pamiątkowe zdjęcia USG?

Badanie USG w ciąży jest dla ginekologa źródłem cennych informacji, a dla przyszłych rodziców – może być wspaniałą pamiątką! Coraz częściej mamy zamiast zwykłego USG 2D wybierają bardziej zaawansowane opcje badania: USG 3D albo USG 4D. Mogą też całe badanie nagrać na płytę: taki filmik z brzucha może być początkiem wspaniałej, wieloletniej kolekcji filmików z dzieckiem w roli głównej.

Rodzaje USG w ciąży: 2D, 3D i 4D

USG obrazuje nie tylko przekroje anatomiczne, ale też zewnętrzną powierzchnię ciała płodu. W ten sposób możemy zobaczyć wygląd twarzy dziecka, precyzyjnie określić budowę serca albo kończyn.

Badania USG w ciąży mogą być dwuwymiarowe, czyli 2D, albo trójwymiarowe – 3D lub 4D. Obrazy, jakie można z nich uzyskać, różnią się wyrazistością i stopniem realizmu. Najbardziej popularne, ale jednocześnie najmniej efektowne jest badanie 2D. Badania trójwymiarowe mogą być bardziej lub mniej rzeczywiste. W wersji HD Live można zobaczyć dziecko tak dokładnie, jakby niemal oglądało się je na żywo. Zasadnicze różnice między obrazami 2D, 3D oraz 4D przedstawia poniższa tabelka:

Kiedy wykonać USG 3D i 4D w ciąży?

Najlepszym momentem na wykonanie USG 3D jest USG połówkowe przeprowadzane między 18. a 22. tygodniem ciąży. Z kolei USG 4D, zgodnie z zaleceniami lekarzy, powinno być wykonywane po 30. tygodniu ciąży, gdy kości twarzoczaszki są już wykształcone. Dzięki temu możemy obserwować mimikę dziecka, jego rysy i aktywność. Oba te badania USG są zupełnie nieszkodliwe dla dziecka.

Charakterystyka USG 2D

Upraszczając, USG 2D przedstawia typowy obraz ultrasonograficzny, który wszyscy znamy. Jest obrazem wyjściowym dla lekarza. Można na nim uzyskać obraz imitujący trójwymiar, ale generalnie będzie to obraz płaski, co widać na poniższym zdjęciu.

Rysunek 1. Obraz 2D prawie trójwymiarowy (22. tydzień ciąży). Widoczne rozchylone usta i fragment noska.

USG w trójwymiarze: różnice między USG 3D i USG 4D

Obraz trójwymiarowy jest obrazem dodatkowym, który potrafi przekształcić płaskie przekroje 2D w zdjęcie lub film. Obraz 3D to zdjęcie, a obraz 4D to film (krótki, kilkusekundowy klip multimedialny). To "czwarte D" oznacza czas, czyli sprawienie, że zdjęcia 3D będą się poruszać.

Z racji tego, że obraz 2D jest najprostszym, a 4D najbardziej skomplikowanym obrazem, ten ostatni wymaga odpowiedniego sprzętu. Dlatego, jeśli chcesz mieć lepsze zdjęcia, musisz wybrać lekarza, który dysponuje odpowiednim aparatem ultrasonograficznym.

Rysunek 2. Obraz 3D tradycyjny (20. tydzień ciąży). Widać twarzyczkę nieco zasłoniętą przez rączki.

USG 4D czy HD Live?

Obraz HD Live możliwy do uzyskania w niektórych aparatach ultrasonograficznych. Będzie to obraz trójwymiarowy (3D lub 4D), ale w kolorach oddających naturalny odcień skóry człowieka – z tego powodu nagranie HD live są bardziej realistyczne od USG 4D.

Można nagrać film z całego badania, czyli nagrywamy to, co widzi lekarz lub mama na swoim monitorze. Można też poprosić o nagranie wybranych zdjęć i klipów (kilkusekundowe filmiki) z badania. Takie zdjęcia potem łatwo komuś pokazać lub wydrukować, lub umieścić w mediach społecznościowych. Bez względu jednak na to, co wybierzemy, musimy o tym powiedzieć lekarzowi przed badaniem, by mógł przygotować sprzęt zgodnie z twoim życzeniem.

Rysunek 3. Obraz 3D HD Live (37. tydzień ciąży).

Kiedy najlepiej zrobić pamiątkowe zdjęcie USG?

Wybór terminu pamiątkowego USG ciążowego wymaga pewnego kompromisu. Najlepszy obraz jest wtedy, kiedy dziecko jest największe, a więc najbardziej realistyczne zdjęcia uzyskuje się pod koniec ciąży. Szkopuł w tym, że w końcówce ciąży jest już w macicy niewiele płynu owodniowego, który jest konieczny dla uzyskania obrazu trójwymiarowego (taki obraz zawsze powstaje na granicy: płyn-tkanka).

Pamiątkowe zdjęcia najczęściej wykonywane są podczas USG połówkowego. Ginekolog dr Marian Malinowski proponuje swoim pacjentkom wykonanie zdjęć podczas USG w 25. tygodniu ciąży. To jest optymalny kompromis i jeśli tylko dziecko nie pokrzyżuje nam planów, sesja zdjęciowa się uda. Jeśli będzie innego zdania, zawsze można spróbować jeszcze raz podczas obowiązkowego USG ok. 30 tygodnia ciąży. To nie znaczy, że wcześniej lub później zdjęć się nie da zrobić, bo się da, ale znacznie rzadziej, trudniej i przy sprzyjających warunkach.

Wielkość dziecka też ma pośredni wypływ na dobre zdjęcie. Żeby było na nim wyraźnie widać twarz dziecka, musi być w macicy sporo płynu owodniowego, bo maszyna nie potrafi odróżnić tkanki (twarzy) od innej tkanki (macica lub łożysko). Świetnie sobie radzi jednak w odróżnianiu płynu od tkanki. Relatywnie ilość płynu owodniowego zmniejsza się pod koniec ciąży, stąd w USG tuż przed porodem niewiele widać, a zdjęcia trójwymiarowe dają się zrobić tylko w rzadkich przypadkach.

Można uzyskać bardzo realistyczne obrazy w znacznie młodszych ciążach, np. w 12. tygodniu ciąży, ale zależy to od umiejętności lekarza i możliwości aparatu oraz oczywiście chęci do współpracy małego człowieka. Pamiętać jednak należy, że takie badania wykonuje się bardzo krótko, by nie narażać malutkiego organizmu na duże dawki energii generowane podczas obrazowania trójwymiarowego.

Rysunek 4. Obraz 3D tradycyjny przedstawiający rączkę w 37. tygodniu ciąży.

Rysunek 5. Obraz 3D typu HD Live (26 tydzień ciąży).

Czy pamiątkowe zdjęcie USG może się nie udać?

I na koniec pozostaje rzecz fundamentalna, czyli chęć małego człowieka do współpracy. Najlepsza maszyna i najlepszy ultrasonolog nic nie poradzi, jeśli dziecko odwróci się plecami. Aczkolwiek łatwiej przekonać dziecko do zabawy, kiedy jest mniejsze, niż tuż przed porodem, kiedy jest duże i ma znacznie ograniczoną możliwość ruchu. Niestety czasem nic nie można zrobić, bo dzieci ewidentnie nie chcą być fotografowane, co ładnie widać, kiedy się zasłaniają rączkami albo uciekają z kadru.

Rysunek 6. Obraz 3D typu HD Live (22 tydzień ciąży).

*Wszystkie zaprezentowane obrazki są realne, bez obróbki graficznej, wykorzystane za zgodą pacjentek.

Tekst: lek. Marian Malinowski ginekolog położnik, Szpital Kliniczny im. W. Orłowskiego w Warszawie, Przychodnia Babka Medica, Centrum Medyczne Unicare. Umów się na wizytę przez Znanylekarz.pl

Zobacz też:

• USG prenatalne w ciąży: kiedy należy je wykonać?
• Kiedy wykonuje się USG w ciąży?
• Jak odczytywać USG ciąży?