USG prenatalne (zwłaszcza USG połówkowe) to bardzo ważne badanie w ciąży, bo dzięki niemu możemy dokładnie ocenić anatomię płodu. – Służy ono do określenia ryzyka specyficznych wad genetycznych takich jak zespół Downa, zespół Edwardsa czy zespół Patau – mówi nam dr n. med. Marian Malinowski, ginekolog położnik.
USG prenatalne, które jest jednym z badań genetycznych, jest nieinwazyjne i całkowicie bezpieczne zarówno dla matki, jak i dla dziecka (wykorzystuje się do niego aparaty emitujące bezpieczne dla matki i dziecka ultradźwięki, które pozwalają uzyskać dwuwymiarowy obraz płodu). Warto pamiętać, że wszystkie badania USG są całkowicie bezpieczne.
Standardowo wykonuje się 3-4 badania USG w ciąży. – Dokładny okres, kiedy wykonuje się USG prenatalne, przypada między 11. tygodniem ciąży i 0 dni, a 13. tygodniem ciąży plus kolejnych 6 dni – mówi lekarz. Wyjaśnia jednak, że to nie wiek ciąży jest warunkiem wykonania badania, ale wielkość dziecka, czyli pomiar CRL: podczas USG prenatalnego płód powinien mieć od 45 mm do 84 mm długości.
Najczęściej USG prenatalne powtarza się jeszcze dwa razy w czasie trwania ciąży:
Kobieta kładzie się na leżance ustawionej obok aparatu USG i odsłania brzuch. Lekarz nakłada żel na głowicę aparatu i rozsmarowuje go na skórze brzucha ciężarnej. Następnie, lekko dociskając głowicę, przesuwa nią po powłokach brzusznych, co pozwala uzyskać obraz płodu na monitorze aparatu. Chociaż najczęściej badanie wykonuje się za pomocą głowicy przykładanej do powłok brzusznych, gdy pacjentka ma znaczną nadwagę lub otyłość, lekarz może zdecydować się na badanie USG dopochwowe.
W przypadku gdy niezbędne jest badanie USG dopochwowe, pacjentka do badania musi zdjąć majtki i położyć się na leżance. Lekarz zakłada prezerwatywę na specjalną wąską i podłużną głowicę, a następnie wsuwa ją do pochwy ciężarnej. Nieznacznie nią porusza, aby uzyskać pożądany obraz na monitorze aparatu.
Ani jeden, ani drugi sposób przeprowadzania badania nie powoduje bólu. USG prenatalne trwa od kilku do kilkunastu minut – wszystko zależy od tego, jak ułożone jest dziecko i jak sprawnie lekarz zdoła uzyskać niezbędny obraz. Możemy mieć je w formacie 2D, 3D, a nawet 4D.
Badania USG w ciąży nie wymagają specjalnego przygotowania przed wizytą. Koniecznie jednak musisz zgłosić się do lekarza się z opróżnionym pęcherzem moczowym. Miej też przy sobie historię medyczną oraz książeczką ciążową.
Podczas USG prenatalnego lekarz oceni kilka parametrów istotnych dla obliczenia ryzyka wystąpienia wad genetycznych:
– Oczywiście nie zapominamy też o całej anatomii płodu – mówi dr Malinowski. – W 12. tygodniu ciąży możemy obejrzeć serce, klatkę piersiową, wzajemne zależności pomiędzy sercem, klatką piersiową, jamą brzuszną i żołądkiem. Oglądamy też przeponę, głowę, kończyny dziecka. Musimy też obejrzeć, czy prawidłowo się rozwija pęcherzyk ciążowy i kosmówka, która później przekształci się w łożysko, sprawdzamy też, czy jest prawidłowa ilość płynu owodniowego – dodaje ekspert.
USG prenatalne to także jedna z dwóch części testu PAPP-A, czyli nieinwazyjnego badania prenatalnym pod kątem wad genetycznych. Poza badaniem ultrasonograficznym w skład testu PAPP-A wchodzi jeszcze ocena biochemiczna dwóch parametrów z próbki krwi kobiety.
– Do części biochemicznej pobieramy krew od kobiety tak jak do morfologii, więc test PAPP-A nie jest badaniem inwazyjnym – uspokaja ekspert. – Otrzymane wyniki służą do upewnienia się, czy dziecko, które oglądamy na USG, nie próbuje nas „oszukać”. Niestety zdarza się, że na USG dziecko wygląda idealnie, a po badaniach biochemicznych zaczynamy mieć podejrzenie, że jednak coś jest nie tak.
Należy pamiętać o tym, że trochę większa przezierność albo nieprawidłowy wynik badania kości nosowej jeszcze nie przesądza o tym, że dziecko jest chore. Znane są przypadki, gdy wyniki USG prenatalnego sugerowały nieprawidłowości płodu, jednak po urodzeniu dziecka okazywało się, że wszystko jest w porządku. Dlatego nie należy panikować, jeśli w czasie badania zostaną wykryte nieprawidłowości:
– To oznacza tylko, że ma większe ryzyko choroby niż dziecko, które ma prawidłową przezierność czy kość nosową. Dlatego nie należy panikować, tylko spokojnie wykonać dodatkowe badania, które zaleci ginekolog – uspokaja dr Malinowski.
Zobacz też:
Chociaż pomysłów na to, ile trwa ciąża donoszona, jest kilka, lekarze trzymają się tylko jednej wersji: trwa ona 40 tygodni. Nieporozumienia dotyczące prawidłowej liczby ciążowych tygodni wynikają z tego, że niektóre mamy wolą liczyć ciążę od orientacyjnego dnia zapłodnienia (czyli mniej więcej połowy cyklu miesiączkowego), tymczasem ginekolodzy liczą inaczej. „Ciążę liczymy od pierwszego dnia ostatniej miesiączki, pamiętając oczywiście przy tym, że to tylko data umowna” – tłumaczy dr n. med. Marian Malinowski, ginekolog położnik. Spis treści: Ciąża donoszona – co to znaczy? Kiedy ciąża jest donoszona? Dziecko donoszone – co to znaczy? Ciąża donoszona – kiedy poród? Ciąża donoszona – co to znaczy? Ciąża donoszona to ciąża, która trwa określoną liczbę skończonych tygodni, licząc od pierwszego dnia ostatniej miesiączki. Lekarze przyjmują, że ciąża donoszona powinna trwać 40 tygodni, choć dziecko nie będzie już wcześniakiem, gdy urodzi się po skończonym 37. tygodniu ciąży. Co się więc dzieje między 37. a 40. tygodniem ciąży? Dziecko w tym czasie gromadzi tkankę tłuszczową konieczną do utrzymania ciepła, ćwiczy wdech i wydech, pobiera przeciwciała odpornościowe z krwi matki. Rozwija się także jego mózg i odruchy. Ciąża donoszona to zatem ciąża o optymalnej długości dla rozwoju dziecka – liczy się dosłownie każdy dzień. Kiedy ciąża jest donoszona? Aby określić wiek ciąży, trzeba przyjąć, że jej początkiem jest pierwszy dzień ostatniej miesiączki. Dlaczego nie liczyć tego od daty zapłodnienia? To proste: ponieważ pierwszy dzień miesiączki jest łatwiejszy do zaobserwowania . Nawet jeśli dokładnie wiemy, kiedy odbył się stosunek seksualny, to i tak nie jesteśmy w stanie dokładnie policzyć, kiedy doszło do zapłodnienia...
Liczba badań USG w ciąży nie zawsze musi być taka sama. Oprócz badań podstawowych, obowiązkowych, istnieją też badania zalecane. Dlatego to, ile razy kobieta wykona USG w ciąży, zależy od konkretnego przypadku. Minimum musi być ich trzy. Ginekolog położnik, dr n. med. Marian Malinowski , wyjaśnia, dlaczego i w których tygodniach ciąży robione są obowiązkowe USG oraz kiedy warto zdecydować się na dodatkowe badania zalecane. Ile razy można zrobić USG w ciąży? „Badania USG w ciąży można podzielić na obowiązkowe i zalecane , które jednak także warto wykonać, ponieważ dają nam dodatkowe informacje” – mówi dr Marian Malinowski. W każdej ciąży należy wykonać minimum trzy badania USG, w konkretnych tygodniach. Dodatkowo można zrobić jeszcze trzy inne. Jeżeli nie mamy do czynienia z ciążą podwyższonego ryzyka, nie ma konieczności wykonywania większej liczby ciążowych USG. Obowiązkowe USG w ciąży Badania USG, które w ciąży trzeba wykonać obowiązkowo, to: Prenatalne USG w 12. tygodniu ciąży – podczas tego badania oceniamy ryzyko wad genetycznych płodu. Połówkowe USG ok. 20.-21. tygodnia ciąży – oceniamy anatomię dziecka. USG ok. 30. tygodnia ciąży – tu również oceniamy anatomię dziecka i sprawdzamy, czy nie pojawiły się wady genetyczne. USG zalecane w ciąży Wśród badań zalecanych jest USG we wczesnej ciąży , czyli wykonywane do 10. tygodnia ciąży . Pozwala ono sprawdzić, czy nie mamy do czynienia z ciążą pozamaciczną i pomaga ustalić wiek ciąży i termin porodu. „To badanie jest niezwykle pomocne, kiedy nie jesteśmy pewni, co do daty ostatniej miesiączki albo gdy pacjentka miała nieregularne miesiączki” – tłumaczy ginekolog. Kolejnym badaniem, które warto wykonać, jest USG w 36.- 38. tygodniu ciąży , podczas którego lekarz ocenia położenie...
– Problem z ciążą przenoszoną, tudzież przeterminowaną, jest taki, że to są bardzo płynne pojęcia – wyjaśnia dr n. med. Marian Malinowski, ginekolog położnik. – One były ważne 15-20 lat temu, kiedy jeszcze nie byliśmy w stanie dokładnie obliczyć terminu porodu. W tamtych czasach bazowaliśmy wyłącznie na dacie ostatniej miesiączki, tymczasem to data, którą jest obarczona ryzykiem błędu. Ile można przenosić ciążę Ekspert wyjaśnia, że współcześnie termin: ciąża przenoszona albo ciąża przeterminowana jest nadużywany. – Dla mnie, jako lekarza, poród w terminie to taki poród, który odbywa się między 36.- 38. tygodniem ciąży (w zależności od tego, którą definicję weźmiemy pod uwagę) do skończonego 42. tygodnia ciąży – tłumaczy dr Malinowski. Powikłania ciąży przenoszonej Z ciążą przenoszoną wiąże się ryzyko, które wynika ze zmniejszającej się wydolności łożyska. Tzw. stare łożysko pogarsza warunki, w jakich przebywa dziecko. Przepływ tlenu do płodu i odbieranie od niego dwutlenku węgla oraz dostarczanie mu składników odżywczych mogą nie być już tak sprawne jak wcześniej. W ciąży przenoszonej może dojść także do zmniejszenia się ilości wód płodowych , co zwiększa ryzyko powstania ucisku na pępowinę i ryzyko zaburzeń pracy serca dziecka. W ciąży przeterminowanej wzrasta ryzyko: niedotlenienia płodu, obecności smółki w płynie owodniowym, zespołu aspiracji smółki, wad rozwojowych, urazów, dystocji barkowej . Jednak ciąża przeterminowana to nie tylko zagrożenie dla dziecka. U kobiety może dojść do krwotoku poporodowego lub może zaistnieć konieczność wykonania cesarskiego cięcia . Dlatego, gdy termin porodu mija, kobieta zostaje otoczona szczególną opieką. Ciąża przenoszona – co dzieje się po terminie porodu – Jeśli mija termin porodu,...
