Czy gimnastyka jest dzieciom niezbędna?

Gimnastyka dla dzieci to, ogólnie rzecz ujmując, zajęcia ruchowe przeznaczone dla najmłodszych. Choć rzadko są wyszczególniane jako oddzielna pozycja w ofercie przedszkoli, to każde z nich daje dzieciom możliwość zabaw ruchowych zarówno pod dachem, jak i na świeżym powietrzu. Bo ruch jest w rozwoju dziecka tak samo niezbędny jak zdrowe żywienie, miłość i poczucie bezpieczeństwa.

Przeczytaj także: Kiedy i na jakie zajęcia sportowe zapisać dziecko?

Dlaczego ruch jest ważny?

Zauważyłaś, jak zachowują się dzieci? Nigdy nie stoją w miejscu, zawsze się wiercą, a idąc podskakują i podbiegają, machają rękami, kręcą się w kółko. Gdyby osoba dorosła tak się zachowywała, uznalibyśmy ją za niespełna rozumu. Jednak u dzieci nas to nie dziwi. I słusznie, bo w ten sposób mały człowiek realizuje swoją naturalną potrzebę ruchu, zwaną czasami "głodem ruchu". Aktywne zabawy są dla przedszkolaka szalenie ważne. Dzięki nim poznaje swoje ciało, ustala granice swoich możliwości, rozwija wiarę we własne siły, poznaje świat. To czas, gdy dziecko nabywa umiejętności, które w późniejszym życiu będzie jedynie doskonalić. Poprzez ruch dzieci ustalają też swoją pozycję w grupie.

Funkcje aktywności fizycznej

Szeroko pojęta gimnastyka (zabawy ruchowe, sporty itp.) spełnia kilka ważnych funkcji w rozwoju dziecka:

• Stymulacja. Ruch pobudza rozwój organizmu. Dzięki niemu wzmacniają się mięśnie, ścięgna, więzadła i kości. Sprawniej zaczyna działać układ krążeniowo-oddechowy oraz trawienny. Ruch stymuluje do rozwoju także układ nerwowy – kształtują się i doskonalą ośrodki w mózgu odpowiadające za poczucie równowagi i koordynację ruchową.
• Adaptacja. Poprzez aktywność ruchową (zwłaszcza tę na świeżym powietrzu) organizm dziecka uczy się przystosowywania się do zmieniających się warunków atmosferycznych i zmiennej temperatury. Hartuje się, czyli zwiększa swoją tolerancję na różne bodźce, w tym na stres.
• Kompensacja. Ruch równoważy czynniki korzystne i niekorzystne, tworząc idealne warunki do rozwoju dziecka.
• Korektywa. W szczególnych przypadkach (np. schorzenia, nieprawidłowości rozwojowe) ruch spełnia funkcję leczniczą, przywracając dziecku sprawność lub ograniczając skutki różnych chorób.

Jak powinna wyglądać gimnastyka dla dzieci

Ideałem byłoby, gdy każde dziecko miało zapewnioną możliwość ruchowej zabawy kilka razy dziennie przez 20-30 minut za każdym razem. Przedszkolak ma jeszcze ograniczone zdolności koncentracji, dlatego gimnastyka powinna mieć formę zabawy angażującej dziecko w wykonywanie różnych czynności – nie może polegać na monotonnym wykonywaniu konkretnych ćwiczeń. Zadania ruchowe trzeba dobierać tak, aby były dla dziecka atrakcyjne, sprawiały mu przyjemność i radość. Nie powinny budzić niechęci ani sprawiać, że dziecko poczuje się źle. W czasie gimnastyki warto zaangażować dziecko w różnorodne aktywności, dzięki czemu będzie ono kształtowało siłę i elastyczność mięśni oraz sprawność układu krążenia i oddechowego. Takie zabawy noszą wtedy znamiona gimnastyki ogólnorozwojowej, czy nie są ukierunkowane na kształtowanie konkretnych cech sprawności, ale na harmonijny rozwój ciała dziecka.

Gimnastyka korekcyjna

Stosuje się ją w przypadku np. wad postawy, m.in. przy płaskostopiu, koślawości kolan, skrzywieniach kręgosłupa. Ćwiczenia dobiera się wtedy do typu wady, a ich celem jest jej zlikwidowanie lub ograniczenie niekorzystnym zmian w budowie ciała dziecka. Najlepsze rezultaty daje indywidualna praca fizjoterapeuty z dzieckiem oraz wykonywanie w domu zaleconych przez niego ćwiczeń. Ruch pełni więc w tym przypadku funkcję leczniczą. O tym, jak długo dziecko powinno uczestniczyć w gimnastyce korekcyjnej, zadecyduje lekarz i fizjoterapeuta.

Inne rodzaje aktywności

Przedszkolaka można zapisać na dodatkowe zajęcia ruchowe. Wśród dziewczynek popularne są lekcje baletowe i taneczne, chłopcy często interesują się sportami walki. Warto posłać pociechę na takie zajęcia, nawet jeśli znudzą mu się po pewnym czasie. Dzieci często zmieniają sportowe zainteresowania i nie ma w tym nic dziwnego. Jest za to duża szansa, że jeśli spróbują różnych rodzajów zajęć, w końcu znajda takie, które będą dla nich najbardziej interesujące.
Każdy rodzaj sportu rozwija nieco inne cechy. Gimnastyka artystyczna będzie wspierała poprawę elastyczności ciała, sporty walki dodatkowo rozwiną siłę mięśni, a piłka nożna wzmocni układ krążenia i oddechowy. Zresztą w przypadku dzieci w wieku przedszkolnym podczas treningów w dużej mierze rozwija się przede wszystkim sprawność ogólną i uczy je czerpania radości z aktywności fizycznej – jest to po prostu w dużej mierze najzwyklejsza gimnastyka dla dzieci. Jej celem jest to, aby malec regularnie się ruszał i nauczył, że ruch to fajna sprawa.

Pamiętaj też, że nie każdy jest sprawny fizycznie i ma predyspozycje do sportu, a przynajmniej nie do każdego. Dlatego nie zmuszaj pociechy do aktywności, która go nie pociąga. Może twój syn lub córka nie pokocha karate, ale z radością będzie chodzić na taniec nowoczesny albo grać w ping-ponga. Pozwól mu samodzielnie wybrać, co chce robić.

Aktywna rodzina

Jeśli chcesz, aby twoje dziecko wyrosło na zdrowego człowieka, który będzie dbał o siebie regularnie, podejmując aktywność fizyczną, nie wystarczy, że zapiszesz je na zajęcia ruchowe. To ty musisz dać dziecku przykład! Pokaż mu, że sama lubisz ruch, że regularnie ćwiczysz. I rób to razem z dzieckiem. Możecie organizować sobie podczas spacerów różne zabawy: przeskakiwać przez patyki, układać slalomy z szyszek lub kamyków i biegać między nimi, na zmianę zawisać na drążkach w osiedlowych siłowniach pod chmurką. Tak spędzony czas zaprocentuje podwójnie – dziecko będzie szczęśliwe, że poświęcasz mu swoją uwagę i nauczy się czerpać radość z ćwiczeń fizycznych.