Dziecko bije się po głowie: przyczyny zachowania, co robić?

Czasem prawidłowo rozwijające się dziecko wykazuje niepokojące zachowania, np. związane z biciem się po głowie czy uderzaniem głową o podłogę. Wielu rodziców w takiej sytuacji zastanawia się, czy nie jest to przypadkiem objaw autyzmu lub problemów w rozwoju emocjonalnym. W większości przypadków zachowanie to jest przejściowe i samoistnie ustępuje. Czasami jednak wymaga pomocy specjalistów i zdiagnozowania, co dzieje się z dzieckiem.

Dlaczego dziecko bije się po głowie?

Przyczyną uderzania się dziecka po głowie najczęściej jest próba zwrócenia na siebie uwagi. Tak może zachowywać się maluch, gdy jest znudzony lub próbuje coś na rodzicu wymusić. Niemowlę może bić się rączką po głowie, uderzać główką o szczebelki łóżeczka, a nieco starsze dziecko – klepać się po głowie lub twarzy albo na leżąco uderzać głową o podłogę. To normalne u dzieci w wieku do 2. roku życia, a nawet nieco starszych. Takie zachowanie pojawia się u maluchów, które jeszcze nie kontrolują emocji i nie potrafią wyrazić ich słowami. Jeżeli zdarza się to sporadycznie, nie ma powodu do niepokoju.

Z kolei częste przypadki bicia się dzieci po głowie mogą mogą świadczyć o zaburzeniach sensomotorycznych. Mówimy o nich, gdy dziecko nieprawidłowo odczytuje sygnały płynące z ciała i próbuje dostarczać sobie silniejszych bodźców.

Gdy starsze dziecko bije się po głowie...

Inaczej sprawa wygląda w przypadku starszych dzieci, które powinny już umieć powiedzieć, co czują. Zatem jeśli dziecko bije się po głowie, a ma 5, 6 czy więcej lat, należy skonsultować się ze specjalistą.

Bardzo często przy zaburzeniach rozwoju ze spektrum autyzmu, poza biciem się po głowie u dzieci można też zaobserwować inne objawy, np. wycofanie z kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi, nadmierne zainteresowanie konkretnymi czynnościami lub obiektami, tiki nerwowe.

Co może wywoływać autoagresję u dziecka?

Autoagresji, w tym biciu się po głowie, sprzyjają określone okoliczności, które u dziecka niepanującego nad własnymi emocjami lub czującego się bezradnie, mogą wywołać takie właśnie zachowania. Do tych okoliczności zalicza się:

ignorowanie potrzeb dziecka,
częsta nieobecność lub brak rodziców,
poniżanie dziecka,
odrzucenie lub nadopiekuńczość,
brak akceptacji,
problemy rodzinne,
doświadczana przemoc,
choroby (m.in. padaczka, nadpobudliwość psychoruchowa, depresja),
niepełnosprawność.

Co robić, gdy dziecko bije się po głowie?

Najważniejsze jest zapewnienie dziecku bezpieczeństwa i zachowanie spokoju – nie można krzyczeć, bo to nasili zdenerwowanie u malucha. Trzeba jak najszybciej dziecko uspokoić. Gdy to się uda, a z dzieckiem można już rozmawiać, trzeba spróbować się dowiedzieć, dlaczego biło się po głowie i wytłumaczyć, że w ten sposób może zrobić sobie krzywdę. Należy także obserwować, czy takie zachowanie się powtarza i w jakich okolicznościach. Gdy autoagresja u małego dziecka się powtarza, warto skonsultować się z pediatrą, który może skierować malucha do innego specjalisty.

Ze starszym dzieckiem, które już nie powinno wykazywać takich zachowań należy wybrać się do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Przed nią warto przemyśleć, czy u dziecka zauważalne są inne nietypowe zachowania lub problemy z kontaktami społecznymi i o nich powiedzieć specjaliście.
Gdy autoagresję wykazuje dziecko z niepełnosprawnością intelektualną, trzeba jak najszybciej szukać pomocy. Istnieje bowiem ryzyko, że zachowania takie jak bicie się po głowie staną się nawykiem i będzie je bardzo trudno wyeliminować.
Źródło: healthline.com

Przeczytaj też: