Dzięki lękowi unikamy niebezpieczeństw (np. groźnego rottweilera, gorącego żelazka). A jeśli to się nie uda, walczymy lub uciekamy. Lęk jest bardzo „praktyczny” u dzieci. Płaczący ze strachu malec zapewnia sobie pomoc; boi się być sam, więc nie oddala się od mamy. A że przy okazji dzieci czują strach przed niegroźnymi rzeczami? No cóż, nie mają wielkiego doświadczenia. Oto czego mogą się bać.
Dzieci zaczynają się bać obcych osób około 8. miesiąca życia. Za żadne skarby nie pozwalają wziąć się na ręce mało znanej cioci, wybuchają płaczem na widok listonosza czy sprzedawczyni. Do tego bardzo boją się rozstawać z mamą i urządzają dantejskie sceny, by zmusić ją do pozostania w domu. To bywa kłopotliwe, ale lęk przed obcymi i rozstaniem z rodzicami jest absolutnie normalny. Świadczy o przywiązaniu do najbliższych i dojrzałości dziecka (potrafi odróżnić obcych od „swoich”).
Roczne dzieci boją się zwierząt. Nic dziwnego: futrzane stwory wyglądają inaczej niż ludzie i nie wiadomo, czego można się po nich spodziewać. Kiedyś ten lęk pomagał nam przetrwać. Nietrudno sobie wyobrazić, jak mogłoby się skończyć głaskanie wilka.
Zobacz też: Gdy dziecko boi się psów
Dwulatki boją się grzmotów, wycia wiatru itp., bo choć coraz więcej widzą i słyszą, nie rozumieją jeszcze, skąd te dźwięki się biorą. Co im pozostaje? Wiadomo – rozpłakać się i wezwać na pomoc mamę. Współczesnym maluchom przybyło powodów do obaw: przeraża je łoskot tramwaju, warczenie miksera, szum suszarki.
Mniej więcej w tym samym wieku dzieci zaczynają bać się cieni. Dostrzegają je, ale nie mają pojęcia, jak znalazły się na ścianie ani co zrobić, żeby sobie poszły.
To numer jeden na dziecięcej liście lęków. Boją się jej maluchy w każdym wieku. My, dorośli, zresztą też – ręka do góry, kto miałby ochotę na nocną wycieczkę do lasu! Nic dziwnego – w mroku mogą czaić się różne straszydła. A malec, nie widząc ich, nie może się przed nimi bronić.
Zobacz też: Znamy sposoby na przerażającą nocną ciemność - film
Pełno w nich czarownic, żarłocznych wilków, zatrutych jabłek. Co ciekawe, lęk może wzbudzić także Śnieżka, krasnal albo inna miła postać. Dzieci boją się także niektórych reklam. Na przykład tych, które przedstawiają bakterie jako oślizłe paskudne robale.
Dzieciom świat fikcji miesza się z rzeczywistością, stąd lęki przed najrozmaitszymi straszydłami, rekinami w wannie czy groźnymi piratami, którzy mogą opuścić kreskówkę i pojawić się w domu.
Koszmary, lęki nocne czy inne problemy ze snem, na przykład strach przed zasypianiem, przydarzają się wielu małym dzieciom. Dlaczego tak się dzieje? Jak sobie z tym radzić? Zapytaliśmy o to dr psychologii Barbarę Arską-Karyłowską, wykładowcę w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej oraz psychoterapeutę w Laboratorium Psychoedukacji. Sprawdź także dlaczego dzieci powinny się wysypiać Strach przed zasypianiem Znasz to? Po kąpieli, myciu zębów i buziaku na dobranoc zaczyna się koncert życzeń: "Mamo pić!", "Mamo, siusiu!", "Mamoooo, gorąco!" (zimno, niewygodnie itd - niepotrzebne skreślić). Bywa i tak, że malec, który potrafi już mówić, musi (Już! Teraz! Natychmiast!) rozwikłać jakąś nie cierpiącą zwłoki kwestię, np. dowiedzieć się, czy rosiczka tyje, gdy zjada zbyt wiele much. Granie na zwłokę i wzbranianie się przed pójściem spać wynika ze strachu przed zasypianiem. Dla niektórych dzieci już samo zasypianie bywa straszne ("Co się ze mną dzieje, kiedy zasypiam?"). Innym dzieciom nie pozwala zasnąć strach przed ciemnością . Ciemności mogą bać się dzieci w każdym wieku, nawet te, które chodzą już do szkoły. Mały człowiek zaludnia ciemną sypialnię wytworami własnej wyobraźni. A że nie potrafi jeszcze odróżnić fantazji od rzeczywistości, ma z nimi nie lada problem. Sprawdź z czego wynika lęk przed ciemnościąi czego jeszcze boją się dzieci Co możesz zrobić? Spróbuj się dowiedzieć, czego dokładnie boi się twoje dziecko. - Gdy rozmawiam ze swoimi pacjentami, często okazuje się, że ich strach wiąże się z czymś konkretnym, np. z przypominającym coś przerażającego cieniem na ścianie czy zaciekiem na suficie - mówi dr Arska-Karyłowska. Pomóż....
Gdy dziecko się boi - wyjaśniaj Rura odpływowa w wannie stanie się mniej przerażająca, gdy dziecko zobaczy na własne oczy, że nie mieści się w niej mydło lub zabawka (a więc i ono też się nie zmieści). Nie zawstydzaj dziecka, które się boi. To upokarza i osłabia wiarę w siebie. A gdy ktoś się czuje niewiele wart, boi się jeszcze bardziej. Oswajaj to, czego dziecko się boi Jeśli dziecko boi się psów , możesz mu pokazać słodkiego szczeniaczka albo książeczki o pieskach. Nie rób jednak tego na siłę, bo w ten sposób można spowodować trwały uraz. Pozwól swojemu dziecku okiełznać potwora. Lęk wynika m.in. z braku możliwości kontrolowania sytuacji. Jeśli uda ci się namówić malucha na włączenie i wyłączenie odkurzacza albo zajrzenie (wraz z tobą!) do szafy, w której straszy, może poczuć się pewniej. Jednak pamiętaj: nic na siłę. Nie narażaj dziecka Nie zostawiaj malca samego w wannie (może się podtopić i nabawić lęku przed wodą), nie pozwalaj mu oglądać dziennika telewizyjnego, w którym aż roi się od tragicznych newsów itd. Za to porządkuj jego świat. Lęki dziecka wynikają głównie z braku kontroli nad rzeczywistością, a chaos w życiu tę kontrolę uniemożliwia. Nie strasz dziecka Nigdy nie mów „Oddam cię dziadowi”, „Jak nie posprzątasz, przyjdzie potwór i zje zabawki” ani „Nie chcę takiego niegrzecznego dziecka” itp. Malec uwierzy ci na słowo. Nie przesadzaj! Wychowywane pod kloszem i chronione przed wszystkim dziecko jest lękliwe i nieprzygotowane do życia. Dlatego zastanów się, zanim powiesz, np.: „Nie skacz, bo złamiesz nogę”. Czytaj też: Czego boi się twoje dziecko? Lista najczęstszych dziecięcych lęków
Stale rośnie liczba zalęknionych dzieci, podobnie jak i dorosłych, którzy stale czegoś się boją. Psychologowie twierdzą nawet, że staliśmy się społeczeństwem lękowym. Nadmiar złych wiadomości oraz widmo niewesołej przyszłości powodują, że ciągle się boimy. W takiej atmosferze wychowuje się młode pokolenie. Badania psychologiczne wykazują, że 20 proc. dzieci w wieku szkolnym często przeżywa silne lęki. Kiedy zostaje przekroczona „zdrowa” dawka emocji tego rodzaju i maluch boi się tak bardzo, że to uczucie paraliżuje go, odbiera mu spokojny sen, radość życia, ochotę do poznawania świata? Czy można pomóc dziecku przeżywającemu lęki? Lęk czy strach Te dwa uczucia nie są tożsame, chociaż mówimy, że się boimy, zarówno kiedy przeżywamy strach jak i lęk. Strach przeżywamy w sytuacji realnego zagrożenia. To wrodzona, instynktowna reakcja na grożące obiektywne niebezpieczeństwo, która przygotowuje cały organizm do obrony lub ucieczki (np. przed bólem, ogniem; drapieżnymi zwierzętami i innymi poważnymi zagrożeniami). Strach mobilizuje do działania obronnego, nie jest więc uczuciem jednoznacznie negatywnym, bo często pozwala ocalić życie czy zdrowie. Lęk to szczególna forma strachu. Ten stan emocjonalnego niepokoju pojawia się jako reakcja na zagrożenie, którego źródło nie jest dokładnie znane, a sygnały niebezpieczeństwa często są irracjonalne. Występuje on zwłaszcza w sytuacjach oczekiwania i niepewności, gdy nie mamy kontroli nad tym, co się dzieje. Dziecko nie jest w stanie odróżnić zagrożenia rzeczywistego od irracjonalnego, więc lęk i strach w gruncie rzeczy przeżywa tak samo. Dlatego strach przed utratą rodziców może być dla malucha równie silny i rzeczywisty jak lęk z powodu smoka czającego się pod łóżkiem. Jak reagować Każdy rodzic odczuwa instynktowną potrzebę chronienia swoich dzieci przed wydarzeniami, które mogą...
