Skoki rozwojowe po pierwszym roku życia dziecka – kiedy, jakie objawy?

Skoki rozwojowe, które pojawiają się po pierwszym roku życia, sprawiają, że dziecko staje się coraz bardziej ruchliwe i ciekawe świata, a opieka nad nim staje się coraz większym wyzwaniem dla rodzica. W drugim roku życia obserwuje się cztery skoki rozwojowe. Okres ten kończy słynny bunt dwulatka. W trzecim roku życia dziecko głównie doskonali zdobyte wcześniej umiejętności.

Dzieci rozwijają się indywidualnie – każde w swoim tempie. Nie wszystkie skoki rozwojowe po po pierwszym roku życia pojawiają się w podobnym czasie. Jeśli coś cię niepokoi, porozmawiaj o tym z pediatrą na najbliższej wizycie albo umów się z dzieckiem do psychologa dziecięcego.

Na czym polegają skoki rozwojowe?

Skoki rozwojowe to momenty w rozwoju umysłowym dziecka, w których w mózgu powstają nowe połączenia. Dzięki nim mózg jest w stanie odbierać i interpretować bodźce, z którymi do tej pory sobie nie radził. Skoki rozwojowe świadczą o prawidłowym rozwoju układu nerwowego dziecka.

Rodzice często pytają, jak rozpoznać skoki rozwojowe. Skok rozwojowy jest procesem, który zachodzi dość gwałtownie. Objawem tych dynamicznych zmian jest fakt, że dziecko nagle potrafi zrobić coś, czego wcześniej nie umiało. Maluch w ten sposób zdobywa umiejętności ruchowe i społeczne.

Najczęściej skok rozwojowy poprzedzony jest gorszym samopoczuciem dziecka – maluch staje się marudny, trudniej się z nim porozumieć. Bardzo często w czasie bezpośrednio poprzedzającym skok rozwojowy rodzice obserwują też problemy ze snem i apetytem dziecka.

Objawy skoku rozwojowego

Twórca pojęcia skoku rozwojowego, które pojawiło się w literaturze w 1992 roku, Frans Plooji, wyróżnił trzy objawy, które świadczą o tym, że dziecko jest w trakcie skoku rozwojowego:

płaczliwość
potrzeba bardzo częstego kontaktu fizycznego
pogorszenie zachowania dziecka objawiające się m.in. drażliwością.

Skoki rozwojowe w 2 roku życia – kiedy się pojawiają?

Pierwszy skok rozwojowy pojawia się na granicy pierwszego i drugiego roku życia dziecka. Ponieważ może dokonać się, jeszcze zanim dziecko skończy roczek, nie klasyfikuje się jako skoku w drugim roku życia (choć może do niego dojść już po pierwszych urodzinach dziecka). Wiąże się z nim ważne osiągnięcie – dziecko zaczyna chodzić. Dodatkowo maluch potrafi sortować przedmioty, wkładają mniejsze przedmioty do większych. Z upodobaniem ciągnie za sobą zabawki na sznurku. Rozumie i jest w stanie wykonać najprostsze polecenia. Próbuje porozumiewać się za pomocą prostych dwu- lub trzysylabowych wyrazów, ale zna już znaczenie naprawdę wielu słów.

Za skoki rozwojowe po pierwszym roku życia uznaje się:

Skok rozwojowy – 14-16 miesiąc życia – dziecko coraz sprawniej chodzi, potrafi wejść po schodach trzymane za rękę. Obserwuje dorosłych i naśladuje ich zachowania. Nazywa osoby ze swojego najbliższego otoczenia: mama, tata, baba, umie powiedzieć: pa pa i pomachać przy tym dłonią.
Skok rozwojowy – 17-19 miesiąc życia – dziecko bardzo sprawnie chodzi, doskonali bieganie i wspinanie się na meble. Potrafi podać rodzicowi wskazaną przez niego rzecz. Sygnalizuje bieżące potrzeby fizjologiczne (np. że jest głodne, że chce pić). Zaczyna powtarzać krótkie słowa, chętnie wymawia wyrazy dźwiękonaśladowcze.
Te umiejętności najczęściej nazywa się ostatnim skokiem rozwojowym. Wiadomo jednak, że na tym nie kończy się rozwój dziecka. Dlatego mówi się o kolejnych etapach jego rozwoju, które być może niebawem także zyskają status skoków rozwojowych.
Skok rozwojowy – między 18 a 21 miesiącem życia – dziecko dąży do większej samodzielności. Jest to burzliwy moment w życiu dziecka i rodziców, zwany buntem dwulatka.
Skok rozwojowy – miedzy 22 a 24 miesiącem życia. To tak zwany bunt dwulatka. Dziecko staje się nieposłuszne, może urządzać awantury i sceny. Jednocześnie staje się bardziej samodzielne, umie np. samo się rozebrać. Zazwyczaj zaczyna też mówić zdaniami.

Tabela skoków rozwojowych. Zawiera przedziały czasowe, w jakich najczęściej dokonują się skoki rozwojowe u dwulatka oraz wyjaśnienie, jakie osiągnięcia rozwojowe pojawiają się u dziecka.

Skoki rozwojowe a 3 rok życia dziecka

Specjaliści są na etapie doprecyzowania skoków rozwojowych w trzecim roku życia dziecka – próbują wyznaczyć ramy czasowe ich pojawiania się. Dlatego mówi się o osiągnięciach, jakie dziecko zdobywa w trzecim roku życia bez podawania konkretnych ram czasowych.

W trzecim roku życia dziecka za skoki rozwojowe można uznać następujące umiejętności:

sprawne bieganie, podskakiwanie
chwytanie rzuconej piłki
samodzielne ubieranie się
pełna kontrola nad potrzebami fizjologicznymi, w tym korzystanie z toalety.

Zobacz także: